Nền tảng cho sự phát triển bền vững

Đảng bộ tỉnh luôn quán triệt sâu sắc quan điểm “Phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội”, xác định văn hóa là thành tố hết sức quan trọng, là nền tảng, mục tiêu và động lực thúc đẩy phát triển bền vững của tỉnh. Trong những năm qua, tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, dành nhiều nguồn lực quan trọng đầu tư, xây dựng và phát triển văn hóa toàn diện, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ với những dấu ấn đặc sắc, góp phần thiết thực nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân.

Quan tâm đầu tư đồng bộ

Cùng với những đột phá trong phát triển hệ thống giao thông, các công trình trọng điểm, động lực phục vụ phát triển kinh tế thì việc đầu tư cho hệ thống thiết chế văn hóa tại Quảng Ninh cũng là một trong những dấu ấn nổi bật những năm qua, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được sinh hoạt, giao lưu văn hóa.

Đến nay, toàn tỉnh đã có những công trình văn hóa đạt tiêu chuẩn quốc tế như: Bảo tàng - Thư viện, Công viên hoa Hạ Long, Quảng trường 30/10, Cột Đồng hồ, Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh... Hệ thống thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở được đầu tư đồng bộ đã rút ngắn khoảng cách, nhu cầu thụ hưởng văn hóa của người dân giữa các vùng miền, địa phương trong tỉnh. Theo đó, thiết chế văn hóa, thể thao cấp huyện của 13 địa phương được xây mới và sửa chữa, cải tạo nâng cấp với tổng mức đầu tư gần 680 tỷ đồng; hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao thôn, khu đạt trên 98%.

Bên cạnh đó, công tác trùng tu, tôn tạo, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể được quan tâm chú trọng, như: Di sản vịnh Hạ Long, Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử, Khu di tích lịch sử nhà Trần tại Đông Triều, di tích đền Cửa Ông và nhiều di tích danh thắng khác, với nguồn kinh phí gần 3.000 tỷ đồng, chủ yếu bằng nguồn vốn xã hội hóa. Đồng thời, việc đẩy mạnh lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận Di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử là Di sản thế giới... sẽ tiếp tục góp phần đưa Quảng Ninh trở thành địa danh nổi tiếng toàn cầu, mở ra cơ hội lớn trong giao lưu, hội nhập, phát triển văn hóa, du lịch.

Phát huy thế mạnh về vùng đất giàu bản sắc văn hóa, nhiều lễ hội, sự kiện văn hóa, thể thao có thương hiệu quốc gia, quốc tế được tỉnh duy trì tổ chức hằng năm, thu hút đông đảo người dân, du khách tham gia, như: Lễ hội xuân Yên Tử, Lễ hội xuân Ngọa Vân, Carnaval, Liên hoan Xiếc Thế giới, Ngày hội Yoga Quốc tế, Giải Chạy marathon Quốc tế Hạ Long... Qua đó, đã tạo nên những sản phẩm văn hóa, thể thao đặc sắc, riêng có để quảng bá văn hóa, con người, hình ảnh Quảng Ninh đến với bạn bè quốc tế.

Các mô hình văn hóa công cộng như: Phố đi bộ, lễ hội, biểu diễn văn nghệ đường phố, câu lạc bộ dân vũ, các cuộc giao lưu văn hóa, thể thao, sinh hoạt truyền thống được các địa phương duy trì thường xuyên, linh hoạt các hình thức tổ chức đã tạo ra những sân chơi lành mạnh, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân địa phương.

Đặc biệt, công tác tuyên truyền được các cấp, ngành tiếp tục đẩy mạnh tạo sự chuyển biến nhận thức, nâng cao trách nhiệm của mỗi cá nhân, gia đình trong việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh từ gia đình đến cộng đồng.

Từ đây, các phong trào thi đua “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở”, “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”... ngày càng lan tỏa sâu rộng, góp phần nâng cao sức khỏe, thể lực và chất lượng cuộc sống, ngăn chặn và đẩy lùi các tệ nạn xã hội, định hướng tư tưởng, thẩm mỹ, đời sống văn hóa của nhân dân trên địa bàn.

Gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa Vùng mỏ

Thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 11-NQ/TU ngày 9/3/2018 “Về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”. Quảng Ninh là một trong số ít các tỉnh, thành của cả nước có nghị quyết chuyên đề về xây dựng, phát triển văn hóa, con người.

Quảng Ninh xác định mục tiêu xây dựng con người Quảng Ninh với các đặc trưng “Năng động - sáng tạo - hào sảng - lành mạnh - văn minh - thân thiện”; Phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực quan trọng để xây dựng và phát triển Quảng Ninh có “Hành chính minh bạch - Kinh tế phát triển - Văn hóa đặc sắc - Xã hội văn minh - Nhân dân hạnh phúc”.

Đến nay, một số nội dung đã và đang tiếp tục được tỉnh cụ thể hóa thành các quy hoạch, đề án, chuyên đề về văn hóa, thể thao tạo tiền đề cho việc hình thành những nét đặc trưng riêng của Quảng Ninh, như: Ban hành Bộ Quy tắc ứng xử “Nụ cười Hạ Long”; Bộ Quy tắc ứng xử trên địa bàn; Quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; Bộ tiêu chí Người Quảng Ninh; Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh; Đề án bảo quản, tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh... Từ đây, không ngừng bảo tồn và phát huy, khắc sâu, nhân rộng văn hóa truyền thống, các giá trị đặc sắc về văn hóa biển đảo, văn hóa công nhân Vùng mỏ.

Trải qua các giai đoạn lịch sử, đấu tranh bảo vệ đất nước và đến nay, tinh thần, truyền thống văn hóa Kỷ luật – Đồng tâm của người dân Vùng mỏ vẫn không ngừng phát huy, tỏa sáng, trở thành dấu ấn văn hóa đặc trưng, tiêu biểu mà mỗi người dân Quảng Ninh luôn tự hào. Một lần nữa, nét đẹp văn hóa, tinh thần đoàn kết ấy đã được chứng minh qua cuộc chiến cam go với đại dịch Covid-19. Cả hệ thống chính trị của tỉnh, tất cả các tầng lớp nhân dân đều nêu cao ý thức, trách nhiệm, một lòng đoàn kết, chung sức, quyết tâm bảo vệ những thành quả trong công tác phòng, chống dịch của tỉnh nhằm giữ địa bàn an toàn, ổn định, phát triển.

Hơn thế nữa, đó còn là tinh thần yêu thương, đùm bọc, sẵn sàng san sẻ, giúp đỡ đồng bào cả nước vượt qua khó khăn trong đại dịch. Có lẽ hình ảnh của các đoàn y bác sĩ nối tiếp nhau sẵn sàng vào chi viện cho các địa phương là điểm nóng của dịch, những chuyến xe nghĩa tình với hàng trăm tấn nhu yếu phẩm được người dân Vùng mỏ gửi gắm đến đồng bào miền Nam... sẽ mãi là những hình ảnh đẹp đẽ không bao giờ phai mờ trong trái tim người dân cả nước.

Cùng với những đột phá trong phát triển kinh tế thì những thành tựu trong phát triển, gìn giữ văn hóa đã, đang và sẽ tiếp tục là nền tảng để Quảng Ninh vững vàng tiến bước trên những chặng đường mới, để con người Quảng Ninh sẽ luôn là sự hội tụ đẹp đẽ của những giá trị chân - thiện - mỹ, năng động, hào sảng, giàu khát vọng và nhân văn.

