Chủ động nắm bắt tình hình để tham mưu các biện pháp “gỡ khó” cho doanh nghiệp XNK

Hoạt động XNK hàng hóa qua các cửa khẩu, lối mở trên địa bàn Quảng Ninh thời gian gần đây gặp không ít khó khăn. Nhất là tình trạng hàng hóa, phương tiện ùn tắc ở khu vực biên giới, cửa khẩu tại TP Móng Cái do các địa phương phía Trung Quốc tạm dừng hoạt động các cửa khẩu, lối mở đang khiến doanh nghiệp XNK chịu nhiều ảnh hưởng. Do vậy, các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp đang được dư luận trong tỉnh đặc biệt quan tâm. Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã có cuộc trao đổi với ông Lê Hồng Giang, Phó Giám đốc Sở Công Thương, về những giải pháp tỉnh đã và đang triển khai để “gỡ khó” cho doanh nghiệp XNK.

 - Xin ông cho biết tình hình XNK hàng hóa qua cửa khẩu, lối mở trên địa bàn Quảng Ninh nói chung, cửa khẩu Móng Cái nói riêng dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 vừa qua?

+ Dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần, tình hình XNK qua các cửa khẩu, lối mở trên địa bàn tỉnh nói chung vẫn diễn ra nhưng số lượng hàng hóa được giao nhận giữa các bên giảm mạnh. 

Đặc biệt, tại Cửa khẩu quốc tế Móng Cái, dịp trước Tết Nguyên đán tình hình XNK gặp rất nhiều khó khăn do từ ngày 21/12/2021, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) đã cho tạm dừng thông quan tại các cửa khẩu trên địa bàn TP Đông Hưng (Trung Quốc) để thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19. Do đó, tình trạng một lượng lớn hàng hóa hoa quả, nông thủy sản (khoảng 1.500 xe) đã bị ùn ứ tại Móng Cái, gây khó khăn cho doanh nghiệp và chính quyền địa phương trong việc bố trí bến bãi bảo quản, trong đó tại khu vực cầu Bắc Luân II là 360 xe và tại lối mở cầu phao Km3+4 là 1.140 xe.  

Sau Tết, hoạt động XNK qua các cửa khẩu trên địa bàn TP Móng Cái đã bắt đầu hoạt động trở lại, nhưng vẫn hạn chế. Tính từ ngày 3 đến 23/2 số xe hàng hóa thông quan tại cửa khẩu, lối mở biên giới tỉnh Quảng Ninh là 1.951 xe và đạt bình quân khoảng 97 xe/ngày. Số lượng này thấp hơn nhiều so với bình quân năm 2021 (300-350 xe/ngày). Trong khi đó, hiện nay các tỉnh phía trong đang bước vào vụ thu hoạch chính, một số tỉnh biên giới phía Bắc đã có văn bản dừng tiếp nhận hàng hoa quả, nên lượng hàng hóa hoa quả tươi tập trung về Quảng Ninh với số lượng lớn, tiềm ẩn nguy cơ gây ùn ứ tại khu vực cửa khẩu, lối mở biên giới.

 - Nguyên nhân của những khó khăn, vướng mắc đối với hoạt động XNK hàng hóa qua các cửa khẩu, lối mở trên địa bàn tỉnh thời gian gần đây là gì, thưa ông?

 + Như đã nói ở trên, từ sau Tết Nguyên đán đến nay, tình hình thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu, lối mở của tỉnh vẫn đạt thấp. Nguyên nhân của tình trạng này do một số doanh nghiệp thương mại, dịch vụ phía Trung Quốc vẫn chưa hoạt động trở lại và nhiều công nhân bốc xếp tại khu vực cửa khẩu về quê ăn Tết vẫn chưa quay lại làm việc.

Đặc biệt, do chính sách “Zero Covid” nên Trung Quốc tiếp tục kiểm soát chặt chẽ hoạt động thông quan hàng hóa bằng nhiều biện pháp phòng chống dịch ở mức độ cao nhất. Trong khi đó, tại Việt Nam số ca mắc Covid-19 trong cộng đồng trên cả nước tiếp tục diễn biến tăng cũng là một trong những nguyên nhân khiến phía Trung Quốc cân nhắc trong việc mở lại các cửa khẩu, lối mở. Tính từ ngày 1/1/2022 đến nay, phía Trung Quốc đã 9 lần cho tạm dừng thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu, lối mở khu vực Móng Cái, do phát hiện lái xe, phương tiện vận chuyển, hàng hóa dương tính với Covid-19. 

