Chuyện về ngôi trường dân lập đầu tiên...

Câu chuyện về sự thành công của Trường THPT Lương Thế Vinh (TP Cẩm Phả) - ngôi trường THPT ngoài công lập đầu tiên của Quảng Ninh, đã để lại những kinh nghiệm quý trong việc xã hội hóa giáo dục, phát triển hệ thống các trường ngoài công lập trên địa bàn toàn tỉnh.

Đội ngũ cán bộ, giáo viên của Trường THPT Lương Thế Vinh những ngày đầu tiên. (Ảnh tư liệu của nhà trường)

"Thắt lưng buộc bụng" để xây trường

Vào thời điểm tháng 6/1999, khi Trường THPT Lương Thế Vinh ra đời, mô hình trường dân lập ở Quảng Ninh còn khá xa lạ. Ông Hoàng Hồng, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Quảng Ninh, nguyên Chủ tịch HĐQT đầu tiên của trường, kể lại: Việc đầu tiên là tìm cơ quan đứng tên thành lập trường cũng đã rất khó khăn. Hội đồng sáng lập trường lúc đầu nhờ LĐLĐ tỉnh đứng tên, nhưng không được chấp thuận. Sau đó đã nhờ Tỉnh Đoàn, lúc đó do đồng chí Đặng Huy Hậu (hiện đang là Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh) làm Bí thư và được chấp thuận.

Để có cơ sở ban hành quyết định thành lập trường, UBND tỉnh đã giao cho Sở Kế hoạch - Đầu tư chủ trì họp với Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Nội vụ cùng một số sở, ngành khác. Sau khi nghe Hội đồng sáng lập trình bày đề án, nhiều câu hỏi phản biện đã được nêu ra, như: Cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, việc tuyển sinh, chất lượng đào tạo thế nào... trong đó có cả những ý kiến chưa thật sự tin tưởng vào sự thành công của việc mở trường.

Bà Nguyễn Thị Hồng Cường, lúc ấy đang là Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách khối văn - xã, nay đã nghỉ hưu, giải thích: Việc UBND tỉnh quyết định thành lập Trường THPT Lương Thế Vinh, trường ngoài công lập đầu tiên ở Quảng Ninh, là một quyết định không dễ dàng, bởi việc này quá mới mẻ. Không chỉ với thực tiễn, mà ngay cả trong nhận thức của các cán bộ lãnh đạo như chúng tôi lúc đó vấn đề này cũng là quá mới. Nhưng trước nhu cầu bức thiết của xã hội, không thể không nghĩ đến mô hình này…

Theo lời kể của bà Hồng Cường, cũng vì chưa có tiền lệ nên lúc đó tỉnh đã thành lập đoàn khảo sát, học tập kinh nghiệm thực tế ở các địa phương trong cả nước. Đoàn đã đến thăm nhiều trường dân lập ở các tỉnh, thành phố, làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo. Còn theo ông Hoàng Hồng, trước đó Hội đồng sáng lập đã đề nghị triển khai mô hình trường THPT dân lập tại TX Hòn Gai, nhưng chưa được địa phương tiếp nhận. Sau đó, địa phương được chọn là TX Cẩm Phả (nay là TP Cẩm Phả), bởi đây là đô thị tập trung đông con em thợ mỏ, nhu cầu học lên bậc THPT ngày càng lớn. Khi đó, trên địa bàn Cẩm Phả có đến 6 trường THPT công lập, nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Chính điều đó đã hối thúc tỉnh khẩn trương đưa mô hình trường THPT dân lập vào thực tiễn. Và Đề án thành lập Trường THPT Lương Thế Vinh ở Cẩm Phả đã được HĐND tỉnh phê chuẩn. Kết quả, ngày 12/6/1999, UBND tỉnh đã ra quyết định thành lập Trường THPT Lương Thế Vinh.

Ông Hoàng Hồng tự hào đánh giá: Sự ra đời của Trường THPT Lương Thế Vinh đánh dấu một giai đoạn mới trong thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục, để sau đó tiếp tục ra đời các trường THPT ngoài công lập khác. Đến nay, toàn tỉnh đã có 47 trường ngoài công lập, trong đó 22 trường có cấp THPT, chiếm 34,48% tổng số các trường THPT.

