Từng bước dừng khai thác than lộ thiên

Để phát triển KT-XH bền vững, một trong những mâu thuẫn mà Hạ Long cần giải quyết đó là giữa khai thác than với phát triển du lịch, dịch vụ trên cùng một địa bàn. Từ đó, mục tiêu chuyển đổi tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh” đã được đặt ra. Việc dừng khai thác than lộ thiên là giải pháp hữu hiệu được thành phố đặc biệt quan tâm.

Theo quy hoạch, TP Hạ Long phát triển theo mô hình đa cực, lấy Vịnh Cửa Lục làm trung tâm kết nối, mở rộng không gian ra các khu vực lân cận đô thị theo xu hướng hạ tầng xanh và thông minh, gắn với hệ sinh thái tự nhiên, là trung tâm dịch vụ, du lịch quốc tế với hệ thống kết cấu hạ tầng KT-XH đồng bộ, hiện đại.

Để thực hiện mục tiêu đó, nhiệm vụ trọng tâm đặt ra là bảo vệ nghiêm ngặt môi trường, bảo vệ những ngành kinh tế xanh, tạo cơ chế, chính sách làm lực đẩy cho ngành dịch vụ, du lịch phát triển bứt phá. Nhiệm vụ của TP Hạ Long là phải giải quyết mâu thuẫn, thách thức giữa hoạt động công nghiệp khai khoáng với phát triển dịch vụ, du lịch trên cùng một địa bàn, gắn với bảo tồn, phát huy giá trị Di sản - kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, đồng thời khắc phục hậu quả môi trường do lịch sử khai thác than hàng trăm năm để lại.

Từ nhận định đó, thời gian qua, TP Hạ Long và ngành Than đã luôn đồng hành, có rất nhiều giải pháp cụ thể, từ quy hoạch bảo vệ môi trường, đề án bảo vệ môi trường, đề án di dân ra khỏi vùng sạt lở nguy hiểm, đến hiện đại hóa hệ thống băng tải vận chuyển than, chấm dứt hoạt động vận chuyển than trên các tuyến quốc lộ... đã góp phần rất lớn cải thiện môi trường của TP Hạ Long.

Đặc biệt, ngành Than đang thực hiện lộ trình kết thúc khai thác đối với các dự án khai thác than lộ thiên trên địa bàn TP Hạ Long theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ do các mỏ được cấp phép khai thác nhưng đều đạt công suất thực tế thấp hơn so với công suất được nêu trong quy hoạch và trong giấy phép khai thác... Cụ thể, sẽ kết thúc khai thác lộ thiên với các dự án: Đầu tư phát triển mỏ Hà Tu; Mở rộng và khai thác tối đa lộ thiên ở mỏ Nùi Béo; Khai thác than lộ thiên khu II, vỉa 11, than Hà Lầm; Khai thác lộ thiên vỉa 13, 16, than Hà Ráng; Khai thác lộ thiên khu Khe Hùm, Bù Lu, mỏ Tân Lập... và lộ trình đến hết năm 2025 sẽ dừng khai thác than lộ thiên than Hà Tu, kết thúc khai thác theo hình thức này.

Để chuẩn bị chuyển đổi diện sản xuất, đáp ứng yêu cầu quy hoạch, phát triển tại TP Hạ Long, nhiều đơn vị ngành Than đã có những kế hoạch sản xuất mới như chuyển diện khai thác sang hầm lò như Núi Béo, di chuyển Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng đến vị trí thích hợp. Đồng thời, đề xuất Chính phủ điều chỉnh thời gian dừng các mỏ lộ thiên để đảm bảo thời gian chuyển đổi diện sản xuất, tận thu nguồn tài nguyên, đáp ứng yêu cầu an ninh năng lượng, ổn định đời sống công nhân lao động và đang được Chính phủ xem xét.

Việc đóng cửa các mỏ than lộ thiên hiện vẫn đang được triển khai đồng bộ, từng bước vững chắc. Trong đó, sẽ thực hiện kéo dài thời gian khai thác mỏ Hà Lầm, mỏ Núi Béo đến hết năm 2021. Các đơn vị liên quan của TP Hạ Long đã thường xuyên phối hợp, thực hiện rà soát quản lý, tiếp nhận bàn giao từng phần mặt bằng từ ngành Than. Bên cạnh đó, yêu cầu ngành Than thực hiện việc đánh giá, thăm dò trữ lượng cụ thể để đẩy nhanh tốc độ khai thác, áp dụng công nghệ tăng năng suất nhằm rút ngắn thời gian khai thác, tận thu tại các mỏ, đẩy nhanh việc hoàn nguyên môi trường, bàn giao về cho các địa phương để tổ chức quản lý và kêu gọi phát triển kinh tế.

Theo kế hoạch, dự kiến các dự án khai thác than lộ thiên trên địa bàn thành phố sẽ kết thúc trước năm 2025. Lộ trình trên là hoàn toàn đúng đắn, có cơ sở thực tiễn rõ ràng, đúng chỉ đạo của Trung ương. Điều này còn phù hợp với định hướng tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, xây dựng Hạ Long thành thành phố du lịch biển, trung tâm du lịch đẳng cấp quốc tế, giảm dần khai khoáng, hướng mạnh sang lĩnh vực du lịch, dịch vụ, đẩy mạnh thu hút đầu tư lĩnh vực công nghiệp xanh, công nghiệp sạch, công nghiệp chế biến, chế tạo. Hạ Long sẽ có những phát triển đột phá, nổi bật khi các mỏ lộ thiên dừng khai thác.