Chuyện dạy và học ngoại ngữ ở vùng cao Ba Chẽ

Cả trường chỉ có một giáo viên ngoại ngữ, điểm trường xa nhất cách trung tâm xã hàng chục km, thế nên chỉ có học sinh tại trường chính và điểm trường gần nhất mới được học ngoại ngữ, đó là thực trạng đang diễn ra tại nhiều trường tiểu học trên địa bàn huyện Ba Chẽ. Khó khăn chồng chất khó khăn, chuyện dạy và học ngoại ngữ nơi đây vẫn là một bài toán gây đau đầu các nhà quản lý.

100% học sinh THCS Ba Chẽ ở bán trú được học tiếng Anh.

2 năm nay, kể từ khi được cử về công tác tại Trường TH-THCS bán trú Thanh Sơn, xã Thanh Sơn (Ba Chẽ), cô giáo Vũ Thị Vân vẫn chưa khi nào cảm thấy hết khó khăn trong quá trình giảng dạy. Là giáo viên ngoại ngữ duy nhất của trường, một mình cô đảm nhiệm dạy tiếng Anh cho cả học sinh THCS và Tiểu học. Tuy nhiên, khác với các trường khu vực trung tâm, học sinh và phụ huynh tại đây vẫn chưa coi trọng việc học và sử dụng ngoại ngữ. Tiếng Anh là môn học thực hành, các kỹ năng chỉ có thể được cải thiện nếu được luyện hàng ngày, hàng giờ. Thế nhưng, học sinh về nhà hầu như không học bài, không thuộc từ vựng, phụ huynh không quan tâm nên cũng không sát sao với việc học của con. Trong khi đó, Thanh Sơn có đến hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, vì thế học sinh tiểu học nơi đây đa số còn chưa sử dụng tiếng Việt một cách trơn tru, nên việc tiếp cận tiếng Anh khó khăn hơn rất nhiều so với học sinh các nơi khác.

Cô Vân cho biết: “Thanh Sơn có nhiều điểm trường cách xa trung tâm xã. Vì thế, hiện tại, trường mới chỉ bố trí dạy tiếng Anh được cho học sinh tại trường chính và điểm trường Khe Lọng Ngoài, cách trường khoảng 2km. Cái khó nhất đối với học sinh miền núi khi học tiếng Anh chính là việc đánh vần, phát âm, nhất là với các từ, các câu, các dạng ngữ pháp khó. Bởi thế, tôi thường cho các em nghe nhiều. Với các kỹ năng nói, đọc, viết chỉ sử dụng những dạng ngắn, đơn giản, dễ hiểu". 

Ba Chẽ hiện có 14 trường phổ thông, 34 điểm trường bậc tiểu học, với 168 lớp, 2.254 học sinh; bậc THCS 52 lớp, 1.462 học sinh. Thực hiện Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2020-2025" và chương trình giáo dục phổ thông mới; nhằm nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trên địa bàn huyện, ngành giáo dục huyện Ba Chẽ phấn đấu đến năm 2024 có 100% học sinh từ lớp 3 đến lớp 5 bậc tiểu học trên địa bàn huyện được học tiếng Anh.

Bà Hoàng Thị Oanh, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Ba Chẽ, cho biết: "Ngoài khó khăn trong vận động học sinh ra lớp, huyện còn khó khăn trong việc tuyển dụng bố trí giáo viên ngoại ngữ dạy ở các trường, điểm trường vùng cao". Toàn huyện hiện có 11 giáo viên tiếng Anh cấp THCS, đảm bảo 100% số lớp bậc THCS được học tiếng Anh. Tuy nhiên, đối với cấp tiểu học, mới chỉ thực hiện dạy tiếng Anh được 30/99 lớp từ lớp 3 đến lớp 5, đạt 30,3%. 

Tình trạng thiếu giáo viên tiếng Anh tại Ba Chẽ, theo bà Hoàng Thị Oanh, Trưởng Phòng GD&ĐT, tại huyện không có người địa phương học sư phạm ngoại ngữ; giáo viên tiếng Anh ngoài huyện lại không về, bởi điều kiện giảng dạy khó khăn do xã vùng cao và nhiều điểm trường.

"Theo quy định hiện nay, định mức 1,5 giáo viên/1 lớp đối với bậc tiểu học dạy 2 buổi/ngày (bao gồm cả giáo viên âm nhạc, mĩ thuật, ngoại ngữ), trong điều kiện nhiều điểm trường như Ba Chẽ, nếu bố trí dạy đủ giáo viên tiếng Anh sẽ có tình trạng thiếu giáo viên văn hóa; một giáo viên tiếng Anh để dạy đủ số tiết trên tuần (23 tiết/tuần, 4 tiết/lớp) sẽ phải di chuyển giữa các điểm trường cách xa nhau trong 1 ngày", Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Ba Chẽ cho biết.

Trong thời gian tới, để thực hiện đề án dạy và học tiếng Anh trên địa bàn huyện, Phòng GD&ĐT huyện Ba Chẽ sẽ tiếp tục bố trí, sắp xếp giảm các điểm trường, làm tốt công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh có năng khiếu, tạo nguồn giáo viên ổn định tại địa phương. Không những thế, cũng rất cần các cơ chế, chính sách của tỉnh trong việc thu hút, ưu đãi dành riêng cho giáo viên tiếng Anh tình nguyện về giảng dạy ở các huyện miền núi; đồng thời phân bổ định mức tuyển riêng đối với giáo viên tiếng Anh theo nhu cầu thực tế tại địa phương.

Hằng Ngần

[links()]