Cần giải pháp mạnh chuyển đổi phao xốp trong nuôi trồng thuỷ sản

Theo rà soát của Sở NN&PTNT, năm 2022, toàn tỉnh cần phải chuyển đổi gần 2,7 triệu quả phao xốp các loại trong nuôi trồng thủy sản (NTTS). Tuy nhiên, cho đến hết quý I, số phao xốp đã chuyển đổi mới đạt khoảng 380.000 quả (đạt 12% so với kế hoạch đặt ra).

NTTS là thế mạnh trong phát triển kinh tế biển của huyện Vân Đồn với tổng diện tích nuôi trồng đang sử dụng là 3.780ha. Trong đó, diện tích NTTS có sử dụng phao xốp gần 2.800ha với 794 cơ sở. Đây cũng là địa phương có diện tích nuôi biển đang sử dụng phao xốp lớn nhất của tỉnh (chiếm trên 90%) và phần lớn phao xốp được sử dụng trong nuôi các loại nhuyễn thể như ngao, hàu, phân bố rải rác trên 5 xã đảo và 9 xã có biển.

Thực hiện chủ trương của tỉnh chuyển đổi và sử dụng vật liệu nổi phù hợp đáp ứng theo yêu cầu quy chuẩn kỹ thuật địa phương, huyện Vân Đồn đã giao các xã đảo, xã có biển phối hợp với từng hộ NTTS thống kê chi tiết lượng phao xốp đang sử dụng; yêu cầu các cơ sở, các hộ dân ký cam kết chuyển đổi. Việc chuyển đổi gắn với trách nhiệm của người đứng đầu. Đồng thời, thành lập các đoàn kiểm tra để đánh giá tiến độ, hiệu quả triển khai của từng xã. Huyện cũng tạo điều kiện cho các cơ sở sản xuất, phân phối phao nhựa HDPE hợp quy hoạt động và tổ chức các buổi giới thiệu sản phẩm cho người dân.

Tuy nhiên, cho đến nay toàn huyện mới chuyển đổi trên 249.000 phao xốp sang phao nhựa HDPE (đạt 9% kế hoạch). Kết quả này cho thấy, việc chuyển đổi lồng bè, vật liệu nổi trong hoạt động nuôi trồng không thân thiện với môi trường sang vật liệu phù hợp với quy chuẩn địa phương ở Vân Đồn còn chậm. Nguyên nhân chính huyện xác định do nhiều năm nay người dân vẫn giữ thói quen sử dụng phao xốp trong NTTS nên tâm lý e ngại trong chuyển đổi và sử dụng vật liệu khác. Khi thay thế, phao nhựa HDPE cũng tăng chi phí đầu tư gấp khoảng 1,5-2,5 lần so với phao xốp.

Ông Phạm Văn Dương (khu 9, thị trấn Cái Rồng) cho biết: Hơn 2 năm qua, việc tiêu thụ hàu gặp rất nhiều khó khăn và rớt giá do ảnh hưởng của dịch Covid-19, dẫn đến chúng tôi chưa có nhiều nguồn lực đầu tư; nhiều hộ dân chờ thu hoạch xong mới thay thế dần.

Nếu các hộ dân huyện Vân Đồn vẫn giữ quan điểm này, việc chuyển đổi phao xốp trong năm 2022 của tỉnh chắc chắn bị khó hoàn thành kế hoạch. Bởi từ nay đến cuối năm, toàn tỉnh cần phải chuyển đổi xong khoảng 2,7 triệu quả phao xốp còn lại, trong đó đến 2,5 triệu quả ở huyện Vân Đồn.

Còn tại TP Móng Cái hiện vẫn chưa chuyển đổi được sang phao nhựa HDPE và là địa phương duy nhất có tỷ lệ thay thế đạt 0%. Nếu nhìn vào diện tích với khoảng 300ha NTTS, số lượng phao xốp cần chuyển đổi khoảng 62.000 quả các loại, thì Móng Cái có diện tích và phao xốp thấp hơn gần 3 lần so với TX Quảng Yên là 868ha và 160.000 phao xốp. Tuy nhiên, TX Quảng Yên đã thay thế được 84.000 quả phao xốp các loại (đạt 53%).

Theo tìm hiểu được biết, công tác tuyên truyền, vận động người dân trên địa bàn TP Móng Cái chưa đạt hiệu quả khi thành phố mới chỉ họp các xã để phổ biến chủ trương, quy định của tỉnh. Sau đó giao việc tuyên truyền cho ngư dân lại cho các phường, xã. Thay vì phổ biến trực tiếp cho ngư dân và các cơ sở NTTS, các phường, xã lại cũng chỉ mới phổ biến đến lãnh đạo các tổ dân thôn, khu phố.

Ở những địa phương còn lại diện tích NTTS có phao xốp rất thấp, như: Hải Hà là 8ha; Tiên Yên khoảng 10ha; Đầm Hà 105ha; Hạ Long 110ha; Cẩm Phả là 215ha. Trong đó, TP Hạ Long đạt kết quả tốt nhất với 95% số lượng phao xốp đã chuyển đổi sang phao nhựa HDPE. Những địa phương còn lại mới đạt tỷ lệ dao động từ 10-56%. Đáng lẽ với diện tích thấp, tổng số lượng phao xốp cần thay thế chỉ khoảng 140.000 thì trong hơn 1 năm qua, những địa phương này cũng phải đạt ít nhất 80% kế hoạch hoặc về đích sớm.

Với kết quả này, khối lượng công việc trong chuyển đổi phao xốp sang phao nhựa HDPE của các địa phương vẫn còn rất lớn. Vì vậy, các địa phương cần tập trung cao độ, có những giải pháp thiết thực, mạnh mẽ hơn để tạo được sự đồng thuận cao trong người dân và đẩy mạnh tiến độ chuyển đổi phao xốp sang phao nhựa theo đúng tinh thần chỉ đạo của tỉnh.