Áp lực giải ngân vốn đầu tư công cuối năm

Phấn đấu đạt cao nhất chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế và các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, Quảng Ninh đặt mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công phải đạt trên 95% kế hoạch sau điều chỉnh.

Theo báo cáo của UBND tỉnh, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của Quảng Ninh đến 30/11/2024 mới đạt 48%, thấp hơn so với bình quân cả nước (ước đạt 60%), thấp hơn cùng kỳ 2023 (54,2%), vẫn còn 7 đơn vị có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung toàn tỉnh.

UBND tỉnh, các chủ đầu tư đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đẩy nhanh tiến độ xây dựng đưa công trình vào sử dụng và giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm 2024. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân chậm do nhiều chủ đầu tư tập trung vào việc thực hiện công tác thanh toán thu hồi tạm ứng, quyết toán kế hoạch vốn năm 2023 được kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2024, tập trung hoàn trả số dư tạm ứng chuyển sang năm 2024.

Thực tế cho thấy, số vốn được phép kéo dài thời gian thực hiện năm 2023-2024 lớn, lên tới 1.564 tỷ đồng (trong đó 03 ban QLDA thuộc tỉnh là: 1.028 tỷ đồng, chiếm 66% số vốn kéo dài), gấp 3,29 lần so với số vốn kéo dài năm 2022 sang 2023 (475 tỷ đồng). Số dư tạm ứng chuyển sang năm 2024 cũng tương đối lớn (cả về tỷ trọng và giá trị tuyệt đối): 5.821 tỷ đồng, trong đó 03 ban QLDA thuộc tính là: 3.122 tỷ đồng, chiếm 53,6% tổng số dư tạm ứng chuyển sang năm 2024. Mặt khác, việc giải ngân cũng bị gián đoạn trong thời gian ban hành các luật và nghị định hướng dẫn Luật đất đai 2024. Một số văn bản pháp luật chưa đồng bộ, lúng túng trong tổ chức thực hiện đã ảnh hưởng đến tiến độ triển khai công tác GPMB, thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng của một số dự án. Cùng với đó, một số dự án chuyển tiếp có kế hoạch bố trí vốn lớn, được tạm ứng hợp đồng từ cuối năm 2023, do đó các nhà thầu tập trung thi công hoàn trả khối lượng đã tạm ứng vốn. Đặc biệt, thời tiết mưa nhiều trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 9/2024 và tác động của cơn bão số 03 (Yagi), ảnh hưởng trực tiếp tiến độ các dự án nói chung, nhất là các dự án chuyển tiếp thuộc lĩnh vực giao thông.

Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận ngoài các nguyên nhân khách quan, thì nguyên nhân chủ yếu dẫn đến giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức triển khai thực hiện, cùng mặt bằng pháp lý có chủ đầu tư, địa phương giải ngân tốt nhưng vẫn có những chủ đầu tư, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp, cho thấy sự vào cuộc, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét. Công tác tổ chức triển khai thực hiện, phối hợp xử lý các khó khăn, vướng mắc giữa các chủ đầu tư với các sở, ngành, địa phương còn thiếu chặt chẽ; cùng với đó là tâm lý e ngại, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức (trong đó có cả lãnh đạo quản lý) trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Trình độ của một số cán bộ thực thi nhiệm vụ trong một số lĩnh vực về quản lý dự án, pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, ngân sách nhà nước còn hạn chế…

Để đảm bảo mục tiêu giải ngân trên 95% kế hoạch đầu tư công sau điều chỉnh, đến hết 30/01/2025 toàn tỉnh phải giải ngân thêm khoảng 6.300 tỷ đồng. Đây là nhiệm vụ hết sức nặng nề đòi hỏi các chủ đầu tư, các địa phương tiếp tục phát huy kết quả đạt được, khắc phục hiệu quả những hạn chế, bất cập, nỗ lực hành động quyết liệt, hiệu quả hơn nữa; siết chặt kỷ luật, kỷ cương và có kế hoạch, biện pháp, kiểm tra đôn đốc việc tổ chức thực hiện. Các đơn vị giải ngân chậm cần khẩn trương rà soát, chấn chỉnh, khắc phục ngay những tồn tại, khó khăn, vướng mắc, thực hiện mọi biện pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện, hoàn thành nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024. Trong quá trình thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, chủ đầu tư cần làm sớm, nhanh các thủ tục giải ngân như thủ tục kiểm đếm hay nghiệm thu khối lượng, hay thủ tục về hồ sơ thanh quyết toán để có thể giải ngân được lượng vốn còn tồn đọng rất nhiều nhằm đạt được mục tiêu đề ra.

Ở thời điểm này, thời tiết thuận lợi, khô ráo, ít mưa, do đó đây cũng là thời điểm thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án trọng điểm và khởi công toàn bộ các dự án trên địa bàn toàn tỉnh.