Thầy và trò Trường THPT Lương Thế Vinh trong ngày khai giảng năm học mới 2019-2020.

Thựa ra, để đi đến được ngày hôm nay, Trường THPT Lương Thế Vinh đã phải vượt qua chặng đường 20 năm với biết bao khó khăn, thử thách. Hàng loạt những câu hỏi làm cho những thành viên sáng lập phải vắt óc suy nghĩ, trăn trở giải quyết, như: Làm thế nào để huy động vốn, tìm địa điểm xây dựng cơ sở hạ tầng, tuyển giáo viên, tuyển sinh, xây dựng chương trình đào tạo... Khác với những trường sau này do doanh nghiệp thành lập, đầu tư bằng vốn doanh nghiệp, Trường THPT Lương Thế Vinh được các cán bộ nhà nước đã nghỉ hưu tham gia góp vốn. Một số cổ đông ban đầu, như: Nguyễn Thị Nhi, Hoàng Hồng, Trương Công Tịnh (đã mất)… đi tìm khắp nơi mới chọn được địa điểm là một phân hiệu của Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi (phường Cẩm Trung) đang bỏ trống. Phân hiệu này chỉ là dãy nhà cấp 4 đã xuống cấp và TX Cẩm Phả lúc đó đồng ý thanh lý với giá 120 triệu đồng cho nhà trường.

Khi khó khăn về cơ sở vật chất bước đầu đã được giải quyết, nhà trường đi vào tuyển sinh khoá đầu tiên được 13 lớp, với 594 học sinh. Thời điểm ban đầu, cả trường chỉ có 3 giáo viên cơ hữu, còn lại 28 thầy cô khác là giáo viên thỉnh giảng. Ngay năm học thứ hai, nhà trường xây thêm được 18 phòng học, nâng tổng số phòng học kiên cố lên con số 27. Sau đó, trường xin chuyển nhượng 1,6ha đất của HTX Cẩm Trung với giá đền bù 5 tỷ đồng để mở rộng khuôn viên. Ông Hoàng Hồng nhớ lại: Đây là bước ngoặt trong quá trình xây dựng trường. Bởi lẽ, nếu ở thời điểm đó không có quyết tâm cao và có giải pháp sáng tạo, quyết liệt thì nhà trường đã mất cơ hội và khó có thể vượt lên được như hôm nay. 

Suốt 10 năm liên tục, để có kinh phí xây dựng trường, các cổ đông đã phải “thắt lưng buộc bụng”. Các thành viên HĐQT chỉ nhận lương tượng trưng, còn lại dồn toàn bộ tài lực để xây dựng trường. Năm học 2007-2008, nhà trường có thêm cơ sở 2 và cơ sở 3 với đầy đủ phòng học, phòng chức năng, sân giáo dục thể chất. Đến nay, trường đã có 47 phòng học, đủ cho mỗi lớp 1 phòng, học 2 buổi trong ngày. Tất cả các phòng đều được trang bị máy chiếu. Tổng diện tích 3 khu được mở rộng lên đến 1,8ha. Trường THPT Lương Thế Vinh là trường THPT ngoài công lập duy nhất trong tỉnh hiện nay có sân bóng đá nhân tạo với trang thiết bị tương đối hiện đại để học sinh tập luyện thể dục thể thao, có ký túc xá cho giáo viên và học sinh ở xa.

Xóa dần khoảng cách giáo dục ngoài công lập

Sự thành công của Trường THPT Lương Thế Vinh còn như một minh chứng rõ nét nhất cho việc rút ngắn khoảng cách giữa giáo dục công lập và ngoài công lập. Từ năm học 2007-2008, trường bắt đầu tổ chức thi tuyển sinh cùng lúc với các trường THPT công lập, chấm dứt quan niệm “lọt sàng xuống nia”, học sinh không thi được vào công lập mới học dân lập. Bà Nguyễn Thị Nhi, Chủ tịch HĐQT, chia sẻ: Các thành viên trong HĐQT luôn quan tâm, thường xuyên cùng giáo viên giải quyết nhiều công việc liên quan đến chuyên môn. Đặc biệt, việc tạo dựng thương hiệu là một trong những nội dung rất được HĐQT cũng như Ban giám hiệu nhà trường luôn đặt ra như một yêu cầu bức thiết.

