An toàn dịch bệnh: Ưu tiên số một của du khách Việt Nam

Nhu cầu “lò xo bị nén” bật mạnh khiến gần 90% số người được hỏi trả lời rằng muốn đi du lịch ngay trong 10 tháng tới. Nhưng đối với du khách Việt Nam, an toàn dịch bệnh phải là yếu tố ưu tiên số một. Đó là 2 trong rất nhiều phát hiện mới của cuộc khảo sát do Hội đồng Tư vấn du lịch (TAB) cùng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) và Báo VnExpress thực hiện.

Kết quả khảo sát vừa được công bố sáng 11/1.

Nhu cầu “lò xo bật nén” nhưng phải an toàn

Tại buổi công bố kết quả khảo sát nhu cầu và xu hướng khách du lịch thời Covid-19, diễn ra sáng 11/1 theo hình thức trực tuyến, ông Hoàng Nhân Chính, Trưởng Ban Thư ký TAB cho biết, nhu cầu của khách du lịch trong nước hiện nay là có, rất lớn và mạnh. Nhưng để biến được nhu cầu của khách du lịch trở thành sự phục hồi của du lịch nội địa, cũng như của du lịch nói chung, đó là nhiệm vụ của ngành du lịch và của những người phục vụ trong ngành. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ từ phía Chính phủ và các địa phương là rất cần thiết để biến nhu cầu này thành hiện thực.

Khảo sát được thực hiện từ ngày 1 đến 20/12/2021 với 10.717 người trả lời cho thấy, gần 90% số người trả lời muốn đi du lịch ngay trong vòng 10 tháng tới, trong đó 27% số người trả lời sẵn sàng đi du lịch ngay trong tháng đầu.

Trong đó, du khách tại TP Hồ Chí Minh sẵn sàng đi du lịch sớm hơn trong vòng 3,9 tháng tới (118 ngày), du khách Hà Nội và các tỉnh có xu hướng đi du lịch muộn hơn, trong vòng 4,8 tháng tới (143 ngày).

Đặc biệt, có rất ít du khách (chỉ 3%) muốn chờ đợi đi du lịch cho đến khi có Thẻ xanh Covid-19.

Nhu cầu du lịch xét theo độ tuổi, khách trẻ tuổi (dưới 35 tuổi) và trung tuổi (35-54 tuổi) mong muốn đi du lịch sớm hơn, trung bình trong 4,4 tháng tới (132 ngày). Khách lớn tuổi (trên 54 tuổi) có xu hướng muốn đi du lịch muộn hơn, trung bình trong gần 5 tháng tới (142 ngày).

Dù nhu cầu du lịch bị dồn nén, song du khách Việt vẫn không chủ quan với bệnh dịch. Khảo sát cho thấy, an toàn dịch bệnh và giá tương xứng với chất lượng luôn là 2 ưu tiên cho quyết định đi du lịch. Có đến 55,5% và 50,7% số người trả lời đây là yếu tố quan trọng nhất cho quyết định đi du lịch của mình.

Du khách lo ngại nhiều nhất khi đi du lịch nếu bị cách ly khi đến hoặc khi quay về nhà (86,8%), bùng phát dịch (60,7%) và những hạn chế đi lại khác nhau giữa các địa phương (53,4%). Du khách ít lo ngại khi liên tục xuất trình chứng nhận y tế (17,1%) và sử dụng nhiều ứng dụng khai báo y tế khác nhau (10%), tuy nhiên cần cải thiện các phần mềm ứng dụng để giảm thiểu những vấn đề này.

So với du khách các tỉnh, thành phố khác, du khách Hà Nội và TP Hồ Chí Minh mong muốn có chính sách linh hoạt cho thay đổi hoặc hủy bỏ dịch vụ (37% và 34%) nhiều hơn. Thông tin đầy đủ (21%), chứng nhận an toàn (14%) quan trọng hơn cả điểm đến và sản phẩm du lịch mới.

Cuộc khảo sát cũng chỉ ra rằng, du khách nhận biết điểm đến chủ yếu thông qua mạng xã hội (56%), báo điện tử, trang web (42%) và công cụ tìm kiếm thông tin trực tuyến (41%). Rất ít người trả lời nhận biết điểm đến thông qua hội chợ, sự kiện du lịch (3%), biển quảng cáo (1%) và tờ rơi, tập gấp (1%). Kết quả này phản ánh tiếp thị truyền thống đã giảm bớt vai trò và không còn hiệu quả, tiếp thị số đang giữ vai trò chủ đạo và đặc biệt là tiếp thị truyền miệng (qua người thân, bạn bè chiếm 43%) vẫn giữ vai trò quan trọng. Dựa trên kết quả khảo sát có tới 75% số người trả lời mong muốn có chuyển đổi số trong vấn đề cung cấp thông tin về du lịch an toàn, Trưởng Ban Thư ký TAB nhận định, “du khách đang “đói” thông tin du lịch an toàn”.

Du lịch ngắn ngày và tự túc được ưa chuộng

Khảo sát cũng cho thấy, đại dịch khiến du khách Việt Nam ưa chuộng du lịch ngắn ngày và nhóm nhỏ, khoảng 45% số người trả lời lựa chọn tour 2-3 ngày; 78% chọn đi theo nhóm gia đình (nhất là du khách Hà Nội: 59%) hoặc nhóm bạn bè.

