Viện KSND tỉnh: Chống oan sai, bỏ lọt tội phạm từ ứng dụng CNTT

Đầu tư hạ tầng cơ sở, số hóa hồ sơ, sơ đồ hóa tư duy, xây dựng phần mềm lưu trữ điện tử, xây dựng phần mềm trợ lý ảo... là những giải pháp trong công cuộc ứng dụng CNTT của Viện KSND Quảng Ninh. Qua đó, góp phần xây dựng viện kiểm sát điện tử, thực hiện tốt công tác chuyên môn, chống oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Bà Nguyễn Mai Thúy, Phó Viện trưởng Viện KSND tỉnh, Phó Ban Chỉ đạo Ứng dụng CNTT ngành Kiểm sát Quảng Ninh cho biết: Xác định ứng dụng CNTT là khâu đột phá trong nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo điều hành, cũng như công tác chuyên môn, Viện đã xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 03/CT-VKSTC ngày 17/5/2021 của Viện KSND tối cao về tăng cường ứng dụng CNTT, thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành KSND; triển khai xây dựng chính quyền điện tử của tỉnh; thành lập Ban Chỉ đạo Ứng dụng CNTT ngành Kiểm sát Quảng Ninh...

Từ năm 2011, Viện KSND tỉnh đã xây dựng quy hoạch ứng dụng CNTT; tập trung quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng mạng, hạ tầng cơ sở vật chất trang thiết bị, đầu tư hệ thống hội họp trực tuyến, kết nối các phiên tòa trực tuyến. Cùng với đó, tăng cường ứng dụng các phần mềm của ngành, của tỉnh, khuyến khích CBCC phát huy sáng kiến để đưa vào ứng dụng các phần mềm chuyên biệt. Tăng cường công tác tập huấn để nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBCC về việc hiệu quả của ứng dụng CNTT và nâng cao hiệu quả, kỹ năng trong thực hành ứng dụng CNTT.

Năm 2019 việc ứng dụng CNTT được phát triển lên một bước cao hơn là ứng dụng vào nghiệp vụ số hóa hồ sơ (scaner lại và đưa vào các thư mục). Nhờ đó, khi ra phiên tòa làm việc, kiểm sát viên chỉ mang theo máy tính, khi cần thiết trình chiếu chứng cứ tại phiên tòa, nhất là đối với các trường hợp bị cáo không nhận tội thì việc trình chiếu tài liệu đã thu thập trong quá trình điều tra có khả năng thuyết phục cao với luật sư và những người tham gia tố tụng, tham gia phiên tòa. Việc số hóa hồ sơ này giúp rút ngắn thời gian phải tranh luận, đối đáp với người tham gia tố tụng. Đến nay đã có trên 2.200 hồ sơ (chiếm trên 60% vụ án truy tố) được số hóa.

Đặc biệt, năm 2020, ứng dụng CNTT được phát triển với việc báo cáo án bằng sơ đồ hóa (sơ đồ tư duy). Đây là sáng kiến của Viện KSND tỉnh mà toàn ngành Kiểm sát trước đó chưa từng thực hiện. Báo cáo sơ đồ tư duy có tác dụng rất lớn nhằm giúp lãnh đạo Viện KSND tỉnh kịp thời nắm bắt nhanh vụ án để có chỉ đạo sát, đúng, trúng. Sáng kiến này đã được Viện KSND tối cao thẩm định, ghi nhận và nhân rộng ra toàn ngành. Theo thống kê, đã có 1.526 vụ (trên 50%) được sơ đồ hóa tư duy.

Tiếp nối những thành công đó, năm 2022 Viện KSND tỉnh xây dựng phần mềm lưu trữ điện tử. Qua đó tất cả những hồ sơ số hóa được tạo thành các thư mục điện tử lưu trữ trên máy. Nhờ đó giúp giảm áp lực lưu trữ hồ sơ giấy, đồng thời đảm bảo việc quản lý và khai thác tài liệu trên hồ sơ. Được Viện KSND tối cao ghi nhận và cho áp dụng thực hiện.

Năm 2022, việc số hóa hồ sơ, lưu trữ điện tử không chỉ ở trong lĩnh vực hình sự mà còn triển khai thực hiện cả ở các công tác khác. Bên cạnh đó, Viện KSND tỉnh còn có 3 hệ thống kết nối trực tuyến, đảm bảo hiệu quả trong triển khai công việc từ các cấp trung ương đến địa phương, góp phần giúp tổ chức hiệu quả các phiên tòa trực tuyến giữa các tỉnh, thành...

Thời gian tới, Viện KSND tỉnh sẽ duy trì và phát huy ứng dụng CNTT ở mức độ cao hơn như: Tiếp nhận tin báo tố giác bên ngoài qua thông tin mạng; triển khai sổ thụ lý điện tử án hình sự, phần mềm chuyên ngành, phần mềm quản lý ảo... Đặc biệt, năm 2023 sẽ triển khai xây dựng phần mềm trợ lý ảo. Theo đó, tổng hợp hết tất cả các văn bản, tài liệu, thông tin của ngành... để tạo thành một phần mềm có chức năng tra cứu của CBCC trong ngành thông qua các tài khoản của mỗi cá nhân. Đồng thời, nhân rộng phòng hỏi cung ghi hình, có âm thanh (đã triển khai ở Cẩm Phả, Uông Bí), góp phần quan trọng thể hiện khách quan quá trình khai báo, chống bức cung, nhục hình. Dự kiến xây dựng trung tâm điều hành ứng dụng CNTT góp phần giúp lãnh đạo Viện KSND tỉnh theo dõi sát sao kết quả công tác của các đơn vị ở cả 2 cấp.

Những nỗ lực trong ứng dụng CNTT đã góp phần quan trọng giúp Viện KSND tỉnh đạt được nhiều kết quả, 14 năm liền được nhận cờ thi đua của Chính phủ. Hằng năm, tỷ lệ giải quyết tin báo đạt trên 90%, vượt chỉ tiêu ngành và chỉ đạo của Quốc hội; tỷ lệ giải quyết báo án đạt trung bình 98%, vượt 3% so với yêu cầu của ngành và chỉ đạo của Quốc hội. Mỗi năm, Viện KSND tỉnh giải quyết được gần 2.000 vụ án hình sự với trên 3.000 bị can, song không có án oan sai, không bỏ lọt tội phạm.