Theo thầy Lê Văn Khải, Hiệu trưởng nhà trường, để có sự ổn định trong khâu tuyển sinh, cán bộ, giáo viên nhà trường đã đến các trường THCS trên địa bàn để định hướng cho học sinh, để các em tự tin lựa chọn theo học tại Trường THPT Lương Thế Vinh. Bây giờ, có thể nói, không còn học sinh nào của trường có mặc cảm là học sinh trường dân lập nữa.

Thực tế, ngay từ khi xây dựng đề án, Hội đồng sáng lập đã xác định chất lượng giáo dục là vấn đề sống còn và công tác giáo viên là nhân tố quyết định. Đội ngũ giáo viên thỉnh giảng được lựa chọn là những người có thâm niên, trình độ chuyên môn vững vàng, có đạo đức tốt, vừa giảng dạy vừa có thể truyền lửa cho lớp trẻ. Đồng thời, đội ngũ giáo viên cơ hữu ngày càng tăng dần về số lượng, trưởng thành theo năm tháng và dần thay thế giáo viên thỉnh giảng. Đến nay, trường có 78 giáo viên cơ hữu là những người tâm huyết với nghề, hết lòng vì học sinh thân yêu, được phụ huynh các thế hệ tin tưởng.

Chính đội ngũ này đã làm nên chất lượng giáo dục của trường. Thầy Lê Văn Khải cho biết: Hiện nay, trường có 94 cán bộ, giáo viên, nhân viên và 1.495 học sinh đang theo học. Trong số đó có người đã gắn bó với trường suốt từ những ngày đầu thành lập, như: Cô Trần Ngọc Thuỷ, thầy Nguyễn Thái Dương, cô Vũ Thị Hoa Nhài...

Ký túc xá Trường THPT Lương Thế Vinh đang được hoàn thiện.

Trong 20 năm qua, từ mái trường này, đã có gần 10.000 tú tài ra trường, tạm biệt thành phố mỏ Cẩm Phả để tỏa đi muôn phương lập thân, lập nghiệp. Đặc biệt, Trường THPT Lương Thế Vinh đã có học sinh góp tên mình vào các đội tuyển thi học sinh giỏi và danh sách các em đỗ đạt, được giải cao. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp có năm đạt 100%, năm thấp nhất cũng trên 94%. Tỷ lệ học sinh khá, giỏi đạt từ 15 đến 20%.

Riêng năm học 2018-2019, trường có 9 đội tuyển với 89 em thi học sinh giỏi cấp tỉnh, đoạt 32 giải các loại, trong đó có 4 giải nhì, 9 giải ba và 17 giải khuyến khích, nằm trong tốp đầu các trường ngoài công lập có thành tích cao. Trong kỳ thi THPT quốc gia, trường có 426 học sinh đỗ tốt nghiệp, chiếm tỷ lệ 94%; nhiều em đỗ đại học với điểm số khá cao như: Đặng Quang Trường (lớp 12A9) đỗ Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội với 23 điểm; Đào Ngọc Thi Sinh (lớp 12A9) đỗ Đại học Bách Khoa Hà Nội với 22 điểm; Tống Duy Thành (lớp 12A1) đỗ Đại học Giao thông Vận tải với 22 điểm... Năm học 2018-2019, nhà trường đã vinh dự được nhận Bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Công đoàn nhà trường được nhận Cờ luân lưu xuất sắc của Công đoàn Giáo dục Việt Nam.

Ông Hoàng Hồng đánh giá: Bằng những kết quả đạt được, thương hiệu Trường THPT Lương Thế Vinh đã được khẳng định. Cấp ủy, chính quyền, nhân dân, phụ huynh học sinh ghi nhận, đánh giá cao và gửi trọn niềm tin vào nhà trường.

Sự thành công của ngôi trường dân lập đầu tiên của tỉnh này đã đóng góp rất nhiều kinh nghiệm để phát triển hệ thống trường ngoài công lập ở Quảng Ninh.

Huỳnh Đăng

[links()]