Can thiệp chiều cao khi nào hiệu quả?

Làm thế nào để cải thiện chiều cao cho trẻ là câu hỏi thường gặp của các bậc phụ huynh. Trong khi đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chiều cao của trẻ chỉ phát triển mạnh trong một thời kỳ nhất định, nếu bỏ qua thời kỳ này, trẻ sẽ mất đi cơ hội phát triển chiều cao tối ưu.

TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, chiều cao thường được quyết định bởi cả các yếu tố can thiệp được và không can thiệp được. Trong đó, các yếu tố không can thiệp được, đó là gen và giới tính, đây là những yếu tố được thừa hưởng từ di truyền; các yếu tố can thiệp được, đó là dinh dưỡng, mức độ tập luyện, vận động, hormone, tình trạng dùng thuốc.

“Ngoài ra, thời điểm can thiệp cũng rất quan trọng cho các bé. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chăm sóc toàn diện và cả quá trình là tạo điện kiện tối ưu nhất cho phát triển chiều cao. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cần quan tâm sớm, kịp thời, đúng mức vào 3 thời kỳ sau: Giai đoạn mang thai, giai đoạn 0-2 tuổi và giai đoạn tiền dậy thì, dậy thì. Đây là những giai đoạn trẻ có sự gia tăng chiều cao mạnh nhất” - BS Hưng cho hay.

Theo BS Hưng, để cải thiện chiều cao cho trẻ trong những giai đoạn này, phụ huynh cần đảm bảo dinh dưỡng tốt cho cả mẹ và bé, bởi dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình tăng trưởng. Mẹ và trẻ thiếu dinh dưỡng sẽ ảnh hưởng đến phát triển của trẻ nói chung, trong đó có chiều cao nói riêng. Cụ thể hơn, các bà mẹ cần cải thiện tình trạng dinh dưỡng trước khi mang thai, tránh suy dinh dưỡng, thừa cân - béo phì, thiếu hụt các vi chất… Khi mang thai cần được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ, tránh thiếu hoặc thừa dinh dưỡng… Cần có chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý. Được khám thai và tư vấn dinh dưỡng định kỳ.

Trong khi đó, nếu trẻ ở giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì, cần cho trẻ một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng phù hợp với lứa tuổi nhằm cung cấp đủ năng lượng, cân đối các chất sinh năng lượng (chất đạm, chất béo, chất bột đường) và các vitamin và khoáng chất cần thiết để trẻ phát triển toàn diện; chú ý các thực phẩm giàu chất đạm và canxi, như thịt, cá, tôm, cua, trứng, sữa…

Một biện pháp song song để cải thiện chiều cao của trẻ tốt hơn, đó là cần cho trẻ ngủ đủ giấc. “Giấc ngủ thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ em và thanh thiếu niên. Trong giấc ngủ sâu, cơ thể giải phóng các hormone cần thiết để phát triển. Do đó, ngủ đủ giấc có thể cho phép tăng trưởng tối ưu. Đồng thời, tập thể dục thường xuyên cũng rất quan trọng đối với sự phát triển thể chất bình thường. Ví dụ, chơi ngoài trời hoặc tham gia các môn thể thao có thể giúp xương khỏe mạnh hơn, đặc hơn và chắc khỏe hơn” – BS Hưng khuyến cáo.

Phụ huynh nên theo dõi biểu đồ tăng trưởng để biết được sự phát triển của trẻ, từ đó có các biện pháp can thiệp kịp thời, giúp trẻ phát triển tối đa tầm vóc. Bên cạnh đó, tiêm chủng, bổ sung vitamin A và tẩy giun định kỳ là những giải pháp quan trọng để tăng cường sức đề kháng và phòng, chống các bệnh về ký sinh trùng… từ đó giúp bé ít bị bệnh, phát triển toàn diện.

Đồng thời, cha mẹ nên cho con đi khám tư vấn dinh dưỡng để các phát hiện các thiếu hụt về vi chất dinh dưỡng (thiếu vitamin D, canxi, sắt, kẽm…), chỉ ra các thói quen dinh dưỡng chưa đúng (chỉ ăn nước, quá ít dầu mỡ, không đa dạng thực phẩm...) và đưa ra các biện pháp can thiệp sớm và phù hợp với từng bé; góp phần thúc đẩy sự phát triển tối đa sức khỏe và tầm vóc của trẻ.