Biến chứng của viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một trong những bệnh lý khớp viêm thường gặp. Nếu không được điều trị, bệnh dẫn đến nhiều biến chứng. Phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã trao đổi cùng bác sĩ Trần Khanh, Trưởng Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh này.

- Xin bác sĩ cho biết nguyên nhân nào gây bệnh viêm khớp dạng thấp?

+ Viêm khớp dạng thấp là tình trạng viêm mạn tính màng hoạt dịch của các khớp, được đặc trưng bởi viêm nhiều khớp đối xứng, thường kèm theo dấu hiệu cứng khớp vào buổi sáng và sự có mặt của yếu tố dạng thấp trong huyết thanh. Viêm khớp dạng thấp là một trong các bệnh viêm khớp mạn tính thường gặp nhất.

Chụp X.quang khớp gối cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Nguyên nhân gây bệnh chưa rõ ràng. Viêm khớp dạng thấp được coi là một bệnh tự miễn dịch với sự tham gia của nhiều yếu tố như nhiễm khuẩn hoặc di truyền.  

Về yếu tố phản ứng miễn dịch: Do cơ thể sinh kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể trở thành yếu tố kích thích cơ thể sản xuất ra các yếu tố dạng thấp, từ đó tạo ra các phức hợp miễn dịch lắng đọng trong khớp gây tổn thương khớp.

Yếu tố nhiễm khuẩn: Có một số giả thuyết cho rằng, một số virus hay vi khuẩn phổ biến tác động vào yếu tố cơ địa thuận lợi (cơ thể suy yếu, mệt mỏi, chấn thương, phẫu thuật, mắc bệnh truyền nhiễm) hoặc yếu tố môi trường (lạnh ẩm kéo dài) làm khởi phát bệnh.

Bệnh thường xuất hiện ở nữ nhiều hơn ở nam giới và thường xuất hiện ở tuổi trung niên. Bệnh viêm khớp dạng thấp có tính chất gia đình (yếu tố di truyền). Bệnh thường gặp ở các vùng lạnh và ẩm.

- Bệnh có triệu chứng gì, gây biến chứng gì cho cơ thể, thưa bác sĩ?

+ Viêm khớp dạng thấp thường có biểu hiện: Viêm, cứng khớp, phần lớn là khớp ngón gần, bàn ngón tay, cổ tay, khuỷu, gối, cổ chân, bàn ngón chân (hai bên). Trong các đợt tiến triển, các khớp sưng đau, nóng, ít khi đỏ, đau nhiều về đêm và gần sáng sớm, các ngón thường có dạng hình thoi, đau có tính đối xứng, đau kèm theo cứng khớp vào buổi sáng.

Biến dạng khớp bàn tay do viêm khớp dạng thấp (theo suckhoedoisong.vn)

Các biểu hiện ngoài khớp cũng rất phong phú: Hạt dưới da, viêm mao mạch gây hoại tử hoặc tắc mạch, giãn cơ, dây chằng bao khớp, viêm phổi - màng phổi; tổn thương tim: Viêm mạch, viêm cơ tim, van tim, màng ngoài tim; thiếu máu, viêm mống mắt, nhiễm bột ở thận...

Viêm khớp dạng thấp thường không gây chết người nhưng có thể làm giảm tuổi thọ và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Đôi khi bệnh tiến triển nhanh, nặng gây phá hủy khớp vĩnh viễn.

Bệnh có thể gây tổn thương ở các cơ quan khác như: Biến chứng ở mắt gồm nguy cơ mắc hội chứng khô mắt, thậm chí có thể gây mù lòa cho người bệnh. Những người bị viêm khớp dạng thấp có thể gặp phải tình trạng đau dạ dày và ruột (có liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc chống viêm). Bệnh còn làm viêm phổi, màng phổi tăng nguy cơ xơ sẹo phổi; gây bệnh tim mạch; gây tổn thương thần kinh; viêm tắc mạch máu; loãng xương; ung thư hạch và các bệnh ung thư khác... Những người bị viêm khớp dạng thấp có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn do dùng thuốc ức chế miễn dịch.

Xét nghiệm là phương pháp kỹ thuật để chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp (trong ảnh: Xét nghiệm mẫu bệnh phẩm tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh).

- Bệnh có điều trị dứt điểm được không, thưa bác sĩ?

+ Mặc dù bệnh không điều trị dứt điểm được, nhưng nếu điều trị sớm sẽ phòng ngừa hủy khớp, giảm thiểu tối đa các triệu chứng để bệnh nhân có thể có cuộc sống bình thường; tránh các biến chứng của bệnh và của thuốc điều trị.

Hiện nay, có nhiều loại thuốc điều trị bệnh, tuy nhiên sử dụng loại nào cho phù hợp, bạn cần có sự khám, chỉ định của bác sĩ. Các bác sĩ dùng thuốc dựa trên nguyên tắc: Kết hợp các nhóm thuốc điều trị triệu chứng (chống viêm, giảm đau) và thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm. Có thuốc phải duy trì nhiều năm, có thuốc phải duy trì suốt đời. Cùng với đó, người bệnh có thể được kết hợp điều trị bằng các phương pháp khác: Phục hồi chức năng tập các bài tập để giảm đau, giảm cứng khớp và chống dính khớp; y học cổ truyền châm cứu và tắm khoáng nóng.

Để hỗ trợ điều trị được tốt, bản thân người bệnh cần giữ cho mình luôn hoạt động mỗi ngày để tránh các cơ bị yếu đi, tránh bị cứng khớp. Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng tới tim mạch, vì vậy nên tránh các loại thực phẩm giàu chất béo.

Một số trường hợp biến chứng nặng ở khớp, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp ngoại khoa, như: Mổ cắt xương, gọt đầu xương, thay khớp, cắt màng hoạt dịch bị viêm... Ngày nay có nhiều loại thuốc sinh học điều trị rất hiệu quả cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp và phương pháp ghép tế bào nguồn đang được nghiên cứu hứa hẹn trong điều trị cho bệnh nhân.

- Xin cám ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (thực hiện)

[links()]