'Cánh chim đầu đàn' của sân khấu kịch Việt Nam

Năm 2022, Nhà hát Kịch Việt Nam bước vào mốc kỷ niệm 70 năm thành lập (12/1952 - 12/2022 với những dấu ấn đáng ghi nhớ: Mang kịch Việt "xuất ngoại" thành công; dàn dựng, biểu diễn nhiều vở kịch hấp dẫn, giành giải cao tại các liên hoan nghệ thuật chuyên nghiệp. Nhà hát xây dựng một lực lượng đạo diễn trẻ, nghệ sỹ trẻ tài năng, tạo nên phong cách riêng cho thương hiệu Nhà hát Kịch Việt Nam…, xứng đáng với thương hiệu "anh cả đỏ", "cánh chim đầu đàn" của nền nghệ thuật sân khấu kịch Việt Nam.

Công diễn nhiều vở kịch đặc sắc

Những ngày trung tuần tháng 12, công chúng yêu nghệ thuật được thưởng thức chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc do Nhà hát Kịch Việt Nam công diễn nhân kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập. Theo đó, từ ngày 8-17/12 tại Hà Nội, hàng loạt vở kịch hay trong kịch mục thời gian gần đây của Nhà hát đã được giới thiệu đến công chúng, gồm: Vở "Đêm trắng" của cố tác giả Lưu Quang Hà do Nghệ sỹ Ưu tú Xuân Bắc đạo diễn. Vở diễn "Kiều" do Nhà văn Nguyễn Hiếu chuyển thể, đạo diễn Nghệ sỹ Nhân dân Anh Tú dàn dựng. Vở "Bệnh sĩ" của tác giả Lưu Quang Vũ, đạo diễn Nghệ sỹ Nhân dân Tuấn Hải. Vở "Bão tố Trường Sơn" của cố tác giả: Trương Minh Phương, đạo diễn Nghệ sỹ Nhân dân Anh Tú dàn dựng. Vở "Điều còn lại" của Tiến sỹ Nguyễn Đăng Chương, Nghệ sỹ Ưu tú Kiều Minh Hiếu làm đạo diễn. Vở "Người trong cõi nhớ" của cố tác giả Lưu Quang Vũ, Nghệ sỹ Ưu tú Trịnh Mai Nguyên đạo diễn. Vở "Người tốt nhà số 5" của tác giả Lưu Quang Vũ, Nghệ sỹ Ưu tú Tạ Tuấn Minh đạo diễn. Vở "Người yêu hoa hậu" của tác giả Nghệ sỹ Nhân dân Doãn Hoàng Giang, đạo diễn Tùng Linh.

Một loạt những vở diễn nổi bật của Nhà hát Kịch Việt Nam được biểu diễn liên tiếp trong đợt kỷ niệm đã cho thấy bản lĩnh của một nhà hát quốc gia - "cánh chim đầu đàn" của sân khấu kịch Việt Nam. Những vở kịch được trình diễn trong dịp này thuộc nhiều đề tài khác nhau từ lịch sử, chiến tranh cách mạng cho tới khai thác những vấn đề nóng hổi tính thời sự của của đời sống đương đại... Chất lượng, sức hấp dẫn của các vở diễn đã khẳng định sự chuyển mình đầy đột phá trong giai đoạn mới, với sứ mệnh mang nghệ thuật đến gần hơn với khán giả.

