Xây dựng cơ quan báo chí đa nền tảng kỷ nguyên 4.0  

Nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam: Hãy thử nghiệm và chấp nhận rủi ro để định hình được năng lực, thế mạnh và có những chiến lược phù hợp trong xây dựng cơ quan báo chí đa nền tảng

Hoạt động chuyển đổi số trong báo chí tại Việt Nam mặc dù tốc độ chưa được như mong đợi song đã có những chuyển biến tích cực, đặc biệt là các cơ quan báo Đảng địa phương. Nhiều báo Đảng địa phương đã triển khai rất quyết liệt, và có bước tiến ngoạn mục trở thành những cơ quan báo chí có lượng truy cập lớn.

Bên cạnh những khó khăn, thách thức, việc chuyển đổi số trong các cơ quan báo chí, nhất là báo Đảng các tỉnh miền núi, trung du phía Bắc cũng chính là cơ hội. Chính bởi vậy, các cơ quan báo chí phải xác định được chiến lược phù hợp trong chuyển đổi số, phù hợp với độc giả của mình hướng đến. Tư duy, nhận thức về chuyển đổi số phải được lan tỏa đến toàn bộ tòa soạn, đến những phóng viên, biên tập viên thì công cuộc chuyển đổi số sẽ nhanh và hiệu quả hơn. Có thể khẳng định, chuyển đổi số không phải ngày một ngày hai mà là cả một chu kỳ, một quá trình lâu dài. Do đó, các cơ quan báo chí hãy bắt tay ngay vào làm thay vì lo ngại những khó khăn thách thức; hãy thử nghiệm và chấp nhận rủi ro để định hình được thế mạnh, năng lực, từ đó đưa ra những chiến lược phù hợp, góp phần xây dựng các cơ quan báo chí đa nền tảng.

Nhà báo Bùi Thị Thu Hương, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh: Cần xây dựng quy chế phối hợp giữa các cơ quan báo Đảng địa phương trong chia sẻ sản phẩm báo chí trên các nền tảng số

Để làm chủ dòng thông tin chủ lưu trên không gian mạng và xác lập vị thế của báo chí trong thời kỳ công nghệ số, trên không gian số, 5 năm qua, Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh đã tập trung tái cấu trúc, sắp xếp lại bộ máy, cơ chế hoạt động vận hành theo mô hình “Tòa soạn hội tụ đa phương tiện, phân phối đa nền tảng”; xây dựng hệ thống dữ liệu dùng chung. Trung tâm đã cơ bản hoàn thành việc số hoá toàn bộ hệ thống dữ liệu từ các băng từ trước đây của Đài PTTH Quảng Ninh, các số báo in của Báo Quảng Ninh. Đây chính là kho dữ liệu báo chí số về các ngành, lĩnh vực của tỉnh Quảng Ninh.

Tuy nhiên, muốn chuyển đổi số thành công phải có chi cho đầu tư hạ tầng, chi cho công nghệ, chi cho nhân lực công nghệ. Nhưng thực tế ở các cơ quan báo chí địa phương hiện nay đây đang là những khó khăn, trở ngại. Việc phát triển các nền tảng số hỗ trợ cơ quan báo chí chuyển đổi số còn chưa hoàn thiện, các hướng dẫn về chuyển đổi số báo chí cũng chưa được chi tiết, chưa có mô hình mẫu về chuyển đổi số trong quản lý, vận hành tòa soạn hội tụ nên khó có sự so sánh, đối chiếu hay phản biện. Mặt khác, các cơ chế, chính sách hiện chưa có khung đơn giá hay định mức cho các ứng dụng, phần mềm thuộc chương trình chuyển đổi số, do đó dẫn đến thiếu căn cứ để các cơ quan báo chí xây dựng các dự án triển khai. Mong rằng, chúng ta đã có thêm những kiến giải cụ thể để các cơ quan báo Đảng khu vực Trung du và miền núi phía Bắc thúc đẩy nhanh, hiệu quả quá trình chuyển đổi số báo chí. Về phía Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh cũng đề nghị xây dựng quy chế phối hợp giữa các cơ quan báo Đảng địa phương trong chia sẻ sản phẩm báo chí trên các nền tảng số vì “một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại lên hòn núi cao”. Khi có một sự liên kết chặt chẽ chắc chắn chúng ta sẽ đi đến đích thành công của công cuộc chuyển đổi số báo chí.

Nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng Biên tập Báo điện tử VietNamPlus: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo góp phần giải phóng sức lao động, giúp phóng viên, biên tập viên tập trung cho những sản phẩm sáng tạo hơn

Trí tuệ nhân tạo có thể len lỏi vào tất cả các tòa soạn, tham gia vào các công đoạn sản xuất các tác phẩm báo chí. Mỗi tòa soạn có những cách làm hay định hướng khác nhau, một số mô hình tòa soạn báo chí sử dụng trí tuệ nhân tạo cũng đã ít nhiều gây được tiếng vang, chẳng hạn như “Tòa soạn thông minh” của Báo Thanh niên, tích hợp chùm ứng dụng AI như trợ lý ảo Chatbot, Cá nhân hóa và “Text-to-Speech” (bot đọc tin tức). Công cuộc chuyển đổi số cũng khuyến khích các cơ quan báo chí chú trọng hơn đến trí tuệ nhân tạo và tự động hóa. Những ứng dụng như trợ lý ảo tiếng Việt, ứng dụng gỡ băng trực tiếp, trực quan hóa số liệu thành các biểu đồ dạng tương tác, sản xuất podcast để hướng tới các nền tảng loa thông minh đều đã được nhiều tòa soạn đẩy mạnh nhằm nắm bắt xu hướng. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào mọi khâu sản xuất, phân phối tin tức góp phần giải phóng sức lao động, giúp các phóng viên, biên tập viên tập trung cho những sản phẩm sáng tạo hơn.

Chiến lược Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã chỉ rõ mục tiêu đến năm 2025, 70% cơ quan báo chí đưa nội dung lên các nền tảng số và đến năm 2030 đạt 100%. Để báo chí có thể bắt kịp được với dòng chảy của báo chí thế giới, bắt kịp với “chuyến tàu công nghệ”, các cơ quan báo chí địa phương nói riêng và trong cả nước nói chung cần tập trung 4 nhiệm vụ trọng tâm, đó là: Ưu tiên thay đổi tư duy Text-based sang tư duy Product, tức là từ tư duy câu chữ sang tư suy sáng tạo sản phẩm; quan tâm đầu tư cho công nghệ chính là đầu tư cho tương lai; chú trọng việc phát triển các độc giả trẻ; coi trọng các nền tảng mới bên cạnh các nền tảng truyền thống.