Bão Mặt Trời mạnh nhất 20 năm tấn công Trái Đất

Bão Mặt Trời mạnh nhất hơn hai thập kỷ đã tấn công Trái Đất trong ngày 10/5, tạo ra những cảnh tượng ánh sáng cực quang ngoạn mục trên bầu trời, nhưng cũng mang đến nguy cơ làm gián đoạn các vệ tinh và lưới điện khi bão kéo dài đến cuối tuần.

Theo Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian thuộc Cơ quan Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA), vụ đầu tiên trong số các vụ phun trào nhật hoa (CME) - hiện tượng plasma và từ trường phóng ra từ Mặt Trời - diễn ra khoảng 16h00 (theo giờ GMT tức 23h00 giờ ngày 10/5 theo giờ Hà Nội). Sau đó, hiện tượng này nâng cấp thành một cơn bão địa từ cực mạnh cấp G5 - cơn bão đầu tiên thuộc cấp này kể từ Bão Halloween diễn ra vào tháng 10/2003 gây mất điện ở Thụy Điển và làm hư hại cơ sở hạ tầng điện ở Nam Phi. Trong những ngày tới, dự kiến có thêm nhiều vụ phun trào nhật hoa tấn công Trái Đất.

Các chuyên gia cho biết tốc độ di chuyển trung bình của CME hiện tại là 800 km mỗi giây. Các CME này phát ra từ cụm vết đen Mặt Trời khổng lồ AR3664 rộng gấp hơn 15 lần Trái Đất. Mặt Trời đang tiến dần đến đỉnh điểm của chu kỳ hoạt động 11 năm, do đó hoạt động rất mạnh.

Theo Giáo sư Mathew Owens về vật lý không gian thuộc Đại học Reading (Anh), các tác động sẽ được cảm nhận phần lớn ở những vĩ độ phía Bắc và phía Nam của Trái Đất, nhưng việc trải dài đến đâu phụ thuộc vào sức mạnh cuối cùng của cơn bão. Ông cho biết nếu có kính nhật thực, người quan sát cũng có thể thử tìm kiếm cụm vết đen Mặt Trời vào ban ngày. Từ trường dao động gắn liền với bão địa từ sẽ tạo ra dòng điện trong các dây dẫn dài, bao gồm cả dây điện, có khả năng gây mất điện. Đường ống dài cũng có thể bị nhiễm điện, dẫn đến một số vấn đề kỹ thuật.

Tỷ phú Elon Musk, người sở hữu hãng điều hành vệ tinh internet Starlink với khoảng 5.000 vệ tinh ở quỹ đạo thấp Trái Đất, cho biết: "Các vệ tinh Starlink đang chịu rất nhiều áp lực, nhưng hiện tai vẫn đang hoạt động".

Các tàu vũ trụ cũng gặp nguy hiểm với lượng bức xạ lớn, trong khi khí quyển giúp ngăn lượng bức xạ này ập xuống Trái Đất. Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) có một đội ngũ phụ trách đảm bảo an toàn cho phi hành gia và có thể yêu cầu phi hành đoàn trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) di chuyển đến những vị trí được bảo vệ tốt hơn trong trạm.

Nhà chức trách một số nước đã thông báo cho những công ty vận hành vệ tinh, hãng hàng không và lưới điện thực hiện biện pháp phòng ngừa sự gián đoạn do thay đổi từ trường Trái Đất.