Chật vật trả nợ gỗ trụ mỏ

Đến thời điểm hiện nay, TKV đã thực hiện ứng đủ 100% vốn theo kế hoạch, tuy nhiên việc trả nợ gỗ trụ mỏ của các công ty TNHH MTV lâm nghiệp tương đối chậm.

Chuẩn bị cây giống để trồng rừng ở Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đông Triều.

Ngày 26/4/2008, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Sở NN&PTNT đã cùng ký hợp đồng nguyên tắc số 01/HĐNT/TKV-NN&PTNT về việc mua bán gỗ trụ mỏ, ứng vốn trước để tạo rừng, cung ứng gỗ giai đoạn 2008-2015. Theo đó TKV ứng vốn trên 141 tỷ đồng cho 8 công ty TNHH MTV lâm nghiệp trên địa bàn; ngược lại, 8 công ty TNHH MTV lâm nghiệp cung ứng đủ 217.000m³ gỗ trụ mỏ cho TKV. Nguyên tắc ứng vốn của TKV cũng như việc cung ứng gỗ trụ mỏ của 8 doanh nghiệp lâm nghiệp là theo lộ trình cụ thể, trong đó TKV kết thúc việc ứng vốn trước năm 2015 và công ty lâm nghiệp cung cấp gỗ bắt đầu từ năm 2013 đến hết 2025.

Đến thời điểm hiện nay, TKV đã thực hiện ứng đủ 100% vốn theo kế hoạch, tuy nhiên việc trả nợ gỗ trụ mỏ của các công ty TNHH MTV lâm nghiệp tương đối chậm. Theo báo cáo của TKV, đến hết tháng 11/2017, 8 công ty TNHH MTV lâm nghiệp mới trả được 50.630m³ gỗ trụ mỏ cho các đơn vị ngành Than, tương đương trên 15,3 tỷ đồng, bằng 42% kế hoạch theo lộ trình. Trong đó năm 2013 chỉ có Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Tiên Yên trả 678m³, bằng 98% kế hoạch năm. Bắt đầu từ năm 2015, các doanh nghiệp lâm ngiệp được ứng vốn tập trung trả nợ gỗ trụ mỏ, tuy nhiên kết quả đến nay đạt theo hướng thấp dần, trong đó năm 2016 đạt 54% kế hoạch năm; năm 2017 đạt 26% kế hoạch. Thậm chí từ cuối năm 2017 đến nay, một số doanh nghiệp lâm nghiệp đã không cung ứng hoặc chậm cung ứng gỗ theo tiến độ đã ký kết nhưng không có thông báo cho các đơn vị ngành Than. 

Sau cơm bão Haiyan, nhiều diện tích rừng bị gãy đổ hoàn toàn. (Ảnh: Sản phẩm thu mót lại sau bão tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ba Chẽ)

Ông Nguyễn Ngọc Cơ, Phó Tổng Giám đốc TKV cho biết: Việc cung ứng gỗ trụ mỏ chậm, thiếu số lượng như hiện nay dẫn đến tình trạng một số đơn vị sản xuất than hầm lò của TKV bị thiếu gỗ sản xuất. Nhiều đơn vị lượng gỗ dự trữ thường xuyên xuống mức thấp, chỉ 1-2 ngày sản xuất. Trong khi đó, đối với các đơn vị này gỗ chống lò là vật tư chiến lược, cần phải sử dụng với số lượng lớn, tập trung, góp phần quyết định hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Qua trao đổi với một số công ty TNHH MTV lâm nghiệp, được biết nguyên nhân của việc chậm trả nợ gỗ chống lò cho các đơn vị ngành than nói trên là bởi hậu quả thiệt hại do cơn bão Haiyan cuối năm 2013 gây ra làm gãy đổ hoàn toàn diện tích 2.959ha rừng, hầu hết đều là các rừng trồng từ 5 - 7 tuổi, sắp đến thời kỳ khai thác. Từ đây các công ty lâm nghiệp thiếu nguồn gỗ để cung ứng, trả nợ cho các đơn vị ngành Than.  Khắc phục khó khăn này, các công ty lâm nghiệp đều dành nguồn gỗ còn lại để trả nợ, đồng thời bằng nhiều cách tập trung cải tạo, trồng mới rừng. Tuy nhiên sản lượng trả nợ không lớn, diện tích trồng mới hiện vẫn chưa đến tuổi khai thác.

Chị Bùi Thị Hương, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ba Chẽ, đơn vị bị ảnh hưởng nặng nề từ cơn bão Haiyan cho biết: Sau cơn bão Haiyan, chúng tôi mất trên 1.000ha rừng, chiếm gần 1/3 tổng diện tích rừng của Công ty. Việc này không chỉ khiến chúng tôi mất trắng trên 15 tỷ đồng giá trị đầu tư mà gần như không còn nguồn gỗ để trả nợ cho ngành Than theo kế hoạch (mỗi năm trên 1.300m3, bắt đầu từ năm 2014)…

Anh Nguyễn Đình Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bình Liêu cho biết thêm: Nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ đối với ngành Than, sau thiên tai, các đơn vị lâm nghiệp đều phải khẩn trương trồng phục hồi, trồng mới diện tích rừng. Tuy nhiên việc này yêu cầu nguồn vốn lớn, trong khi đó việc tiếp cận vốn từ ngân hàng rất khó khăn, cộng thêm áp lực về tình trạng bị lấn chiếm đất rừng…

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Cẩm Phả trồng mới rừng để cung ứng gỗ trụ mỏ cho ngành Than.

Để hỗ trợ khó khăn cho các công ty lâm nghiệp, ngay sau cơn bão Haiyan, Sở NN&PTNT đã làm việc với ngành Than; các công ty lâm nghiệp cũng làm việc với một số đơn vị ngành Than trực tiếp ký hợp đồng nhận gỗ về việc xin điều chỉnh lại số lượng cung ứng gỗ theo lộ trình; giãn nợ và kéo dài thời gian trả nợ gỗ. Qua đó một số đơn vị sản xuất thuộc ngành Than đã đồng ý một phần đề xuất của các công ty lâm nghiệp. Đơn cử như Công ty Than Mạo Khê, Công ty CP Than Hà Lầm, Công ty CP Than Vàng Danh. Riêng đại diện TKV vẫn chưa có ý kiến cuối cùng về việc này.

Việt Hoa