Quản lý thức ăn đường phố: Cần những giải pháp đồng bộ

Hiện nay, thói quen sử dụng các loại thức ăn đường phố ngày càng phổ biến, bởi ưu thế tiện lợi, giá thành rẻ. Tuy nhiên, các loại thức ăn này cũng tiềm ẩn những nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm và các dịch bệnh liên quan đến thực phẩm rất cao... Do đó, việc quản lý thức ăn đường phố cần tiếp tục đẩy mạnh và chặt chẽ hơn.

Khó kiểm soát thức ăn đường phố

Dạo một vòng quanh khu vực bán hàng ăn sẵn ở chợ Hạ Long I, chợ Hạ Long II (TP Hạ Long), chúng tôi đều nhận thấy các điều kiện chế biến, bảo quản thức ăn hầu như không được đảm bảo. Thế nhưng không phải người bán hàng nào cũng thừa nhận và người mua hàng nào cũng ý thức được điều đó. Ghé tạm vào quầy bán bánh rán ở chợ Hạ Long II, thấy chúng tôi có vẻ ngần ngừ, e ngại trước vấn đề VSATTP, chị chủ quán nhanh nhảu khẳng định chắc nịch: “Tôi mở hàng đã lâu rồi, các điều kiện vệ sinh luôn được đảm bảo. Trong quá trình chế biến và phục vụ thức ăn cho khách, tôi vẫn sử dụng găng tay nilon; bát đĩa khách dùng xong đều được rửa sạch sẽ. Nói chung là khách đến ăn cứ yên tâm thưởng thức thực phẩm ngon và sạch…”. Quảng cáo thì là vậy, nhưng theo quan sát của chúng tôi, khay bột, nhân làm bánh đều không được che đậy. Đặc biệt là chảo dầu để rán bánh, dùng mắt thường cũng có thể nhận thấy, dầu được dùng đi, dùng lại nhiều lần nên màu đã chuyển sang màu vàng đậm, khét lẹt. Thêm vào đó, số bát, đĩa khách hàng dùng xong chỉ được xử lý qua hai thùng nước “chuyên dụng” một thùng để rửa, một thùng để tráng…

Hầu hết những quán ăn đường phố vẫn bày bán mà không đảm bảo các điều kiện che đậy bảo quản thực phẩm (quán ăn đường phố tại khu vực chợ Hạ Long II).

Theo ông Nguyễn Minh Chung, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh: “Hiện nay, các quán ăn đường phố có thể mở tự phát ở bất cứ khu vực nào. Thêm vào đó, đa phần trong số đó đều mở vào thời điểm sau giờ hành chính. Khi ấy, các cơ quan quản lý đều hết giờ làm việc nên khó theo dõi được các quán ăn này. Tuy nhiên, việc khó khăn nhất trong công tác đảm bảo VSATTP đối với thức ăn đường phố chính là do ý thức kém của người kinh doanh và của cả người tiêu dùng…”.

Cần sự vào cuộc đồng bộ

Để kiểm soát thức ăn đường phố, đảm bảo VSATTP và sức khoẻ cho cộng đồng, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 30/2012/TT-BYT. Trong đó, quy định các điều kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, kinh doanh thức ăn đường phố. Cũng theo ông Chung, các quy định trong Thông tư sẽ từng bước đưa công tác đảm bảo VSATTP, đặc biệt là đảm bảo VSATTP thức ăn đường phố đi vào nền nếp. Tuy nhiên, để quản lý thức ăn đường phố không phải là việc một sớm, một chiều mà công tác này phải được thực hiện thường xuyên, liên tục với sự tham gia đồng bộ của các ngành chức năng và cả người dân. Để quản lý thức ăn đường phố, Chi cục ATVSTP có kế hoạch thực hiện đồng bộ các giải pháp như: Xây dựng mô hình làm mẫu tại một địa phương từ đó triển khai rộng rãi trên toàn tỉnh. Hiện tại, khu du lịch Bãi Cháy đang được xây dựng là mô hình mẫu đảm bảo VSATTP thức ăn đường phố, người kinh doanh được phổ biến về kiến thức và thực hiện nghiêm túc các quy định VSATTP, việc kinh doanh thức ăn đường phố tại đây cũng được chính quyền địa phương, cơ quan chức năng tăng cường quản lý... Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng tổ chức tập huấn kiến thức vệ sinh thực phẩm sâu rộng đến đông đảo quần chúng nhân dân, để người sản xuất, người kinh doanh và người tiêu dùng nâng cao ý thức trách nhiệm đảm bảo VSATTP; tăng cường phối hợp với các địa phương, ban, ngành chức năng, kiểm tra, kiểm soát tình hình đảm bảo VSATTP trong kinh doanh thức ăn đường phố trên địa bàn có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm…

Thiết nghĩ, bên cạnh các giải pháp của ngành chức năng, để bảo đảm VSATTP đối với thức ăn đường phố, bảo đảm cho sức khoẻ cộng đồng, việc quan trọng hơn cả là ý thức tự giác, trách nhiệm đối với cộng đồng của mỗi người sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm cần được nâng cao. Cùng với đó, người tiêu dùng cũng cần tự trang bị những kiến thức VSATTP, tẩy chay những quán ăn đường phố không đảm bảo điều kiện; đồng thời, thông báo cho cơ quan quản lý phát hiện và xử lý kịp thời các quán ăn đường phố không tuân thủ và đảm bảo các điều kiện VSATTP.

Nguyễn Thanh