Cảm lạnh ở trẻ gây biến chứng gì, điều trị hiệu quả ra sao?

Cảm lạnh là vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ, bệnh do một số loại virus khác nhau gây ra. Cảm lạnh thường xảy ra vào mùa thu và mùa đông, lây truyền từ người sang người, do tiếp xúc trực tiếp hoặc tiếp xúc với virus trong môi trường.

Biểu hiện cảm lạnh ở trẻ

Các triệu chứng của cảm lạnh thường bắt đầu từ một đến hai ngày sau khi tiếp xúc. Ở trẻ em, nghẹt mũi là triệu chứng nổi bật nhất. Trẻ cũng có thể chảy nước mũi trong, vàng hoặc xanh. Sốt (nhiệt độ trên 38°C) thường gặp trong ba ngày đầu tiên của bệnh.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm đau họng, ho, khó chịu, khó ngủ và giảm cảm giác thèm ăn. Niêm mạc của mũi có thể trở nên đỏ và sưng lên, có thể xuất hiện hạch ở cổ.

Các triệu chứng của cảm lạnh thường nặng nhất trong 10 ngày đầu tiên. Tuy nhiên, một số trẻ vẫn tiếp tục bị sổ mũi, nghẹt mũi và ho kéo dài hơn 10 ngày. Ngoài ra, trẻ bị cảm lạnh kéo dài hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng, đặc biệt là trong mùa thu và mùa đông.

Biến chứng có thể xảy ra khi trẻ bị cảm lạnh

Các biến chứng thường gặp trong cảm lạnh ở trẻ em gồm viêm tai, viêm xoang, viêm phế quản và viêm phổi.

‎- Cảm lạnh có thể dẫn đến viêm tai

‎Trẻ bị cảm lạnh có thể bị ù tai và đau tai nhẹ. Đó là do hiện tượng ứ đọng chất dịch trong khoang tai giữa (nằm sau màng nhĩ). Khi vi khuẩn tăng trưởng quá mức trong chất dịch này, viêm tai xuất hiện và khiến tai đau hơn.

‎Nếu trẻ kêu đau tai vừa phải, không liên tục, hoặc ù tai, có thể trẻ chưa bị viêm tai. Nếu đau ở mức độ trung bình và nặng thì cần đi khám bác sĩ.

‎Các bé dưới 1 tuổi chưa có khả năng xác định vị trí đau sẽ quấy khóc bất thường, ăn ngủ kém, có thể sốt hoặc không và có thể kéo rứt tai. Cần nhớ rằng nếu bé kéo tai nhưng không quấy khóc nhiều và không sốt thì nhiều khả năng bé chưa bị viêm tai.

‎- Gây viêm xoang

‎Trẻ bị cảm lạnh có thể dẫn đến viêm xoang, do bệnh xuất hiện khi vi khuẩn trong khoang xoang gần mũi tích tụ đủ để chiếm quyền kiểm soát và gây nhiễm trùng.

‎Các biểu hiện của viêm xoang bao gồm: Chảy nước mũi xanh hơn 10 ngày: Nước mũi xanh xuất hiện trước thời gian này nhiều khả năng là do virus cảm lạnh gây ra. Đau đầu do xoang, cảm giác đau hay tức ở sau hay quanh mắt, ở trán và má trên có thể là biểu hiện của viêm xoang. Cần nhớ rằng đau đầu có thể là biểu hiện bình thường ở giai đoạn đầu của cảm lạnh hay giai đoạn tồi tệ nhất của cảm lạnh.

‎Nếu triệu chứng này xuất hiện một mình thì đó là biểu hiện của viêm kết mạc, nhưng nếu đi kèm các triệu chứng nêu trên thì có thể đồng nghĩa với viêm xoang. Tóm lại, dử mắt xuất hiện trong một đợt cảm lạnh là dấu hiệu then chốt hướng bác sĩ tới bệnh viêm xoang.

‎Chất nhầy đặc quánh sản sinh trong đợt viêm xoang sẽ chảy xuống phần trên của lồng ngực gây ho. Trẻ viêm xoang hầu như bao giờ cũng ho, nếu trẻ không ho thì nhiều khả năng là không có viêm xoang.

‎Trẻ nhỏ thường bị sốt trong đợt viêm xoang, trẻ trên 6 tuổi và người lớn có thể không bị sốt. Sốt có thể là biểu hiện bình thường trong đợt cảm, nếu kéo dài không quá 5 ngày.

‎Trẻ lớn hơn thường cảm thấy uể oải trong đợt viêm xoang. Đó cũng có thể là biểu hiện của đợt cảm lạnh, nhưng nếu kéo dài quá lâu hoặc quá nặng thì cần nghĩ tới viêm xoang.

‎Bộ mặt viêm xoang: Phần lớn trẻ bị viêm xoang sẽ có bộ mặt điển hình, phù nề dưới mi mắt, trẻ phải há miệng để thở và hơi thở có mùi do tình trạng chảy dịch ở sau mũi.

‎Nếu trẻ có biểu hiện đầu tiên (chảy nước mũi xanh), kèm theo 3 trong số các triệu chứng còn lại thì rất có khả năng trẻ đã bị viêm xoang, cần cho trẻ đi khám bác sĩ.

- ‎Gây viêm phế quản

Trẻ bị cảm lạnh sẽ có ho có đờm - đây có thể là biểu hiện của cảm lạnh do virus, cần nghĩ tới viêm phế quản do vi khuẩn khi có thêm các triệu chứng sau: Trẻ sốt hơn 5 ngày, bị đau ngực, nhất là khi ho. Trẻ thở nhanh, thở rít.

- ‎Gây viêm phổi

Trẻ bị cảm lạnh cũng có thể dẫn đến viêm phổi. Bệnh xuất hiện khi vi khuẩn tăng trưởng quá mức ở chất nhầy tại phổi. Chính vì vậy, việc giúp trẻ bị cảm ho để tống đờm ra ngoài là rất cần thiết.

‎Nên nghĩ đến biến chứng viêm phổi sau cảm lạnh khi có những biểu hiện sau: Sốt trên 38,5 độ C hơn 5 ngày. Tuy nhiên, nếu trẻ sốt nhẹ hơn nhưng đi kèm các dấu hiệu dưới đây thì vẫn nên đi khám bác sĩ. Trong đa số trường hợp (không phải tất cả), trẻ bị viêm phổi do vi khuẩn sẽ sốt cao hơn 39 độ C.

‎Thở nhanh, thở gắng sức, vai di chuyển theo nhịp thở, co rút hõm ức hay khoang liên sườn. Trẻ kêu đau ở một vùng nào đó trên ngực.

‎Nếu trong đợt cảm lạnh, bệnh tình bỗng nhiên có vẻ nặng lên bất ngờ thì cần đi khám bác sĩ ngay. Hoặc nghi ngờ có biểu hiện của biến chứng thì cần đưa trẻ đến bệnh viện.