Nhân “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người” và “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người” 30/7 Chung tay đấu tranh ngăn chặn, phòng chống mua bán người

Thời gian qua, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người trên địa bàn Quảng Ninh được triển khai đồng bộ, quyết liệt và đạt nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, tình hình tội phạm mua bán người vẫn diễn biến phức tạp với các thủ đoạn tinh vi, gây nhiều hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, xâm hại đến những quyền cơ bản nhất của con người, làm ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều mặt của an sinh xã hội và là nguyên nhân dẫn đến nhiều hành vi vi phạm pháp luật khác. Vì vậy, cần phải có sự chung tay của các cấp, các ngành và toàn xã hội trong cuộc chiến chống mua bán người vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân.

Đồng bộ các giải pháp đấu tranh, tuyên truyền

Quảng Ninh có đường biên giới cả trên bộ và trên biển với Trung Quốc; có 3 cửa khẩu với nước bạn là Móng Cái, Bắc Phong Sinh và Hoành Mô, do đó, tình hình tội phạm mua bán người trên địa bàn tỉnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ phức tạp.  Đơn cử như tại huyện Bình Liêu, nơi có tỷ lệ dân cư là đồng bào dân tộc thiểu số cao, nhiều mặt nhận thức còn hạn chế, cộng với địa hình biên giới với nhiều đường mòn lối mở... nên dễ là địa bàn để các đối tượng phạm tội trung chuyển, lừa dẫn, chuyển giao người trái phép qua biên giới. Nhận định rõ tình hình và xác định được vị trí là địa bàn trọng điểm trong công tác đấu tranh ngăn chặn tội phạm mua bán người, thời gian qua, các lực lượng chức năng trên địa bàn huyện Bình Liêu, trong đó giữ vai trò nòng cốt là BĐBP và công an đã chủ động, phối hợp triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều biện pháp nghiệp vụ. 

Trung tá Tẩy Văn Thái, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu Hoành Mô, cho biết: Để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm mua bán người, lực lượng biên phòng đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân thành lập nhiều tổ công tác chủ động tìm hiểu, nắm vững địa bàn nội - ngoại biên, nhất là đối với địa bàn trọng điểm về tình hình tội phạm. Xác định tội phạm buôn người thường có sự câu kết chặt chẽ giữa các đối tượng trong nội địa với các đối tượng ở khu vực biên giới và đối tượng sinh sống tại nước ngoài, đơn vị đã tích cực rà soát nắm tình hình những người có mối quan hệ họ hàng bên Trung Quốc và những đối tượng có tiền án, có nguy cơ cao về hành vi mua bán người để đưa vào diện quản lý và giám sát chặt chẽ. Cùng với đó, chúng tôi cũng tích cực phối hợp với các lực lượng chức năng đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân về các thủ đoạn của tội phạm mua bán người, đặc biệt là những thủ đoạn mới như sử dụng mạng xã hội làm quen, kết làm người yêu, rủ đi chơi, mời qua biên giới làm việc nhẹ lương cao; núp bóng hình thức cho nhận con nuôi, môi giới hôn nhân, xuất khẩu lao động... Qua đó, kịp thời phát hiện, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, nhất là tội phạm mua bán người.

Cùng với huyện Bình Liêu, tại các địa phương biên giới như Móng Cái, Hải Hà, công tác nắm địa bàn, tuần tra, kiểm soát, đấu tranh ngăn chặn tội phạm mua bán người đều được lực lượng chức năng phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân triển khai thực hiện hiệu quả. Nhờ đó, công tác phòng chống mua bán người có nhiều chuyển biển tích cực; các vụ án về mua bán người được kiềm chế, kéo giảm qua từng năm và từng giai đoạn; tội phạm mua bán đang có xu hướng giảm cả số vụ và số nạn nhân.

Đặc biệt, để công tác phòng, chống mua bán người đạt hiệu quả, công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các văn bản, luật pháp, chính sách liên quan đã được các sở, ngành, địa phương triển khai kịp thời, đồng bộ với các hình thức phong phú, đa dạng.

Trong giai đoạn 2021-2023, Sở LĐ-TB&XH đã chủ trì in ấn và cấp phát 80.000 tờ rơi tuyên truyền; biên soạn nội dung, in 10.000 cuốn tài liệu hỏi đáp luật pháp, chính sách về phòng chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân; thiết kế 177 pano đặt tại 177 trụ sở xã, phường, thị trấn để giới thiệu các dịch vụ của Ngôi nhà Ánh Dương hỗ trợ nạn nhân mua bán người... Đồng thời đăng tải nhiều tin bài về các hoạt động Dự án đấu tranh chống mua bán người và nô lệ thời hiện đại cùng các hoạt động về phòng, chống mua bán người trên các phương tiện thông tin đại chúng... Sở cũng chủ trì tổ chức 15 hội nghị truyền thông cho người dân địa bàn biên giới về luật pháp, chính sách phòng chống mua bán người và các kiến thức, kỹ năng nhận biết nguy cơ để phòng ngừa.