Gần đây nhất, ngày 24/2, TP Đông Hưng (Trung Quốc) đã thông qua đường dây nóng ngoại vụ của TP Móng Cái, Quảng Ninh (Việt Nam) thông báo phía bạn đã phát hiện trường hợp người dân mắc Covid-19. Do vậy, từ ngày 25/2, cơ quan chức năng Trung Quốc đã tạm dừng thông quan hàng hóa qua lối mở Km3+4 Hải Yên và cửa khẩu cầu Bắc Luân II để phòng, chống dịch bệnh…

- Với vai trò là cơ quan tham mưu giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động XNK hàng hóa, thương mại biên giới, Sở Công Thương đã triển khai những giải pháp gì để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp XNK, thưa ông?

+ Để tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp XNK qua địa bàn, Sở Công Thương đã chủ động phối hợp với các ngành, địa phương liên quan thường xuyên theo dõi, nắm chắc tình hình, cập nhật kịp thời về chính sách quản lý hoạt động XNK, thương mại biên giới của phía bạn. Trên cơ sở đó, tham mưu cho UBND tỉnh các biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp, hiệu quả, tạo thuận lợi thúc đẩy hoạt động XNK, phục vụ phát triển KT-XH trên địa bàn.

Sở cũng sớm tham mưu UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo giải quyết tình hình ùn tắc hàng hoá tại các cửa khẩu biên giới Quảng Ninh (Quyết định số 319/QĐ-UBND ngày 29/1/2022) do đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban.

Đồng thời, tham gia hội đàm Nhóm công tác thuận lợi hóa thương mại Việt - Trung giữa Vụ Thị trường châu Á - châu Phi, Bộ Công Thương Việt Nam với Vụ châu Á, Bộ Thương mại Trung Quốc và đại diện Sở Thương mại các địa phương Vân Nam, Quảng Tây; đại diện các bộ: Thương mại, Ngoại giao, Tổng cục Hải quan, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam, để thống nhất các biện pháp nhằm đẩy nhanh việc thông quan hàng hóa tại cửa khẩu, lối mở biên giới, xem xét việc thông quan hàng hóa trong dịp nghỉ Tết. Kết quả, trong thời gian nghỉ Tết Nguyên đán 2022, hai bên đã triển khai hoạt động XNK thực hiện theo hình thức thông quan hẹn trước tại lối mở Km3+4 (từ ngày 3 đến 6/2/2022) và cầu Bắc Luân II (từ ngày 4 đến 6/2/2022), với tổng số 273 xe.

Trong khuôn khổ Hội nghị gặp gỡ đầu xuân 2022 giữa các Bí thư Tỉnh ủy và Hội nghị lần thứ 13, Ủy ban công tác liên hợp giữa các tỉnh Cao Bằng, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hà Giang (Việt Nam) với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc), Sở Công Thương Quảng Ninh và Sở Công Thương các tỉnh phía Bắc đã ký thỏa thuận khung về hợp tác thông quan tại cửa khẩu với Sở Thương mại Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, để tiếp tục tạo thuận lợi trong hoạt động XNK và đảm bảo công tác phòng chống dịch giữa hai bên.

Ngoài ra, Sở cũng tham mưu cho UBND tỉnh báo cáo, đề xuất với các bộ, ngành Trung ương liên quan sớm ban hành cơ chế, chính sách cụ thể để quản lý, kiểm soát, điều hành hoạt động thương mại biên giới, hoạt động trao đổi cư dân biên giới tại các địa phương biên giới (theo nội dung Thông báo số 08/TB-VPCP ngày 10/1/2022 của Văn phòng Chính phủ). Tham mưu cho tỉnh đề xuất với Bộ NN&PTNT sớm đàm phán với Hải quan Trung Quốc ký kết Nghị định thư về việc giảm tỷ lệ kiểm tra, kiểm dịch, xây dựng cơ chế để kiểm tra nhanh các chứng thư kiểm dịch động, thực vật và thống nhất cơ chế giám sát an toàn thực phẩm đối với các lô hàng nông, thủy sản của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc, qua đó giảm tần suất hậu kiểm lô hàng…

Đặc biệt, từ ngày 25/2 đến nay, ngay sau khi phía bạn cho tạm dừng hoạt động cửa khẩu để thực hiện công tác phòng chống dịch, Sở đã chủ động phối hợp nắm tình hình để tiếp tục tham mưu cho tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương liên quan tăng cường, trao đổi, đối thoại, nhằm tìm ra các giải pháp phù sớm nối lại hoạt động XNK tại cửa khẩu, lối mở biên giới trên địa bàn TP Móng Cái.

- Xin trân trọng cảm ơn ông!