“Triển lãm VHNT phải tạo sự độc đáo và khác biệt...”

(Ông Phạm Ngọc Thành, Phó Chủ tịch Hội VHNT tỉnh, trao đổi với CTV Báo Quảng Ninh)

Những năm gần đây, các hoạt động VHNT của tỉnh đã có những chuyển biến tích cực và để lại nhiều dấu ấn với công chúng, trở thành điểm nhấn văn hoá trong nhiều sự kiện quan trọng của tỉnh. Nhân dịp Hội VHNT tỉnh vừa tổ chức thành công triển lãm nghệ thuật “Dấu ấn Hạ Long” trong Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh 2012, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Phạm Ngọc Thành, Phó Chủ tịch Hội VHNT, tác giả kịch bản cuộc triển lãm này...

- Thưa ông, xin ông cho biết những năm gần đây Hội VHNT đã tham gia thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh như thế nào? Ý nghĩa của những hoạt động đó?

Ông Phạm Ngọc Thành, Phó Chủ tịch Hội VHNT tỉnh.

+ Hội VHNT tỉnh, ngoài chức năng tập hợp đội ngũ, tổ chức các hoạt động khích lệ văn nghệ sĩ tích cực sáng tạo, công bố tác phẩm, đồng thời bảo vệ quyền lợi các hội viên v.v.. còn có trách nhiệm phải bám sát các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, tổ chức các hoạt động VHNT phục vụ kịp thời các sự kiện, các ngày lễ lớn của địa phương và của đất nước, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Để làm tốt công tác này, Hội đã không ngừng đổi mới hoạt động, phát huy sáng kiến như: Tổ chức lễ Khai bút đầu xuân; phối hợp với các địa phương tổ chức các trại sáng tác, các chương trình biểu diễn thơ - nhạc; tổ chức các hoạt động nhân Ngày thơ Việt Nam, Ngày thơ Quảng Ninh; tổ chức các cuộc triển lãm nghệ thuật vào dịp năm mới, những ngày lễ lớn v.v.. Những hoạt động này là dịp giới thiệu, quảng bá các tác phẩm tới công chúng yêu nghệ thuật và là “cú hích” để các văn nghệ sĩ không ngừng tìm tòi, sáng tạo để có được những tác phẩm xuất sắc. Riêng với hoạt động triển lãm, nó có vai trò rất lớn trong việc giới thiệu và quảng bá một cách sinh động, ấn tượng hình ảnh của một Quảng Ninh với những thế mạnh và tiềm năng, trong đó đặc biệt là Kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long... Việc tham gia thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh không chỉ góp phần làm sinh động thêm bầu không khí VHNT, mà quan trọng nữa là để các văn nghệ sĩ thể hiện nhiều hơn vai trò, trách nhiệm của mình trước những vấn đề lớn của đời sống xã hội, hoà mình vào công cuộc xây dựng và phát triển quê hương đất nước...

- Được biết, trong những hoạt động triển lãm VHNT thời gian gần đây, ông thường được giao trách nhiệm xây dựng ý tưởng, đồng thời trực tiếp tổ chức thực hiện... Vậy theo ông, yếu tố đảm bảo thành công cho một cuộc triển lãm VHNT là gì? Bằng cách nào để có thể làm được điều đó?  

+ Bản chất của VHNT là sáng tạo và giá trị của nó được tạo nên bởi sự độc đáo và khác biệt. Vậy thì các hoạt động triển lãm VHNT cũng cần phải hướng đến điều này. Đây là lý do thôi thúc tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi ý tưởng mới để tổ chức các hoạt động, cũng như tìm ra sự khác biệt trước khi bắt tay vào thực hiện một hoạt động VHNT nào đó. Ví dụ như, vào những ngày Tết cổ truyền đầu năm mới cần phải có một hoạt động nào đó mang tính khởi động để tụ hội các văn nghệ sĩ, khích lệ họ tìm cảm hứng sáng tác mới. Vì thế, tôi đề xuất tổ chức Lễ Khai bút đầu xuân vào ngày mùng 2 Tết. Hoạt động này đã được Hội duy trì liên tục 4 năm nay, và mỗi năm đều có những đổi mới về nội dung chương trình, để các văn nghệ sĩ luôn cảm thấy hứng thú, mới mẻ khi tham dự hoạt động này. Hay như sáng kiến tổ chức Lễ thả thơ lần thứ nhất năm 2011; điều tôi trăn trở nhất là phải tổ chức ra sao để ngay trong lần đầu tiên thực hiện đã để lại ấn tượng tốt với bạn bè và những người yêu thơ v.v.. Tiếp theo đó là các sự kiện quan trọng của tỉnh như Liên hoan Thơ châu Á - Thái Bình Dương lần thứ nhất tại Quảng Ninh, rồi Triển lãm nghệ thuật phục vụ Hội nghị xúc tiến đầu tư Quảng Ninh 2012, gần đây hơn là Triển lãm Nghệ thuật trong Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh 2012... Mỗi cuộc triển lãm đều có những yêu cầu khác nhau về mặt nội dung và là người tổ chức thực hiện, tôi phải căn cứ vào các nội dung đó, cũng như điều kiện thực tế để đưa ra ý tưởng, lựa chọn tác phẩm cũng như cách thức trưng bày sao cho ấn tượng và hiệu quả cao nhất...

