Vẫn chưa kiểm soát được thuốc bán theo đơn

Theo thống kê của Sở Y tế, hiện trên địa bàn tỉnh có 280 nhà thuốc, 440 quầy thuốc; 100% nhà thuốc đã kết nối liên thông dữ liệu, đạt kết quả theo đúng lộ trình đề ra. Tuy nhiên, mục đích kiểm soát thuốc bán theo đơn vẫn chưa thể thực hiện.

Nhà thuốc số 2 (tại phường Hồng Hải, TP Hạ Long) của Công ty TNHH Dược phẩm Hạ Long.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Y tế, ngày 26/9/2018, Sở Y tế đã ra Quyết định số 1345/QĐ-SYT ban hành “Kế hoạch triển khai ứng dụng công nghệ thông tin kết nối các cơ sở cung ứng thuốc nhằm kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn”. Chỉ tiêu đặt ra là đến hết năm 2018, 100% cơ sở bán buôn thuốc, nhà thuốc và tủ thuốc trạm y tế xã trong toàn tỉnh hoàn thành việc kết nối liên thông các cơ sở cung ứng thuốc; đến hết năm 2019, 100% quầy thuốc trong tỉnh hoàn thành kết nối liên thông các cơ sở cung ứng thuốc và 100% cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoàn thành kết nối liên thông với các cơ sở bán lẻ thuốc trong tỉnh.

Thực hiện lộ trình này, Sở Y tế đã phối hợp với UBND các địa phương tuyên truyền, vận động, yêu cầu, hướng dẫn các quầy thuốc, nhà thuốc cài đặt, sử dụng phần mềm kết nối liên thông nhà thuốc. Sở thành lập Tổ công tác triển khai ứng dụng CNTT kết nối liên thông, thường xuyên thanh, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kết nối của các nhà thuốc và việc kê đơn thuốc, giá bán kê đơn... Đến nay, cả 280 nhà thuốc trên địa bàn đã kết nối theo đúng lộ trình; 22 quầy thuốc cũng đã thực hiện kết nối, mặc dù theo lộ trình đến hết năm 2019, các quầy thuốc mới phải thực hiện điều này.

Bộ Y tế đang tiến hành kết nối tất cả các cơ sở SXKD và nhập khẩu dược vào cơ sở dữ liệu dược quốc gia. Trong ảnh: Sản xuất thuốc tại Nhà máy dược phẩm của Công ty CP Dược - Vật tư y tế Quảng Ninh.

Tuy nhiên, việc kết nối liên thông hiện vẫn gặp không ít khó khăn. Trao đổi về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Tâm, Phó Giám đốc Công ty TNHH Dược phẩm Hạ Long, cho biết: Công ty hiện có 6 nhà thuốc trên địa bàn tỉnh, đều đã kết nối liên thông dữ liệu. Việc kết nối này giúp ích rất nhiều trong quản lý nguồn gốc xuất xứ các lô thuốc nhập của Công ty dựa trên dữ liệu quốc gia. Tuy nhiên, do dữ liệu dược quốc gia về các loại thuốc chưa đầy đủ, dữ liệu giữa nhà thuốc với cơ sở khám chữa bệnh chưa đồng bộ, nên quá trình nhập dữ liệu cũng như thực hiện bán thuốc theo đơn gặp khó khăn.

Theo một số nhà thuốc, nhiều loại thuốc bán phổ biến trên thị trường nhưng vẫn chưa có tên, hình ảnh trong dữ liệu dược quốc gia. Hiện phần lớn bác sĩ kê đơn ở các cơ sở khám, chữa bệnh nhà nước. Do đó, để có 1 đơn thuốc cho một bệnh nhẹ, người dân lại phải tìm đến cơ sở y tế với các thủ tục, chờ khám, xét nghiệm rất mất thời gian, nên phần lớn người mua thuốc không có đơn. Các cơ sở khám, chữa bệnh chưa kết nối liên thông với các cơ sở bán lẻ thuốc trong tỉnh, khi kê đơn, theo tâm lý, người bệnh hầu hết mua thuốc trong nhà thuốc bệnh viện, rất ít người cầm đơn ra các nhà thuốc khác để mua, nên việc tiếp cận đơn thuốc của các nhà thuốc ngoài bệnh viện rất khó khăn. Trong khi đó, các quầy thuốc trên địa bàn vẫn chưa kết nối liên thông dữ liệu, dẫn đến cạnh tranh trong kinh doanh, bắt buộc các nhà thuốc vẫn bán thuốc không có đơn.

Hiện đơn thuốc của các bệnh viện cũng không theo quy chuẩn nhất định, nên dù người mua có đơn thuốc mang đến, nhưng khi nhập dữ liệu theo đơn cũng không lưu vào hệ thống được. Cụ thể như có bệnh viện thì đầy đủ mã đơn thuốc, mã thẻ bảo hiểm y tế, có bệnh viện lại không có mã này, thiếu một số mục theo quy định...

Dược sĩ Nguyễn Văn Đặng, Trưởng Phòng Nghiệp vụ dược (Sở Y tế), cho biết: Để khắc phục khó khăn trong việc tiếp cận đơn thuốc của các nhà thuốc ngoài bệnh viện, Sở đã đôn đốc các cơ sở khám, chữa bệnh phải liên thông về mặt kê đơn thuốc với các cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn. Theo lộ trình đến hết năm 2019, các nhà thuốc phải thực hiện kết nối liên thông dữ liệu. Tuy nhiên, việc thực hiện sẽ gặp trở ngại hơn, bởi nhiều chủ các quầy thuốc tuổi cao, khó tiếp cận phần mềm công nghệ. Theo quy định của Luật Dược, đến tháng 7/2020, quầy thuốc nằm trong địa bàn phường phải có dược sĩ đại học, do đó sẽ có nhiều quầy thuốc chuyển mô hình sang nhà thuốc hoặc dừng hoạt động.

Qua đây cho thấy, các địa phương cần vào cuộc tích cực trong kiểm tra, giám sát hoạt động của các quầy thuốc, nhà thuốc trên địa bàn; đẩy mạnh phát triển mô hình bác sĩ gia đình để người dân thuận lợi trong việc có đơn thuốc khi đi mua thuốc. Ngành Y tế tỉnh cần yêu cầu các cơ sở khám, chữa bệnh đẩy nhanh kết nối liên thông về mặt đơn thuốc, đồng thời có quy định chuẩn mẫu đơn thuốc thuận lợi cho các cơ sở kinh doanh thuốc nhập dữ liệu. Có như vậy, mục đích của việc kết nối liên thông là: “Tăng cường hiệu quả công tác quản lý cung ứng, phân phối thuốc vì lợi ích của người dân trên địa bàn tỉnh; trước hết là kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn; đồng thời kiểm soát nguồn gốc xuất xứ, giá bán thuốc bảo đảm công khai, minh bạch trong quản lý thuốc” mới hoàn thành.

Cầm Khuê

[links()]