"Cần tham gia mạng xã hội có trách nhiệm, có văn hoá và tôn trọng pháp luật"

Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội (MXH) được Bộ TT-TT ban hành ngày 17/6/2021 nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận. Bộ quy tắc thực chất là tập hợp tất cả các quy định về các hành vi ứng xử, chuẩn mực đạo đức, văn hóa trên môi trường mạng và có tính chất khuyến nghị đối với các tổ chức, cá nhân, nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội.

Nhân dịp này, phóng viên Trung tâm truyền thông tỉnh có cuộc phỏng vấn Luật sư Lê Cao Long, Giám đốc Công ty Luật Tân Long, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Quảng Ninh về vấn đề này.

+ Là một luật sư, ông đánh giá thế nào về Bộ quy tắc ứng xử trên MXH vừa được Bộ TT-TT ban hành ?

- Bộ quy tắc ứng xử trên MXH đưa ra 4 quy tắc ứng xử chung gồm: Quy tắc Tôn trọng, tuân thủ pháp luật Việt Nam, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; quy tắc Lành mạnh (hành vi, ứng xử trên MXH phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam); quy tắc An toàn, bảo mật thông tin (tuân thủ các quy định và hướng dẫn về bảo vệ an toàn và bảo mật thông tin; quy tắc Trách nhiệm (chịu trách nhiệm về các hành vi, ứng xử trên MXH và phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý hành vi, nội dung thông tin vi phạm pháp luật).

Đáng chú ý, Bộ quy tắc cũng khuyến cáo cá nhân/tổ chức sử dụng MXH nên sử dụng họ, tên thật cá nhân; chỉ chia sẻ những thông tin có nguồn chính thống, đáng tin cậy; có các hành vi, ứng xử phù hợp với những giá trị đạo đức, văn hóa; không sử dụng từ ngữ gây thù hận, kích động bạo lực, phân biệt vùng miền, giới tính, tôn giáo...

Bộ quy tắc này nhấn mạnh, không đăng tải những nội dung vi phạm pháp luật, các thông tin xúc phạm danh dự, nhân phẩm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác; sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục; tung tin giả, tin sai sự thật; quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép.

Riêng cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan nhà nước phải thực hiện nội quy của cơ quan, tổ chức về việc cung cấp thông tin lên MXH... Đó là những điểm đáng ghi nhận của Bộ quy tắc mới này.

+ Thực tế vừa qua, có nhiều trường hợp lợi dụng MXH để công kích, nói xấu người khác thậm chí gây hậu quả nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tới cá nhân, cộng đồng. Ông chia sẻ quan điểm thế nào về tình trạng này?

- Tôi xin nêu một số dẫn chứng về tình trạng tung tin bịa đặt, làm hại cộng đồng; vi phạm đời tư, danh dự cá nhân trên mạng xã hội và hậu quả của nó.

Đơn cử, ngày 20/4/2020, Đinh Văn H (trú tại thị trấn Đầm Hà, huyện Đầm Hà) đã bị Công an tỉnh xử phạt vi phạm hành chính 7,5 triệu đồng về hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên MXH. Trước đó, ngày 16/4/2020, Đinh Văn H với tài khoản facebook “Không tồn tại” đã bình luận vào một bài viết phản ánh kết quả điều tra vụ Đường Nhuệ của Công an tỉnh Thái Bình, với nội dung sai sự thật.

Hoặc cùng thời gian đó, Cao Xuân H (trú tại xã Thủy An, TX Đông Triều) đã sử dụng tài khoản facebook cá nhân đăng tải thông tin có nội dung xúc phạm uy tín của Công an xã và Đoàn Thanh niên xã về công tác phòng, chống dịch Covid-19...