- Ông có thể nói cụ thể hơn về điều này được không?

+ Chẳng hạn như với Triển lãm tại Hội nghị xúc tiến đầu tư Quảng Ninh 2012 diễn ra vào tối ngày 23-2-2012 tại bãi biển Tuần Châu; ngay khi được giao nhiệm vụ, tôi đã hình dung mục tiêu triển lãm này là phải hội tụ hình ảnh của một Quảng Ninh giàu tiềm năng, thế mạnh để phát triển kinh tế, đồng thời cũng là vùng đất giàu truyền thống văn hoá thông qua các tác phẩm mỹ thuật (gồm tranh, tượng), các tác phẩm nhiếp ảnh, đan xen với đó là các nhóm biểu diễn nghệ thuật dân tộc. Vì triển lãm diễn ra vào buổi tối, nên phải khai thác tối đa hiệu quả của ánh sáng màu để tạo nên một không gian triển lãm thật ấn tượng. Từ đó ý tưởng về những cổng ánh sáng biểu tượng UNESCO, của hình tượng rồng thiêng, hay con thuyền hoa tươi... đã được thực hiện khá công phu. Tôi rất vui vì Triển lãm đã thực sự thành công, được Ban tổ chức sự kiện hôm đó đặt tên là Con đường Di sản. Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ninh, trong lần ra thăm Hội VHNT mới đây cho biết, triển lãm này đã được các quan khách, đặc biệt là các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước hết sức khen ngợi...

Tiếp nối thành công trên, mới đây, tại Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh, Hội VHNT Quảng Ninh tiếp tục được giao tổ chức Triển lãm nghệ thuật tại Quảng trường văn hoá Trung tâm Cột 3 - TP Hạ Long. Triển lãm diễn ra trong 4 ngày, giữa một không gian rộng bên bờ Vịnh Hạ Long, nên khi đưa ra ý tưởng, phải chú ý đến sự kết nối về mặt nội dung cũng như cách thức trưng bày tác phẩm, để làm sao đảm bảo về mặt thẩm mỹ cả ban ngày lẫn buổi tối... Với nội dung đúng như tên gọi - Dấu ấn Hạ Long, Triển lãm đã tạo nên một không gian Hạ Long “ấn tượng” theo chiều dài thời gian gần một thế kỷ qua. Điều này đã được nhiều phương tiện thông tin đại chúng phản ánh, tôi xin không nhắc lại nữa...

Ông Phạm Ngọc Thành giới thiệu với Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vũ Thị Thu Thuỷ các tác phẩm tại Triển lãm Con đường di sản nhân dịp Hội nghị xúc tiến đầu tư Quảng Ninh 2012.

- Những năm gần đây, các hoạt động trong Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh đã có nhiều khởi sắc và đổi mới. Là người quan tâm đến tính khác biệt và sự độc đáo trong khi tổ chức các sự kiện, nếu nhìn ở góc độ người làm công tác quản lý hoạt động nghệ thuật, ông có mong muốn điều gì trong những lần tổ chức Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh  tiếp theo?

