Cờ vua học đường - Luyện rèn trí tuệ, ươm mầm tài năng

Tại Quảng Ninh những năm gần đây, phong trào cờ vua học đường đang ngày càng phát triển bởi khả năng rèn luyện tính cách, cũng như năng lực tư duy về tính toán, logic cho học sinh. Đây cũng là “cái nôi” để phát hiện những tài năng trẻ cho cờ vua Quảng Ninh tiếp tục ở cấp chuyên nghiệp.

Môn thể thao "chơi mà học"

Dáng người gầy, khá trầm tính, Nguyễn Xuân Trường (học sinh lớp 7A1, Trường THCS Trần Quốc Toản, TP Hạ Long) sở hữu một bộ sưu tập khá đồ sộ huy chương, chứng nhận, bằng khen về thành tích thi đấu cờ vua. Trong số đó có thể kể đến HCV cá nhân và đồng đội Cúp CLB Quốc gia năm 2021, HCV đồng đội U11 nam Giải vô địch cờ vua nhanh Hà Nội mở rộng tranh Cúp Kiện tướng tương lai lần thứ 5 năm 2020...

Anh Nguyễn Xuân Sơn, bố của Nguyễn Xuân Trường chia sẻ: Trường biết đến cờ vua từ lúc 5 tuổi, trước cả khi biết đọc, biết viết. Tôi đã dạy cháu nhận biết quân cờ, nước đi và dần phát hiện cháu có đam mê đặc biệt với cờ vua. Gia đình hết sức ủng hộ niềm đam mê của Trường và đã cho cháu theo học tại các CLB cờ vua. Hiện cháu được đào tạo cờ vua tại Trường Thể dục Thể thao (TDTT) tỉnh Quảng Ninh.

Cô giáo Hoàng Thị Hải Yến, Phó hiệu trưởng Trường THCS Trần Quốc Toản, giáo viên bộ môn Ngữ văn của Trường, cho biết: Trường là một học sinh giỏi toàn diện. Em có sự tập trung, chăm chỉ, trách nhiệm, tích cực trong mọi hoạt động của lớp. Đối với môn Ngữ văn, Trường cũng rất chịu khó tìm hiểu tài liệu, thậm chí có hôm đã 1h nhưng em vẫn gửi bài, mong cô chữa bài cho mình.

Hơn 7 năm theo đuổi đam mê, cờ vua đã dần hình thành khả năng tư duy, cùng nhiều đức tính của Trường. “Để thi đấu và giành chiến thắng trước nhiều đối thủ mạnh khắp cả nước, em đã phải chuẩn bị tâm lý vững vàng và sự tập trung cao độ. Cờ vua cũng rất gần gũi với các môn học văn hóa và những gì học được từ cờ vua đã giúp em rất nhiều trong việc tiếp thu kiến thức trên ghế nhà trường” - Nguyễn Xuân Trường tâm sự.

Vẫn còn khá e dè khi nói về ước mơ tương lai của mình, theo chia sẻ của Trường, trước mắt em sẽ tiếp tục đam mê cờ vua, nhưng việc học văn hóa vẫn sẽ là ưu tiên hàng đầu và môn học em thích nhất là Vật lý.

Phát triển cờ vua trong học đường

Đi vào hoạt động từ năm 2013, CLB Cờ vua thông minh, thành viên của Liên đoàn cờ Việt Nam đã trở thành địa điểm tin cậy của nhiều bậc phụ huynh khi tìm kiếm cho con em mình một sân chơi giải trí lành mạnh. Những năm gần đây, khi vai trò bổ trợ cho các môn học văn hoá của cờ vua đã được nhìn nhận, có những thời điểm CLB thu hút tới 50-70 học sinh cùng theo học.

Chị Nguyễn Thùy Trang, HLV trưởng môn cờ vua (Trường TDTT tỉnh), Chủ nhiệm CLB Cờ vua thông minh, cho biết: Khi cho con em theo học tại CLB, các phụ huynh đều mong muốn giúp con phát triển tư duy, rèn luyện sự tập trung, sự cẩn thận, khả năng suy nghĩ độc lập, tư duy logic, sáng tạo. Vì sự thay đổi theo chiều hướng tích cực nên nhiều phụ huynh đã cho con theo học lâu dài tại CLB. Đối với những em có đam mê, có năng khiếu, các phụ huynh cũng rất sẵn lòng tạo điều kiện cho con theo học tại Trường TDTT tỉnh. Một vài học sinh tiêu biểu phát triển từ CLB có thể kể đến như Vũ Giang Minh Đức, Nguyễn Xuân Trường, Nguyễn Thị Hồng Hà...