Các tỉnh, thành phố khác cũng có nhiều sự việc. Điển hình như: Tháng 7/2016, chủ một trang Facebook có tên D.T.N, đăng clip "cảnh tỉnh" người mua xoài, bằng cách bịa ra hình ảnh có một lớp nylon màu trắng trong quả xoài. Clip này đã làm người trồng xoài lao đao, nhưng sau khi xác minh, đây là thông tin hoàn toàn bịa đặt.

Đặc biệt, từ đầu năm 2021 đến nay, khi các cấp, các ngành cùng đội ngũ y, bác sĩ đang gồng mình chống dịch Covid -19 thì không ít đối tượng đã phát tán lên MXH hàng loạt những thông tin bịa đặt rằng nơi này, nơi kia có người bị nhiễm hoặc bị chết vì Covid-19. Rất nhiều người đã bị xử phạt hành chính nhưng có lẽ chưa đủ sức răn đe.

Từ những dẫn chứng trên, ta có thể nhận thấy, Việt Nam là nước có số lượng người sử dụng MXH tăng nhanh nhất thế giới. Bên cạnh mặt tích cực, MXH cũng đang đặt ra nhiều vấn đề mới trong công tác quản lý nhà nước. Do vậy, việc ban hành Bộ quy tắc trong thời điểm này, theo tôi là rất kịp thời và cần thiết.

+ Ông có nghĩ, Bộ quy tắc ứng xử trên MXH sẽ giúp các cơ quan chức năng quản lý các hoạt động trên MXH hiệu quả hơn?

- Tôi nghĩ rằng, Bộ quy tắc ứng xử trên MXH chỉ mang tính hướng dẫn, khuyến cáo cách sử dụng MXH theo chuẩn mực nhất định, giúp điều chỉnh hành vi của công dân, tổ chức khi sử dụng MXH, tạo điều kiện lành mạnh MXH tại Việt Nam, đảm bảo quyền tự do cá nhân, quyền tự do kinh doanh, không phân biệt đối xử nhà cung cấp dịch vụ trong và ngoài nước, phù hợp với chuẩn mực, thông lệ và các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.

+ Qua Bộ quy tắc, Bộ TT-TT đã đưa ra các quy định, quy tắc ứng xử cho các nhà cung cấp dịch vụ MXH. Như thế, những nhà cung cấp dịch vụ MXH sẽ phải có trách nhiệm hơn trong việc quản lý, đăng tải thông tin?

- Bộ quy tắc chỉ hướng dẫn, khuyến cáo các nhà cung cấp dịch vụ MXH công bố rõ ràng các điều khoản sử dụng dịch vụ; công khai các biện pháp xử lý, ngăn chặn nội dung vi phạm; tôn trọng quyền được bảo vệ thông tin của người sử dụng, không thu thập thông tin cá nhân và cung cấp thông tin của người sử dụng dịch vụ cho bên thứ ba khi chưa được phép của chủ thể thông tin; hướng dẫn người sử dụng hỗ trợ và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của “người yếu thế” và phối hợp với cơ quan chức năng xử lý thông tin vi phạm pháp luật.

Hiện các nhà cung cấp dịch vụ MXH đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật trong đảm bảo an toàn thông tin và việc quản lý, đăng tải thông tin theo Luật An ninh mạng năm 2018 và Nghị định số 72/2013/NĐ-CP.

+ Là một luật sư, ông có lời khuyên, khuyến cáo như thế nào với những người sử dụng MXH một cách an toàn, văn minh ?

- Tôi cho rằng, khi tham gia MXH, mỗi người cần có ý thức, rằng mình phải là người có trách nhiệm với đất nước, với cộng đồng; biết tôn trọng nhân phẩm, danh dự, quyền lợi của người khác và nhất là biết tôn trọng danh dự bản thân thì mới có trách nhiệm với mỗi bài viết, mỗi hình ảnh, mỗi bình luận khi đăng lên MXH.

Với những kẻ cố tình sử dụng MXH để bịa đặt, xuyên tạc sự thật, làm hại người khác sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

+ Xin cảm ơn luật sư!