Cai nghiện và quản lý sau cai nghiện

Cai nghiện ma túy không chỉ giúp người nghiện tái hòa nhập cộng đồng mà còn là điều kiện để xây dựng môi trường sống an toàn, góp phần hạn chế tiêu cực và các loại tội phạm nảy sinh. Tuy nhiên hiện nay công tác quản lý người nghiện và sau cai nghiện tại cộng đồng vẫn còn nhiều khó khăn.

Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH, hiện có 775 lượt người cai nghiện tại Cơ sở Cai nghiện ma túy (tiếp nhận mới 308 người); trong đó cai nghiện bắt buộc 519 lượt người, cai nghiện tự nguyện 256 lượt người. Các địa phương trong tỉnh đang áp dụng biện pháp quản lý sau cai nghiện đối với 440 lượt người; trong đó 280 lượt người quản lý sau cai nghiện bắt buộc, 160 lượt người quản lý sau cai nghiện tự nguyện.

Để tạo môi trường, điều kiện thuận lợi cho người nghiện ma túy được tiếp cận, kết nối với các dịch vụ y tế, xã hội ngay tại cộng đồng, hỗ trợ điều trị cai nghiện tại gia đình, cộng đồng, hoặc cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện, toàn tỉnh đã duy trì hoạt động của 25 đội công tác xã hội tình nguyện, 6 mô hình điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng và 10 CLB hỗ trợ người sau cai nghiện ma túy.

Đặc biệt, nhằm nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, tăng cường sự tiếp cận của người lầm lỗi, người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 104/KH-UBND (ngày 27/5/2021) về việc đào tạo nghề, tạo việc làm cho người lầm lỗi, chấp hành xong án phạt tù, người sau cai nghiện, người bán dâm, nạn nhân bị mua, bán, người đi cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng trở về địa phương, giai đoạn 2021-2025... Từ đầu năm 2023 đến nay, toàn tỉnh đã đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho 134 người, có 8 người được vay vốn với số tiền trên 500 triệu đồng.

Mặc dù đạt được những kết quả tích cực, tuy nhiên theo đánh giá của các ngành chức năng, công tác quản lý người nghiện và sau cai nghiện tại cộng đồng của tỉnh vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Cụ thể, công tác nắm, quản lý địa bàn, đối tượng, còn chưa chặt chẽ, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh vụ việc phức tạp.

Theo lãnh đạo Phòng Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TB&XH), hiện việc tổ chức cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng chưa thực hiện trên địa bàn tỉnh do quy định về điều kiện cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng là quá cao, không phù hợp, không cụ thể rõ ràng, nên qua rà soát, 13/13 địa phương báo cáo không có đơn vị sự nghiệp công lập thuộc quyền quản lý trên địa bàn và chưa có tổ chức, cá nhân nào đăng ký đủ điều kiện cung cấp các dịch vụ cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng theo quy định, vì vậy chưa thể tổ chức thực hiện cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng được.

Bên cạnh đó, việc rà soát, thống kê, xác định từng nhóm đối tượng liên quan đến ma túy tại các địa phương chưa phản ánh đúng tình hình thực tế, còn nhiều trường hợp sử dụng trái phép chất ma túy, nhưng chưa được phát hiện, xử lý, quản lý. Nguyên nhân là do khó khăn trong việc triệu tập đối tượng để xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể, nhất là việc chống đối, không hợp tác, thân nhân người sử dụng bao che.

Theo lãnh đạo Sở LĐ-TB&XH, để tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác quản lý người nghiện và người sau cai nghiện tại cộng đồng, tỉnh sẽ tiếp tục quan tâm, tăng cường công tác quản lý, nâng cao chất lượng cai nghiện ma túy tập trung tại Cơ sở Cai nghiện ma túy tỉnh. Đồng thời phối hợp giữa các sở, ngành liên quan, các địa phương rà soát các điều kiện về cơ sở vật chất, nhân lực, an ninh, an toàn về cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện tại gia đình, cộng đồng; nâng cao chất lượng hoạt động của đội công tác xã hội, các mô hình hỗ trợ người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng tại cơ sở; đẩy mạnh hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm cho người sau cai nghiện ổn định cuộc sống, hạn chế thấp nhất tỷ lệ tái nghiện.