Đồng chí Nguyễn Thị Thanh Thái, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Cô Tô: “Đời sống văn hóa tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao.” Những năm qua, Cô Tô luôn được tỉnh quan tâm dành nhiều nguồn lực chú trọng đầu tư thiết chế văn hóa đồng bộ, phát huy công năng, hiệu quả sử dụng, đáp ứng nhu cầu cho việc tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao và sinh hoạt cộng đồng của người dân trên địa bàn, góp phần rút ngắn khoảng cách phát triển giữa đất liền và biển đảo. Toàn huyện có trên 20 CLB thể thao, văn nghệ thường xuyên luyện tập, giao lưu đã tạo ra môi trường sinh hoạt văn hóa lành mạnh, làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân. Bên cạnh đó, việc tổ chức hiệu quả các phong trào thi đua “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng khu dân cư tiên tiến”, thực hiện văn minh trong việc cưới việc tang, công tác tuyên truyền xây dựng gia đình văn hóa được đẩy mạnh... đã góp phần khuyến khích, tạo động lực nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong thực hiện xây dựng nếp sống văn minh, thắt chặt hơn tình đoàn kết cộng đồng, đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân nhờ đó không ngừng được nâng cao.

Ông Lương Ngọc Thắng, xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu: “Bản sắc văn hóa truyền thống được gìn giữ và không ngừng phát huy giá trị trong đời sống.” Với sự chăm lo, quan tâm của Đảng, Nhà nước, đời sống của bà con đồng bào dân tộc thiểu số huyện Bình Liêu được cải thiện, nâng cao cả về vật chất và tinh thần. Từ đây, những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc ở Bình Liêu được quan tâm gìn giữ, phục dựng ngày càng nhiều qua các lễ hội được tổ chức hằng năm. Tại các lễ hội truyền thống, bà con được thể hiện những làn điệu dân ca của dân tộc mình, tái hiện những nghi lễ, phong tục đặc sắc để con cháu được biết, tiếp tục gìn giữ lưu truyền muôn đời. Giờ đây, bà con còn biết giới thiệu những nét đẹp văn hóa, điệu hát, trang phục truyền thống được nhiều khách du lịch yêu thích. Qua đó, không ngừng phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu của các dân tộc trên địa bàn huyện.

Đồng chí Nguyễn Đình Thắng, Bí thư Huyện Đoàn Đông Triều: “Góp phần giáo dục văn hóa truyền thống, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ” Sự phát triển văn hóa toàn diện đã ngày càng tạo môi trường để giáo dục văn hóa truyền thống, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ. Từ hệ thống thiết chế văn hóa được đầu tư hiện đại, tạo môi trường sinh hoạt văn hóa lành mạnh đến các công trình danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử được bảo tồn, trùng tu, trở thành những địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống lịch sử cho thanh thiếu nhi. Bên cạnh đó, công tác quản lý văn hóa, thông tin được siết chặt, ban hành các bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội... đã kịp thời ngăn chặn các sản phẩm văn hóa độc hại, thông tin sai trái tác động đến nhận thức, tư tưởng, tình cảm của thế hệ trẻ, đồng thời định hướng, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ. Các phong trào thi đua “Tôi yêu Tổ quốc tôi”, xung kích tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức đã góp phần lan tỏa lối sống đẹp trong thanh thiếu nhi.

Bà Nguyễn Thị Thanh, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long: “Sẽ có nhiều chương trình văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn phục vụ công chúng sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát an toàn” Sau gần 2 năm chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, đời sống mọi mặt kinh tế, xã hội, văn hóa đều chịu những tác động tiêu cực. Bên cạnh những ảnh hưởng nặng nề về kinh tế thì lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao vốn góp phần cân bằng đời sống tinh thần cho người dân cũng bị hạn chế rất nhiều để thực hiện công tác phòng chống dịch. Đến nay, tình hình dịch bệnh đang từng bước được kiểm soát với phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, hy vọng các chương trình, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao sẽ được tổ chức trở lại, đảm bảo tốt các yêu cầu, quy định về phòng chống dịch an toàn. Qua đó, tạo cho người dân thêm những sân chơi, giao lưu văn hóa, nghệ thuật bổ ích, lành mạnh sau những ngày giãn cách kéo dài, góp phần cổ vũ, khuyến khích nhân dân tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, chung sức cùng cả nước chiến thắng đại dịch.