Trong các kỳ cuộc liên hoan, trao giải chuyên nghiệp toàn quốc, các tác phẩm của Nhà hát Kịch Việt Nam luôn giành giải cao. Có thể kể đến vở "Điều còn lại" được trao giải A của Hội Nghệ sỹ sân khấu Việt Nam năm 2019. "Người tốt nhà số 5" giành giải Vàng cho vở diễn và giải Xuất sắc cho đạo diễn cũng như Huy chương Vàng, Huy chương Bạc cho nghệ sỹ biểu diễn tại Liên hoan sân khấu Thủ đô 2020. "Đêm trắng" được Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam trao Giải thưởng Vở diễn xuất sắc năm 2020 cho tập thể, giải Diễn viên Kịch nói xuất sắc cho nghệ sỹ thể hiện hình tượng Hồ Chủ Tịch). Cả 2 vở kịch "Điều còn lại" và "Thiên mệnh" tham dự Liên hoan Kịch nói toàn quốc - 2021 đều được trao Huy chương Vàng - giải thưởng cho vở diễn xuất sắc nhất và huy chương cho các nghệ sỹ. Vở "Người trong cõi nhớ" được trao Huy chương Vàng tại Liên hoan Quốc tế sân khấu thử nghiệm lần V-2022 và huy chương cho các nghệ sỹ…

Kể từ tháng 3/2022 đến nay, Nhà hát Kịch Việt Nam đã tổ chức gần 150 buổi diễn phục vụ khán giả Hà Nội và các tỉnh, thành phố; đón nhận 50.000 lượt khán giả. Nhà hát đã thực hiện nhiều chuyến công tác tới các tỉnh, thành phố, cho ra đời 4 chương trình nghệ thuật mới. Trong đó có, chùm kịch ngắn về hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh có chủ đề "Sáng mãi tên Người", các vở diễn "Nhân thế", "Người trong cõi nhớ", "Người yêu hoa hậu" đã thu hút sự quan tâm của khán giả.

Đáng chú ý, dự án hợp tác nước ngoài là nhạc kịch "Alice ở xứ sở diệu kỳ" (Alice in Wonderland) đánh dấu sự hợp tác với hợp của Nhà hát Kịch Việt Nam cùng Tập đoàn PacificOcean Partner và trường Đại học Australian Institude of Music, trường đào tạo nghệ thuật lâu năm tại Australia. Vở diễn này đã ra mắt khán giả Thủ đô vào tháng 10/2022. Cùng với đó, dự án "Bến không chồng" được Nhà hát Kịch Việt Nam phối hợp với Hiệp hội các nhà sản xuất chương trình biểu diễn Hàn Quốc (KAPAP) cùng Trung tâm văn hóa châu Á (ACC) dàn dựng. Vở diễn đã được công diễn tại Hàn Quốc trong tháng 11/2022 và gây được ấn tượng với khán giả nước bạn.

Tự hào chặng đường 70 năm

Nhà hát Kịch Việt Nam (tiền thân là Đoàn Văn công Trung ương) được thành lập năm 1952 tại chiến khu Việt Bắc. Trong quá trình xây dựng, trưởng thành, đến nay Nhà hát Kịch Việt Nam có hơn 15 thế hệ diễn viên kế tiếp nhau và tự hào là "Cánh chim đầu đàn", là "Anh cả đỏ" của nền nghệ thuật sân khấu kịch nói Việt Nam.

Trong suốt 70 năm xây dựng, phát triển, Nhà hát Kịch Việt Nam đã dàn dựng, biểu diễn thành công hàng trăm vở diễn, có thể kể đến một số vở diễn nổi bật như: "Lu - Ba", "Khúc thứ ba bi tráng", "Bài ca Điện Biên", "Hồn Trương Ba, da hàng thịt", "Nghêu, Sò, Ốc, Hến", "Đại đội trưởng của tôi", "Vụ án người đốt đền", "Lịch sử và nhân chứng", "Sống bằng tên người khác", "Bệnh trắng", "Vua Lia", "Giấc mộng đêm hè", "Nhân danh công lý", "Đêm trắng"… Đó là những vở diễn tiêu biểu, được khán giả trong nước cũng như công chúng nước ngoài đón nhận nồng nhiệt. Đây cũng là những vở diễn gây được tiếng vang lớn trong những kỳ Liên hoan Sân khấu Quốc tế.

