Chuyện về 2 "đại thụ" nơi biên giới

Mỗi người một hoàn cảnh, một vị trí công tác, song cả Bí thư Chi bộ bản Phai Lầu (Đồng Văn, Bình Liêu) và Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn (TP Móng Cái) đều có một điểm chung là... còn trẻ, nhưng đã được người dân ở địa phương “phong” là “đại thụ nơi vùng cao biên giới”, bởi những đóng góp cho sự phát triển của quê hương.

Bí thư Chi bộ bản Phai Lầu Phùn Dảu Sàu nhận Bằng khen của UBND tỉnh vì có thành tích xuất sắc sau 1 năm thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị.

Trang trại lớn nhất xã

Chúng tôi đến Bắc Sơn vào một ngày đầu thu. Bức tranh về một xã biên giới hiện lên thật đẹp. Những con đường bê tông liên thôn, liên bản rộng rãi, khang trang; lúa chín vàng, trĩu hạt trong các ruộng bậc thang dưới các thung lũng, sườn đồi; tiếng trẻ mục đồng, tiếng nông dân vừa làm ruộng vừa vui vẻ trò chuyện... Anh cán bộ Đồn BP Bắc Sơn cùng đi, chỉ tay về phía những trang trại nằm nép mình dưới những cánh rừng tre Bát độ, rừng cây lấy gỗ, khoe với tôi: Hiện trên địa bàn xã có nhiều mô hình trang trại cho lợi nhuận hàng trăm triệu đồng mỗi năm, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng trăm lao động ở địa phương. Trong đó hàng đầu phải kể đến trang trại của Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Hoàn. Anh không chỉ là cán bộ nhiệt huyết, mà còn tiên phong làm giàu trên vùng đất khó. Anh đã biến cánh rừng hoang hiếm người qua lại thành một trang trại tổng hợp có quy mô bề thế...

Theo con đường xương cá từ tuyến đường vành đai rẽ xuống khu vực bờ sông biên giới chừng hơn cây số, chúng tôi đến trang trại của “đại thụ” Nguyễn Văn Hoàn (SN 1965), thấy rợp bóng các loại cây cam, quýt, chanh, nhãn, vải, măng Bát độ... Biết ý định của chúng tôi, anh Hoàn thoáng ngần ngừ: “Thực ra, mình cũng không có kinh nghiệm gì nhiều, chỉ biết cần cù mà có thôi...”. Thế rồi, anh say sưa kể về quá trình lập nghiệp nơi vành đai biên giới này. Anh sinh ra tại huyện Đông Triều. Năm 1992, học xong trung cấp nông nghiệp, không xin được việc làm, anh phải đi làm thuê, cuộc sống rất khó khăn, nhất là từ khi anh lấy vợ, đẻ liền 2 đứa con. Trong một lần ngồi với đám bạn học cùng trường cấp 3, anh nghe nói ở Móng Cái dễ kiếm việc làm. Nghĩ đây là cơ hội tốt, anh một mình ra đây tìm cách thoát nghèo, rồi sẽ đón vợ con ra lập nghiệp sau. Anh xin được vào đội bốc vác hàng hoá thuê ở khu vực cửa khẩu, bến sông biên giới. 

Khi đã có được một chút vốn, anh nghĩ không thể sống mãi bằng nghề “cửu vạn”. Đầu năm 2001, anh theo mấy người bạn lên vùng núi Bắc - Hải Sơn chơi, biết được Lâm trường 42 (Đoàn KT-QP 327, Quân khu 3) đang triển khai dự án di, dãn dân ra biên giới. Ở lại một ngày để tìm hiểu, nhìn cảnh rừng núi trùng điệp, đồng đất rộng mênh mông nhưng bị bỏ hoang, anh nghĩ “Nếu lên đây lập nghiệp, chắc chắn sẽ là cơ hội tốt để làm giàu”. Anh liền về bàn với vợ làm đơn tình nguyện ra vùng núi Bắc Sơn lập nghiệp. Những ngày đầu lên đây, thấy cảnh rừng sâu núi thẳm, cả ngày không một bóng người, điện không có, đêm đến tối đen, chỉ có đom đóm lập loè cùng tiếng côn trùng kêu buồn não nuột, vợ anh đã mấy lần đòi chồng dẫn 2 con hồi hương. Anh làm công tác tư tưởng cho vợ: Vạn sự khởi đầu nan. Đồng đất tuy khô cằn, nhưng nếu biết cải tạo thì có thể làm giàu. Thời điểm ấy, xã Hải Sơn thiếu cán bộ, nên với tấm bằng trung cấp nông nghiệp, anh được nhận làm cán bộ khuyến nông của xã. Ban ngày, anh làm việc Nhà nước, tối đến đốt đuốc để khai hoang, phục hoá đất đồi, đất rừng. “Đất không phụ công người”, chỉ một thời gian sau, vợ chồng anh đã khai hoang được 12ha đất ven sông biên giới để trồng cam, chanh, quýt kết hợp chăn nuôi gà, lợn, cho thu nhập khá tốt. Năm 2007-2008, BĐBP tỉnh triển khai trồng măng Bát độ dọc bờ sông biên giới. Thấy đây là mô hình vừa dễ làm, lại cho thu nhập cao, ổn định, anh đã tiên phong nhận mấy trăm gốc về trồng. Đến nay, anh đã có hàng ngàn gốc tre Bát độ cho thu nhập vài chục triệu đồng mỗi năm.

