Cẩn trọng với bệnh ho gà

Tháng 8 vừa qua, một bé gái 16 tháng tuổi ở xã Thanh Lâm, huyện Ba Chẽ đã phải cấp cứu tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh với biến chứng nặng: Suy hô hấp, viêm phế quản cấp, thiếu máu... do bị bệnh ho gà. Ngoài điều trị tích cực, bé phải lọc máu liên tục, đến nay bé đã bình phục và được ra viện. Không chỉ bé gái trên mà theo thống kê của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, từ đầu năm 2017 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận 86 trường hợp bị ho gà, chủ yếu là trẻ em. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã trao đổi với bác sĩ Hà Mạnh Hùng, Trưởng Khoa bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh để cung cấp đến bạn đọc thông tin liên quan đến bệnh này.

Tiêm phòng là cách tốt nhất để phòng bệnh ho gà cho trẻ. Trong ảnh: Tiêm phòng cho trẻ tại Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh. Ảnh: Thu Nguyệt

+ Dấu hiệu nào để phân biệt bệnh nhân ho gà với ho thường, thưa bác sĩ?

- Ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính do trực khuẩn ho gà gây nên. Bệnh lây qua đường hô hấp, thường xảy ra quanh năm, lưu hành mang tính địa phương. Với khả năng lây lan cao, bệnh rất dễ bùng phát thành dịch. Biểu hiện là những cơn ho kịch phát và có nhiều biến chứng. Ho gà là một trong những nguyên nhân quan trọng gây tử vong ở trẻ dưới 2 tuổi. Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng đã điều trị cho một số trẻ em bị bệnh này.

Thời gian đầu mới nhiễm trực khuẩn ho gà, người bệnh có biểu hiện như cảm lạnh hoặc cúm (ho khan, hắt hơi nhiều, chảy nước mắt, nước mũi và đau họng, sốt nhẹ). Giai đoạn này khó phân biệt với ho thường. Sau đó xuất hiện những cơn ho gà điển hình, xảy ra bất chợt cả ngày và đêm, thường ho nhiều về đêm. Cơn ho điển hình: Ho thành cơn dài, mỗi đợt từ 15-20 tiếng ho liên tiếp, rũ rượi không kìm được; trong cơn ho mặt tím tái, mắt đỏ, tĩnh mạch cổ nổi, chảy nước mắt, nước mũi. Sau khi trẻ ho, nghe tiếng rít thở. Kết thúc cơn ho có thể trẻ khạc ra đờm màu trong, dính như lòng trắng trứng. Sau mỗi cơn ho trẻ bơ phờ mệt mỏi, có thể nôn, vã mồ hôi, mạch nhanh, thở nhanh. Đối với trẻ còn bú, đặc biệt với trẻ dưới 3 tháng, cơn ho thường không điển hình, chủ yếu là các cơn tím tái, ngưng thở xuất hiện liên tục, lồng ngực không di động. Viêm phổi là biến chứng của ho gà thường gặp và dễ gây tử vong, nhất là với trẻ sơ sinh, trẻ suy dinh dưỡng. Ngoài ra bệnh còn có thể có các biến chứng nguy hiểm khác, như: Viêm não, tăng áp động mạch phổi, xuất huyết võng mạc kết mạc mắt, lồng ruột, thoát vị; trường hợp nặng có thể gặp tràn khí trung thất, màng phổi hay một số biến chứng như rối loạn nước điện giải, bội nhiễm các vi khuẩn khác, suy dinh dưỡng do ăn không đủ và nôn nhiều…

Một bé gái bị ho gà điều trị tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh vào tháng 8- 2017. Ảnh: Bệnh viện Sản Nhi tỉnh cung cấp

+ Bệnh có dễ điều trị không, thưa bác sĩ?

- Khi có dấu hiệu của bệnh, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được khám, tư vấn kịp thời. Tùy tình trạng mà người bệnh được chỉ định điều trị tại nhà hay bệnh viện. Đối với trẻ lớn, người lớn bị ho gà và chưa có biến chứng sẽ được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu trong vòng 10-14 ngày. Việc dùng kháng sinh phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Bệnh nhân, người nhà bệnh nhân tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về điều trị bởi có thể gây nguy hiểm cho người ho gà. Với trẻ dưới 6 tháng và các trường hợp bệnh nặng có biến chứng cần phải theo dõi và điều trị nội trú trong bệnh viện.

Khi bị bệnh, người bệnh cần ăn thức ăn lỏng, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi... với đầy đủ dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất để tăng sức đề kháng. Với trẻ nhỏ cần cho bú nhiều lần trong ngày.

+ Làm thế nào để phòng bệnh ho gà, thưa bác sĩ?

- Cách hiệu quả nhất để phòng bệnh ho gà là tiêm vắc xin ho gà đầy đủ và đúng lịch cho trẻ (tiêm 3 mũi vắc xin có thành phần ho gà vào lúc trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi và tiêm nhắc lại cho trẻ lúc 18 tháng tuổi). Khi bà mẹ mang thai trên 20 tuần nên chủ động đến các điểm tiêm chủng để được tư vấn tiêm vắc xin phòng bệnh trước khi trẻ chào đời để có hệ miễn dịch cho các bé từ sớm.

Bên cạnh đó, cần cách ly bệnh nhân ho gà trong thời gian ít nhất 4 tuần kể từ khi có cơn ho điển hình. Nếu trong gia đình có người bị ho gà cần phải cho bệnh nhân điều trị dứt điểm. Khi tiếp xúc với bệnh nhân cần đeo khẩu trang, vệ sinh phòng ở, đồ chơi… bằng dung dịch sát khuẩn. Ngoài ra, cần hướng dẫn cho trẻ thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hàng ngày. Cần đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ.

+ Xin cảm ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (thực hiện)