Từ xu hướng này, nhóm nghiên cứu đưa ra nhận định đây là cơ hội đầu tư phát triển các khu du lịch nghỉ dưỡng có dịch vụ phù hợp với khách du lịch theo nhóm gia đình 3 thế hệ, nằm trong bán kính 3-4 tiếng chạy xe tính từ 2 trung tâm lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Xu hướng khách đi du lịch ngắn ngày còn được thể hiện rõ qua 3 cuộc khảo sát của Ban IV và TAB trong các giai đoạn tháng 9/2020 (3,9 ngày); tháng 3/2021 (3,9 ngày); tháng 12/2021 là (4,1 ngày). Kết quả của cuộc khảo sát tháng 12/2021 đã có tín hiệu tích cực so với 2 cuộc khảo sát trước khi độ dài trung bình của chuyến đi đã kéo dài hơn với 4,1 ngày.

Kết quả này cho thấy, sự khốc liệt của đợt bùng phát dịch lần thứ tư cao hơn so với các đợt bùng phát dịch lần trước, nhưng khách du lịch Việt vẫn có tinh thần tương đối lạc quan, lựa chọn du lịch dài ngày hơn.

Cũng theo khảo sát, đi du lịch bằng máy bay và xe riêng là ưu tiên với 65% du khách. Trong đó, du khách Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vẫn có xu hướng lựa chọn đi du lịch bằng máy bay. Do tác động của dịch Covid-19 nhu cầu đi lại bằng phương tiện chung bị giảm (cả máy bay và xe khách giảm 10%), xe du lịch và tàu hỏa cũng trong xu thế giảm. Trong khi đó, nhu cầu đi xe cá nhân tăng lên (8%, tăng hơn trước 43%). Theo lứa tuổi, khách trẻ tuổi và lớn tuổi vẫn có xu hướng lựa chọn đi máy bay (65% còn 62%). Khách trung tuổi giảm lựa chọn đi máy bay (64% còn 56%) và lựa chọn đi xe riêng nhiều hơn (23% lên 32%).

4 đề xuất và 5 khuyến nghị

Từ kết quả của các cuộc khảo sát, nhóm nghiên cứu đã đưa ra 4 đề xuất với Chính phủ và 5 khuyến nghị cụ thể với doanh nghiệp du lịch.

- Theo đó, các địa phương muốn mở cửa đón khách du lịch cần thống nhất thực hiện theo đúng tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ, nghĩa là cùng một cấp độ an toàn dịch phải có cùng quy định giống nhau, không đưa ra những quy định riêng của địa phương mà không nhất quán với quy định chung của Chính phủ.

Thông tin về phòng, chống và kiểm soát dịch bệnh cần được cập nhật thường xuyên và được đăng tải trên các kênh truyền thông, trang thông tin điện tử, nền tảng số phổ biến, dễ tiếp cận và truy cập. Tuy nhiên, cần bảo đảm tất cả các kênh đều cùng đưa nội dung thông tin nhất quán, chính xác và cập nhật.

Cần thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ, nhanh chóng và hiệu quả trong du lịch ở cả 3 cấp độ, gồm trung ương, địa phương và doanh nghiệp để bảo đảm sự kết nối và đồng bộ.

Chính phủ chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng kế hoạch phục hồi du lịch, công bố công khai, cập nhật thường xuyên kế hoạch này cho tất cả các bên cùng thực hiện.

- Các doanh nghiệp du lịch thực hiện các biện pháp thay đổi thị trường khách hàng, như ưu tiên giữ nhóm khách lớn tuổi, đồng thời thu hút trở lại nhóm khách trung tuổi.

Đánh giá, điều chỉnh và xây dựng sản phẩm du lịch đáp ứng nhu cầu của du khách như du lịch ngắn ngày, theo gia đình và nhóm nhỏ, du lịch an toàn, khám phá thiên nhiên, du lịch trải nghiệm theo các nguyên tắc phát triển bền vững. Lưu ý xây dựng những sản phẩm du lịch ngách.

Đồng thời, doanh nghiệp tăng cường các biện pháp kiểm soát chi phí, sáng tạo mô hình kinh doanh mới (như kinh doanh trực tuyến), liên kết kinh doanh với các đối tác mới, nhất là liên kết giữa ngành lữ hành, lưu trú và vận chuyển để tạo ra các gói sản phẩm có giá phù hợp và tương xứng với chất lượng; đưa ra chính sách linh hoạt trong đặt chỗ, điều chỉnh giá hay hoãn hủy dịch vụ do dịch bệnh.

Thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ, trước mắt ưu tiên chuyển đổi số cho việc đặt bán dịch vụ (trực tuyến, trực tiếp), kênh cung cấp thông tin và tiếp nhận ý kiến của du khách.

Xây dựng bộ quy tắc ứng xử của doanh nghiệp du lịch để cùng thỏa thuận về chính sách bán hàng, bảo đảm không phá giá thị trường và cạnh tranh công bằng.