Cái Chiên thiếu nước sinh hoạt

Hiện nay, trên xã đảo Cái Chiên (huyện Hải Hà) có 3 công trình cấp nước cho người dân, gồm 1 công trình cấp nước sạch sinh hoạt tập trung và 2 công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy. Tuy nhiên, cả 3 công trình này hiện đang trong tình trạng hư hỏng, xuống cấp, khiến cho người dân xã đảo vô cùng khó khăn về nguồn nước sinh hoạt.

Mặc dù mới chuẩn bị bước vào mùa khô nhưng gia đình ông Lê Văn Phát, xóm Vụng Bầu, thôn Đầu Rồng, luôn trong tình trạng lo lắng vì thiếu nước sinh hoạt. Ông Phát cho biết: Năm 2020, khi nhà máy nước sạch của xã đi vào hoạt động, gia đình tôi cũng được lắp đặt đường ống và đồng hồ nước nhưng chỉ có nước sạch sử dụng được 3-4 ngày. Khi đơn vị thi công làm đường ra khu du lịch, toàn bộ hệ thống đường ống bị hỏng không có nước sử dụng. Cách đây hơn 1 năm, đã có người đến tháo đồng hồ nước mang đi.

Cũng theo ông Phát, do không có nước sạch, từ nhiều năm trước, gia đình ông cũng đã đào giếng khoan nhưng khoan đi, khoan lại, nước giếng vẫn nhiễm phèn, chua mặn không sử dụng được. Do nhà gần khu vực đồi núi, gia đình ông đã dẫn nước từ khe suối về sinh hoạt. Tuy nhiên, vào mùa mưa và thời điểm này thì vẫn có nước sử dụng. Nếu sử dụng tiết kiệm thì vẫn đủ, nhưng do nhà có bể phốt, nhà tắm nên thường xuyên thiếu nước, nhất là những khi nhà có khách.

Dẫn chúng tôi đi xem hệ thống đường ống dài hơn 700m dẫn nước từ khe núi về gia đình, chỉ tay vào hệ thống đường ống được làm bằng những ống tre và các vỏ chai nhựa, anh Lê Xuân Lộc (con trai ông Phát) cho biết: Vào mùa này nước vẫn còn róc rách chảy, chứ dịp cuối năm hoặc vào tháng 3, tháng 4 âm lịch, nước ở các khe núi chỉ chảy nhỏ giọt. Các hộ dân ở đây cũng chỉ trông chờ vào nguồn nước ít ỏi này.

Theo ông Phát, thiếu nước sinh hoạt là tình trạng chung của người dân thôn Đầu Rồng. Nhà ông ở gần đồi núi còn có nước từ khe suối để sử dụng. Các hộ dân ở cuối thôn thì còn khó khăn hơn nữa.

Còn tại thôn Vạn Cả, do phần lớn giếng đào, giếng khoan trong thôn đều nhiễm phèn, chua mặn không sử dụng được nên hàng chục hộ dân trong thôn vẫn đang sử dụng nguồn nước từ công trình nước sinh hoạt tự chảy Hồ Bí được xây dựng từ năm 2011-2012.

Anh Hoàng Văn Quận, thôn Vạn Cả, cho biết: Vào thời điểm những ngày hè nắng nóng, người dân trong thôn chúng tôi rất khó khăn về nước sinh hoạt. Do được đầu tư từ lâu, Hồ Bí hiện nay đang xuống cấp, bị rò rỉ nghiêm trọng, không đảm bảo tích nước. Cùng với đó, do không có người trông coi, quản lý nên rác thải, cây cối bịt hết đầu đường ống không cấp được nước. Cả tuần nay, ngày nào gia đình tôi cũng phải đi dọn rác khu vực đầu ống và canh nước từ tối hôm trước đến 1-2 giờ đêm hôm sau để dẫn nước vào các chum để sinh hoạt.

Không chỉ người dân 2 thôn Đầu Rồng, Vạn Cả khó khăn về nguồn nước sinh hoạt, tại thôn Cái Chiên - thôn trung tâm của xã Cái Chiên tình trạng khó khăn về nguồn nước cũng tương tự.

Anh Hưng, chủ một cửa hàng tạp hóa tại thôn Cái Chiên, cho biết: Gia đình tôi và các hộ dân trong thôn vẫn sử dụng song song 2 nguồn nước, đó là nguồn nước giếng và nguồn nước từ nhà máy nước. Tuy nhiên, gần 3 năm nay, nguồn nước từ nhà máy đã rất ít. Hôm nào có thì cũng bẩn, không sử dụng được, chỉ dùng để rửa xe. Chủ yếu gia đình tôi vẫn dùng nước từ giếng khoan để sinh hoạt.

Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Quang Mạnh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Cái Chiên, cho biết: Hiện nay, nước sạch phục vụ sinh hoạt đang rất khó khăn với xã đảo. Được sự quan tâm của tỉnh và huyện, năm 2012 xã Cái Chiên được đầu tư xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy Hồ Bí, năm 2018 theo nguồn vốn của Đề án 196 của tỉnh xã Cái Chiên tiếp tục được đầu tư công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy Khe Vù. Cùng với đó, năm 2018, công trình cấp nước sạch sinh hoạt tập trung xã Cái Chiên được đầu tư xây dựng với kinh phí gần 15 tỷ đồng từ nguồn ngân sách của tỉnh hỗ trợ 70%, ngân sách của huyện 30% với trang thiết bị máy móc cơ bản đạt tiêu chuẩn cấp nước sạch sinh hoạt phục vụ nhân dân. Công trình được xây dựng năm 2018 và hoàn thành vào cuối năm 2019, đưa vào sử dụng năm 2020. Tuy nhiên, sau khi đưa vào sử dụng được 1 năm thì công trình liên tục bị hư hỏng các trang thiết bị nên không đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân. UBND xã Cái Chiên cũng đã báo cáo đề xuất với UBND huyện bố trí nguồn kinh phí cho UBND xã khắc phục sửa chữa, nhưng đến nay vẫn chưa có nguồn, do đó nước chỉ được bơm trực tiếp lên bể lắng sau đó cấp nước cho các hộ dân sinh hoạt, nguồn nước được cấp chưa đảm bảo sạch theo quy chuẩn.

Để phát huy hiệu quả hoạt động của các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, xã Cái Chiên cũng đề nghị UBND huyện Hải Hà có cơ chế chuyển đổi mô hình hoạt động thông qua việc xác định giá trị còn lại của các công trình để khuyến khích, tạo điều kiện để các tổ chức, doanh nghiệp hoàn thiện thủ tục tham gia nâng cấp, sửa chữa, đấu thầu quản lý, vận hành đảm bảo chất lượng.