Dẫn chúng tôi thăm khu vực chăn nuôi, anh Hoàn khoe: “Trước đây mình chỉ nuôi lợn, gà cũng đã cho thu nhập khá cao. Từ năm ngoái đến nay, thấy ở Đông Triều và Hoành Bồ nhiều người nuôi lợn rừng, nhím hiệu quả, thế là mình nuôi thử nghiệm và thành công. Mỗi năm, trang trại cho lợi nhuận vài trăm triệu đồng”.

Không chỉ làm kinh tế giỏi, nhờ công tác tốt, anh được tín nhiệm bầu làm Trưởng Công an, rồi Thường trực HĐND, Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn. Trên cương vị của mình, anh cùng tập thể lãnh đạo tìm hướng thoát nghèo, vươn lên làm giàu cho người dân trong xã.

Anh Nguyễn Văn Hoàn đang chăm sóc rừng tre Bát độ của gia đình.

Mở hướng thoát nghèo cho người dân

Bí thư Chi bộ bản Phai Lầu Phùn Dảu Sàu (SN 1972) là người bản địa (Đồng Văn, Bình Liêu). Gặp anh dịp sơ kết 1 năm thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Tỉnh uỷ tổ chức tháng 5 vừa qua (anh được nhận bằng khen), anh hẹn tôi về Phai Lầu để mắt thấy, tai nghe cuộc sống đổi thay của người dân nơi đây...

 Từ cửa khẩu Hoành Mô, mất gần 1 giờ đồng hồ chúng tôi mới đến được Phai Lầu. Cuối năm 2008, tôi đã có dịp đến đây. Khi đó cơn bão số 6 vừa đi qua, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Hôm ấy, để vào được bản, chúng tôi phải vượt qua “dòng suối đá” chắn ngang đường vành đai biên giới. Cả bản bao trùm trong không khí tang tóc vì mất người, mất của... Nay trở lại, thấy đời sống của người dân đã khác xa rất nhiều. Những ngôi nhà mái ngói được xây dựng từ chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát, thay thế những căn nhà lụp xụp trước kia. Gặp lại tôi, Bí thư Chi bộ bản Phai Lầu vui mừng: “Nhà báo có thấy cuộc sống bản mình thật khác nhiều hồi năm 2008...”. Bí thư Chi bộ Phùn Dảu Sàu kể, cũng giống như một số bản mới ở biên giới huyện Bình Liêu, năm 1994, Phai Lầu được thành lập với hơn chục nóc nhà. Khi ấy, Phùn Dảu Sàu mới 22 tuổi theo gia đình đến đây định cư. Cũng như các gia đình khác ở đây, gia cảnh Phùn Dảu Sàu rất nghèo. Chính vì vậy, anh luôn nung nấu khát vọng thoát nghèo. Ngày ngày anh cùng gia đình khai hoang, phục hoá đồng đất, thâm canh tăng vụ để từng bước ổn định cuộc sống. Qua các buổi họp bản, Phùn Dảu Sàu đã nhận thức đầy đủ hơn về nghĩa vụ công dân đối với việc bảo vệ đường biên, cột mốc trên địa bàn. Hàng ngày, mỗi khi đi làm, anh đều quan sát rất kỹ các dấu hiệu trên đường biên, cột mốc, hễ phát hiện dấu hiệu lạ là anh báo ngay cho BĐBP. Cuối năm 1998, anh được tín nhiệm bầu làm Bí thư Chi bộ bản. Việc làm đầu tiên trên cương vị mới là anh phối hợp với các cơ quan chức năng của xã Đồng Văn, Đồn BP Hoành Mô làm tốt công tác quản lý tình hình địa bàn. Nhờ đó, các cơ quan chức năng đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn hàng chục vụ việc liên quan đến ANTT trong bản, trong đó có một trường hợp trồng cây cần sa.

Anh đã cùng Chi bộ ra nhiều nghị quyết chuyên đề để lãnh đạo nhân dân phát huy các tiềm năng, lợi thế, thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp. Từ bản có 100% hộ nghèo, đến nay Phai Lầu chỉ còn gần 40% số hộ nghèo. “Đời sống phát triển, các tập tục lạc hậu được đẩy lùi. Hiện bản đang làm hồ sơ đề nghị cấp trên công nhận là bản văn hoá” - Bí thư Chi bộ Phùn Dảu Sàu cười tươi khoe với chúng tôi lúc chia tay.

Quang Minh