Cần sớm nâng cấp các trạm bơm tưới, tiêu nước ở Đông Triều

Sau nhiều năm đưa vào sử dụng, hiện nay các hạng mục, trang thiết bị tại Trạm bơm tiêu và Trạm bơm tưới Đạm Thủy, xã Thủy An (TX Đông Triều) đang có dấu hiệu bị xuống cấp. Trước diễn biến thời tiết ngày càng khó lường, mưa bão thất thường, việc sớm nâng cấp, sửa chữa cả hai công trình thủy lợi này là hết sức cần thiết không chỉ đảm bảo an toàn cho hàng nghìn hộ dân trong mùa mưa bão mà còn điều tiết nguồn nước ổn định phục vụ hoạt động sản xuất nông nghiệp địa phương.

Được đưa vào hoạt động từ năm 1985, theo thiết kế ban đầu, Trạm bơm tiêu Đạm Thủy xây dựng giai đoạn 1 gồm 2 nhà máy đối xứng nhau mỗi bên, mỗi nhà máy được lắp đặt 7 tổ máy bơm với công suất mỗi máy đạt 2.500m³/h. Tuy nhiên, theo thời gian, nhu cầu tiêu thoát nước ngày càng cao, Trạm bơm tiêu Đạm Thủy 1 chưa đáp ứng đủ công suất nên năm 2003, trạm bơm được đầu tư xây dựng thêm nhà máy bơm Đạm Thủy số 2. Quy mô nhà máy bơm Đạm Thủy số 2 được lắp đặt 6 máy bơm công suất 3.700m³/h. Hiện nay, Trạm bơm tiêu Đạm Thủy có nhiệm vụ tiêu nước chủ động cho 1.327ha đất (hơn 620ha đất nông nghiệp, còn lại đất thổ cư, đường sá...) và đảm bảo tiêu úng cho hơn 4.800 hộ dân 3 xã Thủy An, Nguyễn Huệ và Bình Dương. Tính đến nay, đây là trạm bơm tiêu nước lớn nhất trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên sau hơn 35 năm đưa vào hoạt động, hiện nay công trình Trạm bơm tiêu Đạm Thủy số 1 đã có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng. Điển hình như khu vực nhà trạm các khung cột tầng bơm đã xuống cấp, bê tông bị bong tróc, nứt nghiêm trọng. Trong khi đó, phía thượng lưu trước khi vào buồng hút không có hệ thống lưới chắn rác. Hạng mục bể hút mái lát đá hộc bị xô sụt, nứt gãy, lắng đọng bùn cát đáy bể. Đối với hệ thống kênh xả có chiều dài 300m nhiều vị trí tường đá xây đã xuống cấp, hư hỏng, tường bị nứt vỡ, có vị trí tường bị nghiêng.

Không chỉ vậy, hiện nay lòng kênh bị bồi lắng, cỏ và cây dại mọc nhiều, cản trở đến dòng chảy, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiêu thoát nước. Hệ thống thiết bị trạm bơm được đầu tư từ những năm 1980 đều đã lạc hậu, cũ kỹ, hết khấu hao và không còn thiết bị thay thế trên thị trường. Theo đánh giá của Sở NN&PTNT, hiện nay, hệ thống điện tại Trạm bơm tiêu Đạm Thủy số 1 đã hư hỏng, xuống cấp phải sửa chữa thay thế nhiều chi tiết nên không còn đồng bộ như thiết kế ban đầu dẫn đến công suất của máy bơm chỉ đạt 60-70% theo thiết kế ban đầu.

Đối với công trình Trạm bơm tưới Đạm Thủy được đưa vào sử dụng từ năm 1980 với tổng lưu lượng thiết kế 2.400m³/h. Trạm bơm tưới Đạm Thủy phục vụ tưới cho 224ha diện tích đất canh tác xã Thủy An và xã Bình Dương. Sau hơn 40 năm khai thác trạm bơm và kênh tưới chính chưa lần nào được sửa chữa và nâng cấp, thay thế máy móc thiết bị quy mô lớn (chỉ có bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ định kỳ hằng năm).

Qua rà soát của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Đông Triều hiện máy móc, thiết bị của Trạm bơm tưới Đạm Thủy đã cũ kỹ lạc hậu hết khấu hao; bể xả và kênh mương bị lún sụt, nứt gãy. Tình trạng mỗi khi bơm nước phục vụ sản xuất nước kênh dẫn rò rỉ chảy ra đường làm ảnh hưởng đến giao thông đi lại của người dân trong khi đó, tuyến kênh tưới chính chạy dọc thôn Đạm Thủy (xã Thủy An) ra QL18A có bề mặt nhỏ (rộng 5,5m) lưu lượng người và phương tiện qua lại nhiều, việc nâng cấp và mở rộng rất cần thiết.

Ông Vũ Minh Thành, Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Đông Triều, cho biết: Quá trình quản lý, vận hành hai Trạm bơm tiêu và Trạm tưới Đạm Thủy đơn vị thường xuyên duy tu, bảo dưỡng thiết bị tuy nhiên do ít kinh phí và chỉ bảo dưỡng quy mô nhỏ trong khi cả hai công trình đều đưa vào hoạt động từ lâu nên bị xuống cấp dần theo thời gian. Trước diễn biến thời tiết ngày càng khó lường, mưa bão thất thường việc sớm nâng cấp, sửa chữa cả hai công trình thủy lợi này là hết sức cần thiết không chỉ đảm bảo an toàn cho hàng nghìn hộ dân trong mùa mưa bão mà còn điều tiết nguồn nước ổn định phục vụ hoạt động sản xuất nông nghiệp địa phương.

Trước thực trạng đó, tại kỳ họp thứ 9, HĐND tỉnh khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 102/NQ-HĐND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án đầu tư công vốn ngân sách tỉnh Quảng Ninh, trong đó có dự án sửa chữa, nâng cấp Trạm bơm tiêu Đạm Thủy số 1. Theo đó, quy mô công trình sẽ xây mới nhà trạm thay thế nhà trạm bơm số 1 đã xuống cấp để đáp ứng yêu cầu tiêu úng, chống ngập lụt trong mùa mưa bão. Đồng thời cải tạo hệ thống đường điện từ máy biến thế xuống nhà máy, bể hút, kênh hút; bể xả, kênh xả kết nối với nhà trạm bơm xây mới nhằm đáp ứng hoạt động nhà trạm bơm mới... Dự kiến, công trình sẽ được triển khai xây dựng giai đoạn 2023-2025 với tổng mức đầu tư 68 tỷ đồng.

Riêng công trình Trạm bơm tưới Đạm Thủy, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Đông Triều đã rà soát báo cáo đánh giá hiện trạng xuống cấp và đề xuất phương án giải quyết cải tạo Trạm bơm tiêu Việt Dân 2 và lắp van điều tiết, hệ thống đường ống để cung cấp nước tưới thay thế cho Trạm bơm tưới Đạm Thủy. Hiện tại, phương án này đang trình Sở NN&PTNT xem xét phê duyệt chủ trương.