+ Từ những lần tổ chức Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh trước đây, và một số sự kiện được tổ chức thành công tại Quảng Ninh gần đây, trong đó có Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh 2012, dư luận báo chí và quần chúng nhân dân đều cho rằng Quảng Ninh đã có nhiều đổi mới trong các hoạt động. Tôi cũng rất đồng tình về điều này, tuy nhiên, tôi vẫn mong mỏi Quảng Ninh có nhiều hoạt động mang tính khác biệt và độc đáo hơn nữa trong những lần tổ chức Tuần Du lịch tiếp theo. Nhất là khi Vịnh Hạ Long đã được vinh danh là Kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới. Chẳng hạn tại sao chúng ta không tổ chức một cuộc thi múa rồng lân toàn quốc, thậm chí là trong khu vực và quốc tế, vừa gắn với truyền thuyết Rồng hạ của Hạ Long, vừa gắn với nét văn hoá truyền thống lâu đời không chỉ của Việt Nam mà còn của cả khu vực châu Á, để tạo ra một sản phẩm du lịch độc đáo? Ở lần tổ chức năm nay, mặc dù đã chú ý đến việc khai thác các yếu tố văn hoá truyền thống trên nhiều vùng đất của Quảng Ninh trong Lễ hội Carnaval, nhưng theo tôi, cần chọn lọc kỹ hơn khi đưa các diễn xướng văn hoá lên sân khấu. Và đặc biệt phải coi trọng tính nghệ thuật thì mới để lại dấu ấn và tính bền vững. Thêm nữa, mỗi lễ hội, mỗi phong tục tập quán chỉ có thể phát huy hết vẻ đẹp của nó tại nơi nó sinh ra. Nên chăng, tỉnh Quảng Ninh thay vì tập trung tổ chức các hoạt động của Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh tại thành phố Hạ Long sẽ đồng thời tổ chức tại các địa phương sản sinh ra các hoạt động đó. Và du khách khi về Quảng Ninh vào những dịp này sẽ có nhiều hơn nữa những sản phẩm du lịch mới trong hành trình tìm hiểu những nét đẹp văn hoá độc đáo, riêng có của mỗi vùng đất...

- Quay trở lại vấn đề tổ chức các hoạt động văn học nghệ thuật, theo ông làm thế nào để các hoạt động luôn có sức hút với công chúng? 

+ Mỗi một lĩnh vực văn hoá nghệ thuật đều có nhiều đối tượng công chúng tham dự, điều quan trọng là làm sao để khi tổ chức ra không chỉ thu hút được nhiều đối tượng công chúng tham dự, mà còn lưu lại trong mỗi người những ấn tượng tốt đẹp. Quảng Ninh là mảnh đất giàu truyền thống văn hoá, bản thân trong mỗi con người sinh ra, trưởng thành trên mảnh đất này đều ít nhiều mang trong mình tâm hồn nghệ sĩ và khả năng cảm thụ tuyệt vời. Và như đã nói ở trên, tôi luôn quan tâm đến sự độc đáo và yếu tố khác biệt, tất nhiên không thể bỏ qua yêu cầu về chất lượng tác phẩm. Chính những điều này sẽ tạo nên sức hấp dẫn và sự thu hút đối với công chúng đang từng ngày, từng giờ bị “xâm lấn” bởi sự phát triển như vũ bão của các phương tiện truyền thông. Sự độc đáo và khác biệt thể hiện ở ý tưởng thực hiện, phải làm sao để nổi bật được tư tưởng chủ đạo của một hoạt động nào đó, phải làm sao đem đến cho người xem những xúc cảm thú vị. Không phải ngẫu nhiên khi xây dựng ý tưởng Con đường di sản tôi luôn đặt xen kẽ các nhóm tác phẩm với những nhóm nghệ sĩ biểu diễn nhạc cụ dân tộc... nếu không ngoài mong muốn tạo nên những thay đổi về cảm quan cũng như xúc cảm thẩm mỹ của người xem. Tuy có sự thay đổi đó, nhưng nội dung của cả không gian triển lãm đều nhất quán, và nổi bật thông điệp mà mình muốn chuyển tải.

Với quan điểm như vậy, các hoạt động VHNT phục vụ chính trị khác trong thời gian tới, Hội vẫn sẽ tiếp tục phát huy cách làm như vậy và tôi tin tưởng, với sự chung tay góp sức của các văn nghệ sĩ Quảng Ninh, các hoạt động đó sẽ tiếp tục thành công, để lại những dấu ấn đẹp trong lòng công chúng, góp phần khẳng định bề dày hoạt động VHNT của vùng đất địa đầu Đông Bắc này.

- Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Hiếu Ninh (Thực hiện)