Các sở, ngành, đơn vị chức năng khác như Hội LHPN, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh... cũng tích cực triển khai nhiều hoạt động truyền thông trực quan trong cộng đồng; tổ chức thi sáng tác văn học nghệ thuật về phòng, chống mua bán người; tổ chức các buổi tuyên truyền lưu động, sân khấu hóa... nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức pháp luật, xác định vai trò, trách nhiệm trong đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người.

Tích cực hỗ trợ nạn nhân bị buôn bán trở về 

Bên cạnh những biện pháp tích cực trong công tác đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, đem lại nhiều hiệu quả tích cực, Quảng Ninh còn hết sức chú trọng thực hiện công tác tiếp nhận, tư vấn và hỗ trợ nạn nhân mua bán người với tất cả trách nhiệm và tình cảm yêu thương. Quảng Ninh là một trong những địa phương tiên phong triển khai Chương trình phối hợp liên ngành giữa Sở LĐ-TB&XH, Công an, Bộ Chỉ huy BĐBP trong tiếp nhận, xác minh, xác định, bảo vệ, trao trả và hỗ trợ nạn nhân theo Chương trình số 1330/ LN-LĐTBXH-CA-BCHBP ngày 17/6/2019 và nay là Chương trình phối hợp liên ngành số 4018/LN-LĐTBXH-CA-BCHBP ngày 18/11/2021.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, từ năm 2021 đến hết tháng 6/2023, các sở, ngành, đơn vị, địa phương đã phối hợp tiếp nhận và hỗ trợ 26 nạn nhân bị mua bán trở về. Năm 2021, các cơ quan chức năng đã phát hiện, tiếp nhận 8 nạn nhân bị mua bán sang Trung Quốc, trong đó có 3 nạn nhân là trẻ em nam sơ sinh; năm 2022, tiếp nhận 11 nạn nhân bị mua bán trở về từ Trung Quốc và Campuchia; 6 tháng đầu năm 2023, tiếp nhận 7 nạn nhân từ Trung Quốc trở về. Trong giai đoạn này, BĐBP tỉnh cũng tiếp nhận 117 lượt, tương ứng 2.532 người Việt Nam nhập cảnh trái phép do Trung Quốc trao trả qua cửa khẩu; sàng lọc, xác định 6 vụ, tương ứng 7 nạn nhân bị mua bán (nạn nhân tự khai).

Sau tiếp nhận, các sở, ngành, đơn vị chức năng, đã tích cực phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương nơi cư trú của nạn nhân để xác minh, bàn giao nạn nhân trở về gia đình an toàn, hoà nhập cộng đồng. Đồng thời, triển khai nhiều biện pháp tiếp nhận và hỗ trợ các trường hợp cần hỗ trợ để giúp đỡ họ vơi bớt sự thiệt thòi trong cuộc sống. 

Tại Cơ sở Bảo trợ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tỉnh (phường Hồng Hà, TP Hạ Long), hiện có 3 em, gồm: Đ.Đ.M (2011), M.N.L (2013) và M.Q.K (2014), đã từng là nạn nhân của tội phạm mua bán người, đang được nuôi dưỡng, chăm sóc và học tập trong vòng tay che chở, yêu thương. Trong số đó, ngoài Đ.Đ.M hoàn toàn khỏe mạnh về thể chất, bình thường về nhận thức, 2 em M.N.L và M.Q.K đều không may mắn có khiếm khuyết về vận động, tư duy... Tuy chịu vô vàn thiệt thòi, bất công khi trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người từ khi mới lọt lòng, không được lớn lên bình thường như bao bạn bè cùng trang lứa, nhưng sau khi được các lực lượng chức năng bàn giao về Cơ sở Bảo trợ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, các em đều được đón nhận, nuôi nấng, chăm sóc với điều kiện vật chất, môi trường tốt, và đặc biệt tình yêu thương của các bố, các mẹ trong cơ sở.

Chị Nguyễn Thị Mai, Phó trưởng phòng Quản lý - Chăm sóc (Cơ sở Bảo trợ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tỉnh), chia sẻ: Các con M.N.L, M.Q.K và Đ.Đ.M  có hoàn cảnh đặc biệt hơn các con khác trong cơ sở khi đã từng là nạn nhân của tội phạm mua bán người, phải chịu những thiệt thòi vô cùng to lớn. Đón các con về đây cả chục năm nay, tôi cũng như các bố mẹ khác ở cơ sở luôn dành cho các con tình yêu thương và chăm sóc ân cần để các con được lớn lên và cảm nhận rõ về tình cảm gia đình, giúp các con vơi bớt đi nỗi buồn, sự mặc cảm... Ngoài con Đ.Đ.M hoàn toàn khỏe mạnh bình thường, học hành chăm ngoan và có thể sẽ có cơ hội trở về với gia đình; các con M.N.L và M.Q.K sẽ tiếp tục được chúng tôi che chở, chăm sóc với tất cả trách nhiệm, tình cảm để các con lớn lên trong sự yêu thương và có một tương lai mới tươi sáng hơn...