Đống Phúc - Chùa quê

Chùa Đống Phúc (Đống Phúc Thiền Tự), tọa lạc tại phường Yên Giang, TX Quảng Yên. Theo tài liệu lưu giữ tại chùa, Đống Phúc được dựng vào cuối thế kỷ thứ XI, dưới thời nhà Lý.

Theo Đại đức Thích Thanh Lịch, trụ trì chùa Đống Phúc, chùa được xây dựng theo kiến trúc thời Lý với tổng diện tích 368m². Chùa có 7 gian tiền đường và 3 gian hậu cung. Điều đặc biệt là chùa được xây dựng chủ yếu bằng gỗ (500 khối gỗ lim). Các hoạ tiết chạm khắc hoa văn lối cổ theo kiến trúc cuối thời Lê, đầu thời Nguyễn, bậc thềm và dãy hành lang bát vần được làm bằng đá xanh, điêu khắc tinh xảo.

Ngoài ra còn có 20 trụ đá chạm khắc được đặt trước mặt chính vòm làm ngôi chùa gỗ càng thêm uy nghi, trang trọng. Đây được đánh giá là một trong những ngôi chùa bằng gỗ lớn trên địa bàn Quảng Ninh. Chùa Đống Phúc hiện còn lưu giữ hơn 30 bức tượng Phật, 2 quả chuông, 10 bia đá và nhiều câu đối, đại tự có giá trị.

Không chỉ đặc biệt bởi kiến trúc, chùa Đống Phúc còn lưu dấu ấn bởi cảnh quan, cây cổ thụ. Cây thị gần 1.000 tuổi, cây sung xù xì ẩn chứa dấu vết thời gian, tất cả tạo nên một không gian bình yên, thanh tịnh. Nhiều du khách, phật tử khi đến chùa đều có chung cảm nghĩ: Tuy không lộng lẫy vàng son, không hoành tráng bề thế như một số ngôi chùa khác, nhưng vẫn muốn đến lễ Phật tại đây. Sự giản dị, thanh bình, trầm mặc của ngôi chùa, quyện với khung cảnh làng quê thôn dã, đem lại những cảm xúc bình yên và thanh thản. Tiếng chuông chùa thong thả ngân trong hương lúa, cỏ cây giúp mỗi người như tĩnh lại những xáo trộn trong lòng, gột sạch những âu lo, muộn phiền.

Chùa Đống Phúc còn ẩn chứa những câu chuyện lịch sử, nơi truyền bá Phật pháp của Thiền Trúc Lâm Yên Tử, nơi lập trai đàn cầu siêu cho các chiến sĩ tử vong trong đại thắng Bạch Đằng lịch sử năm 1288. Theo sử tích lưu tại chùa, cuối triều vua Lê Thái Tông, triều đình rối ren, Chính phi Nguyễn Thị Anh và các lộng thần âm mưu hãm hại mẹ con Hoàng phi Ngô Thị Ngọc Dao và hoàng tử Lê Tư Thành. Vợ chồng quan Thừa chỉ Nguyễn Trãi đã bí mật đưa mẹ con Hoàng phi về lánh nạn tại chùa Đống Phúc. Sau này Hoàng tử Lê Tư Thành trở thành vua Lê Thánh Tông, là một trong những vị vua anh minh nhất trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam. Còn trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chùa là cơ sở bí mật trong đường dây hoạt động của các chiến sĩ cách mạng...

Có lẽ với việc bảo vệ an lành cho vua, bảo vệ cho các chiến sĩ cách mạng an toàn, chùa Đống Phúc trong quan niệm của phật tử, du khách là một ngôi chùa lành, linh thiêng. Hiện nay chùa Đống Phúc đã trở thành một điểm du lịch tâm linh của vùng đất Quảng Yên và nếu ai chưa một lần đến đây thì thật đáng tiếc.