Chuyển đổi nghề, tạo việc làm mới cho ngư dân

Theo quy định của tỉnh, từ 1/4/2018, các hành vi khai thác thuỷ sản bằng hình thức lờ dây (lồng bát quái) sẽ bị cấm, xử lý nghiêm. Bởi lẽ, đây là hình thức khai thác, đánh bắt mang tính huỷ diệt nguồn lợi thuỷ sản, ảnh hưởng tới sự sinh tồn, phát triển của các nguồn lợi thuỷ sản trong tương lai.

Trước đó, tỉnh đã có chủ trương cấm người dân khai thác thuỷ sản bằng các hình thức mang tính huỷ diệt, trong đó có hình thức đánh bắt bằng lờ dây. Tuy nhiên, để có thời gian tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức cho người dân và tạo điều kiện cho việc chuyển đổi nghề theo nguyện vọng, kiến nghị của ngư dân, nên thời điểm cấm đã được gia hạn đến hết tháng 3/2018. Như vậy, từ 1/4 các hành vi khai thác thuỷ sản bằng lờ dây sẽ bị nghiêm cấm, tịch thu, xử phạt hành chính...

Theo ngành chức năng, hiện tại có 10 nghề nằm trong danh sách các nghề, ngư cụ bị cấm sử dụng để khai thác, đánh bắt thuỷ sản, trong đó đáng nói nhất là các nghề sử dụng chất nổ, xung điện, lồng bát quái, lưới mắt nhỏ... Các nghề này đều khai thác ít chọn lọc, tận thu cả con non, thậm chí cả trứng, ấu trùng, làm hư hại các loại tảo, rong rêu, phù du, dẫn đến phá huỷ nguồn thức ăn, môi trường sống của các loài tôm cá, từ đó làm cạn kiệt nguồn lợi thuỷ sản, đặc biệt là ở các vùng ven bờ...
Trong các nghề bị cấm, đáng chú ý có hình thức khai thác bằng lồng bát quái. Đây là loại ngư cụ được thiết kế để đánh bắt và ngăn cản đường di chuyển của tất cả các loại thuỷ sản ở tầng đáy, khiến cho thuỷ sản trưởng thành không thể vào bờ, bãi để đẻ trứng và con non không thể ra xa bờ để trưởng thành, phát triển...

Theo thống kê của ngành NN&PTNT, toàn tỉnh hiện có trên 7 ngàn phương tiện khai thác gần bờ, chiếm tới 93% số phương tiện đánh bắt của toàn tỉnh. Trong những năm gần đây, sản lượng đánh bắt của các phương tiện này đã đạt tới 30 ngàn tấn/năm, nhưng nguy hại hơn là phần lớn được đánh bắt bằng các phương thức bị cấm và vượt gần 2 lần mức cho phép khai thác của ngư trường ven biển toàn tỉnh. Trong đó riêng các hộ sử dụng hình thức khai thác bằng lồng bát quái là trên 800 trường hợp, với số lồng được sử dụng có tổng chiều dài lên đến gần 1.000km, lớn hơn 4 lần chiều dài bờ biển của tỉnh và đánh bắt tới hơn 20 ngàn tấn/năm, trong đó các loại thuỷ sản có kích thước nhỏ (cấm khai thác) chiếm tới khoảng 70% tổng sản lượng đánh bắt...

Để bảo vệ tốt nguồn lợi thuỷ sản và thực hiện có hiệu quả chủ trương của tỉnh về tăng cường công tác quản lý khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản trên địa bàn tỉnh (Chỉ thị số 18-CT/TU ngày 1/9/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ), các ngành chức năng và địa phương trong tỉnh đang tích cực triển khai các biện pháp tái tạo nguồn lợi và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong khai thác, đánh bắt thuỷ sản. Các địa phương như TP Hạ Long, Móng Cái từ đầu tháng đến nay đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, qua đó đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp vi phạm quy định về đánh bắt thuỷ sản, như sử dụng phương tiện không có giấy tờ theo quy định, dùng cào kim loại khai thác thuỷ sản dưới đáy biển, các công cụ có tính huỷ diệt...

Bên cạnh đó, các địa phương cũng tích cực tư vấn, tìm hướng chuyển đổi nghề, tạo việc làm mới cho những ngư dân có nhu cầu. Cụ thể là TX Quảng Yên, trong thời gian vừa qua đã huy động các ban, ngành, lực lượng vào cuộc tuyên truyền, vận động người dân không khai thác thuỷ sản bằng các phương tiện bị cấm và chuyển đổi nghề. Hiện tại, toàn thị xã có gần 1.000 lao động có nhu cầu chuyển đổi nghề, trong đó đã có gần 200 lao động đã chuyển sang các nghề khác, như buôn bán nhỏ, nuôi trồng thuỷ sản, đánh bắt cá xa bờ...

Công tác quản lý, bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản ở khu vực gần bờ là việc không đơn giản, bởi đây là kế sinh nhai hằng ngày của nhiều hộ dân, họ lại hoạt động trên một ngư trường rộng lớn. Do vậy, các cấp, các ngành trước hết cần phải có quyết tâm cao, tổ chức thực hiện bài bản, khoa học, đồng bộ, quyết liệt. Bên cạnh việc kiên quyết xử lý đối với các trường hợp cố tình vi phạm, cũng cần nhanh chóng có những giải pháp, cách thức tạo điều kiện cho ngư dân chuyển đổi nghề phù hợp, có việc làm mới để ổn định cuộc sống. Có như vậy mới ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả các hành vi xâm hại nguồn lợi thuỷ sản, đảm bảo cho tương lai phát triển bền vững của ngành thuỷ sản và đời sống của ngư dân...

Thanh Tùng