Nối tiếp truyền thống cha anh, các diễn viên của Nhà hát Kịch Việt Nam hôm nay đang tiếp tục cống hiến hết mình trong từng vai diễn. Những vở diễn của Nhà hát Kịch Việt Nam luôn tạo được dấu ấn tốt đẹp trong lòng khán giả yêu sân khấu như: "Mỹ nhân và anh hùng", "Đêm của bóng tối", "Chia tay hoàng hôn", "Đi tìm điều không mất", "Tai biến", "Lâu đài cát", "Biệt đội Báo đen", "Bão tố Trường Sơn" và đặc biệt những kiệt tác sân khấu và văn học như "Hamlet", "Lão hà tiện", "Kiều", "Romeo và Juliet", "Hồng lâu mộng"…

Trong chặng đường 70 năm qua, Nhà hát Kịch Việt Nam gắn liền với tên tuổi của nhiều thế hệ nghệ sỹ lừng danh, gồm các Nghệ sỹ Nhân dân: Thế Lữ, Song Kim, Đào Mộng Long, Trúc Quỳnh, Nguyễn Đình Nghi... đến các thế hệ kế tiếp như Trọng Khôi, Trần Tiến, Doãn Hoàng Giang, Thế Anh, Đoàn Dũng, Doãn Châu, Phạm Thị Thành... và gần đây là Lan Hương, Anh Tú, Tuấn Hải, Lệ Ngọc, Trung Anh, Quốc Khánh...

Hiện nay, một lực lượng nghệ sỹ hùng hậu đã và đang tiếp nối rất tốt truyền thống vẻ vang của các thế hệ nghệ sỹ đi trước. Đó là các nghệ sỹ Kiều Minh Hiếu, Lâm Tùng, Trịnh Mai Nguyên, Tạ Tuấn Minh, Phương Nga, Tùng Linh, Dũng Nam, Quỳnh Hoa, Việt Hoa, Tô Dũng, Mai Hương, Thu Hương, Khánh Linh, Minh Hải, Quang Đạo, Minh Thu… Tài năng của các nghệ sỹ đã được minh chứng ở các cuộc liên hoan, cuộc thi sân khấu gần đây với hàng loạt giải thưởng cao.

Theo Nghệ sỹ Ưu tú Xuân Bắc, chủ trương của Ban Giám đốc là mỗi người trong Nhà hát đều phải làm việc, ai tự tin làm tốt ở lĩnh vực nào, nhà hát sẽ tạo cơ hội để tỏa sáng ở lĩnh vực đó.

"Ban Giám đốc khuyến khích các nghệ sỹ không chỉ tham gia biểu diễn trên sân khấu của Nhà hát mà còn tạo điều kiện để giúp họ xây dựng thương hiệu cho từng người trên các lĩnh vực khác như phim truyền hình, điện ảnh, các game show, các sự kiện văn hóa nghệ thuật", Nghệ sỹ Ưu tú Xuân Bắc chia sẻ.

Nghệ sỹ Ưu tú Xuân Bắc cho biết, Ban Giám đốc Nhà hát xác định sự thành công của nhà hát chính là con người, bên cạnh việc sáng tạo ra những vở diễn hay, chất lượng, Nhà hát còn đẩy mạnh các hoạt động marketing, xúc tiến để quảng bá thương hiệu và tác phẩm đến với công chúng bằng nhiều hình thức, như trên các trang web, các trang thương mại điện tử và mạng xã hội. Hiện, Nhà hát Kịch Việt Nam đã ký hợp đồng thỏa thuận với Nhà hát Star Galaxy 87 Láng Hạ, Hà Nội để phối hợp tổ chức, khai thác biểu diễn tại đây với những tác phẩm được dàn dựng riêng cho đối tượng khán giả đặc thù.

"70 năm là bề dày truyền thống đáng tự hào của các thế hệ nghệ sỹ, diễn viên, người lao động. Trong suốt chặng đường này, các thế hệ của nhà hát đã không ngừng sáng tạo, vươn lên để khẳng định vị trí của một đơn vị sân khấu kịch nói hàng đầu của đất nước", Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam, Nghệ sỹ Ưu tú Nguyễn Xuân Bắc chia sẻ.