Để tạo điều kiện cho các kỳ thủ nhí được cọ xát thi đấu, CLB Cờ vua thông minh cũng thường xuyên tổ chức các giải đấu, đưa học sinh tham gia các giải trẻ mở rộng trong khu vực thông qua sự quyên góp, hỗ trợ của các bậc phụ huynh.

Nhận thấy lượng học sinh đam mê cờ vua rất lớn, vào dịp cuối năm học 2021-2022, các nhà trường đã phối hợp cùng hội cha mẹ học sinh tổ chức giải đấu cờ vua ngay tại trường. Giải đấu đã nhận được sự hỗ trợ về chuyên môn của các thầy cô đến từ Trường TDTT tỉnh, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT Quảng Ninh.

Mỗi giải đấu thu hút hàng trăm kỳ thủ nhí, có thể kể đến như Giải cờ vua Trường THCS Trọng Điểm (TP Hạ Long) lần thứ I năm 2022, thu hút 72 kỳ thủ nhí tham dự; Giải vô địch cờ vua Trường Tiểu học Quang Trung (TP Hạ Long) lần thứ I năm 2022 thu hút 84 kỳ thủ nhí...

Đại kiện tướng cờ vua Nguyễn Anh Dũng, Trưởng bộ môn cờ vua (Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh), cho biết: Tôi đánh giá rất cao các nhà trường khi tổ chức các giải cờ vua phong trào cho lứa tuổi học sinh. Những giải thi đấu này không chỉ là sân chơi trí tuệ bổ ích, mà còn là nơi các học sinh được giao lưu học hỏi, đồng thời cũng là cơ hội để những người làm chuyên môn tìm kiếm, phát hiện tài năng cờ vua trẻ tham gia giải cấp thành phố, cấp tỉnh, cấp quốc gia.

Trong các giải cờ vua trẻ dành cho lứa tuổi học sinh, đáng chú ý nhất là Giải vô địch cờ vua các nhóm tuổi Quảng Ninh mở rộng - Cúp Hạ Long xanh lần thứ I năm 2019. Đây là giải cờ vua trẻ lớn nhất được tổ chức tại Quảng Ninh kể từ Giải cờ vua trẻ toàn quốc 1997, thu hút trên 300 VĐV đến từ 24 CLB cờ vua các tỉnh khu vực phía Bắc, trong đó có nhiều VĐV đã giành được thành tích cấp quốc gia, quốc tế. Với thành tích 8 HCV trong tổng số 24 bộ huy chương, Quảng Ninh đã ghi dấu ấn mạnh mẽ từ công tác tổ chức tới chuyên môn, nổi bật trong số đó là thành tích của Cẩm Phả Chess (TP Cẩm Phả) và CLB Cờ vua thông minh (TP Hạ Long).

Được tổ chức trên tinh thần xã hội hóa, Cúp Hạ Long xanh được kỳ vọng sẽ “khuấy động” phong trào cờ vua học sinh tại Quảng Ninh. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, giải đã không thể được tổ chức đều đặn.

Ông Đinh Quang Chiến, đại diện CLB Cờ vua Hạ Long, đơn vị tổ chức giải đấu, mong mỏi sẽ tiếp tục phát triển giải đấu trở thành sân chơi, môi trường sinh hoạt trí tuệ lâu dài, lành mạnh và bổ ích cho thanh thiếu nhi các tỉnh thành khu vực phía Bắc nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng.

Ươm mầm những tài năng

Với khả năng khơi dậy tư duy sáng tạo, rèn luyện năng lực, tác phong, cờ vua có những thế mạnh nhất định so với các phương pháp giáo dục truyền thống, từ đó có hiệu quả bổ trợ các môn học văn hóa, đặc biệt đối với các môn tự nhiên.

Từ phong trào cờ vua học đường với công tác đào tạo trẻ, Quảng Ninh đang ngày càng có nhiều VĐV nhí ghi dấu ấn trong các giải đấu cờ vua cấp quốc gia, quốc tế. Những tấm gương như Đại kiện tướng cờ vua Nguyễn Anh Dũng, vô địch U20 châu Á năm 1993 khi mới 17 tuổi; Nguyễn Lê Cẩm Hiền, vô địch U9 nữ thế giới năm 2016, hay việc tổ chức thi đấu thành công môn Cờ vua tại SEA Games 31 chắc chắn sẽ tiếp “lửa” cho phong trào cờ của Quảng Ninh, tạo động lực to lớn cho những người yêu bộ môn thể thao trí tuệ này tiếp tục chinh phục những đỉnh cao mới.