Con đường Soóng cọ

Lễ hội Văn hóa, thể thao dân tộc Sán Chỉ - Mùa vàng miền Soóng cọ năm 2021 tại xã Đại Dực, huyện Tiên Yên đã phát động 300 ngày đêm hoàn thành công trình đường giao thông nối liền trung tâm xã Đại Dực sang xã Đại Thành cũ (nay đã sáp nhập vào xã Đại Dực) để thông thương và góp phần bảo tồn, phát huy văn hóa đồng bào Sán Chỉ.

Xã Đại Dực và xã Đại Thành từ đầu năm 2020 đã sáp nhập và lấy tên là Đại Dực. Ở cả 2 xã cùng có rất đông người Sán Chỉ, họ có lối hát Soóng cọ giao duyên giữa làng nọ với làng kia. Thế nhưng xưa hai xã lại bị cách biệt bởi nhiều quả đồi, chỉ những ngày lễ hội, bà con mới tìm đến nhau để hát giao duyên. Người thích vận động thì đi bộ xuyên rừng, người đi xe máy thì theo con đường Đại Phong được làm từ năm 2015 lắm cua, nhiều dốc, cung đường dài hơn 17km, đi lại rất khó khăn vất vả.

Qua bao năm phải đi qua những con đường xấu, nay bà con sắp có đường mới với chiều dài hơn 7km (rút ngắn khoảng 10km so với đường Đại Phong), bề rộng nền đường 6,5m, bề rộng mặt đường 3,5m và sẽ hoàn thành vào tháng 9/2022. Người dân xã Đại Dực rất phấn khởi khi xã sắp có con đường.

Ông Trần Văn Hoàng, thôn Khe Lục, xã Đại Dực, là người đã hiến 3.000m² đất để làm đường bày tỏ: Gia đình tôi trồng keo, nuôi gà trên diện tích đồi hàng năm cũng cho thu nhập không nhỏ, nhưng khi xã cần diện tích đất để làm con đường gia đình tôi vui vẻ hiến luôn. Thế hệ chúng tôi đã nhiều năm nghèo, vất vả vì đường sá xấu nay phải khác chứ. Đường để người dân thôn xóm cùng đi lại giao lưu, hát Soóng cọ giúp đời sống vui hơn, đường còn để phát triển du lịch nữa chứ.

Con đường nối liền Đại Dực với Đại Thành (cũ) sau khi hoàn thành nối liền 2 miền Soóng cọ của huyện Tiên Yên và hứa hẹn nối tiếp sang miền Soóng cọ của xã Húc Động (Bình Liêu). Bởi xã Đại Dực có thôn Nà Cam giáp với thôn Thông Châu, xã Húc Động đã có đường giao thông đi lại nhưng nhỏ và đã xuống cấp, khi phát triển du lịch rất cần được nâng cấp mở rộng. Trong những năm gần đây, các huyện Tiên Yên và Bình Liêu đều đề cao phát triển du lịch. Thế nhưng nếu phát triển độc lập trong quy mô huyện như hiện nay thì du lịch chỉ mang tính nhỏ lẻ, hiệu quả không cao. Vậy cần phải có sự liên kết các huyện và các xã để có kết quả tốt hơn.

Trong Đề án tổng thể phát triển hạ tầng giao thông, khai thác, phát huy tiềm năng lợi thế du lịch gắn với chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, góp phần giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống nhân dân tại các địa phương Bình Liêu, Tiên Yên giai đoạn 2021-2025 của UBND tỉnh (Dự thảo lần 2) có đề cập đến việc liên kết sự phát triển du lịch giữa các huyện Tiên Yên, Bình Liêu. Bởi hai địa phương này có nhiều điểm phát triển giống nhau, tuy thế mỗi nơi lại có thế mạnh riêng.

Xã Đại Dực và xã Húc Động đều là nơi tập trung đông người Sán Chỉ cư trú. Bà con có văn hóa tương đồng và thường giao lưu văn hóa với nhau. Đại Dực và Húc Động có chung quả đồi Tình, ngọn đồi đã xe duyên giúp bao đôi trai gái nên vợ nên chồng. Trên đồi Tình có thác nước, nhiều bãi cỏ xen kẽ những bụi hoa sim rất thơ mộng.

Từ ngày 15 đến 17/4/2022, tại xã Húc Động diễn ra Hội Soóng cọ (Hội hát Tháng ba) là ngày hội lớn nhất trong năm của người Sán Chỉ ở Bình Liêu, được tổ chức tại nhà văn hóa, sân vận động xã, núi Cao Ly với các hoạt động mang bản sắc dân tộc như: Nghi lễ cầu may truyền thống, hát Soóng cọ, đêm lửa trại Cao Ly và các môn đá bóng nữ, đẩy gậy, kéo co…, có rất đông người từ Đại Dực sang dự.

Hàng năm, xã Đại Dực có lễ hội văn hóa dân tộc Sán Chỉ. Tại đây, nhiều giá trị truyền thống được phát huy như nghi lễ cầu mùa, hát giao duyên trong cưới hỏi, cùng nhiều ẩm thực mang tính đặc trưng của người Sán Chỉ cũng được thể hiện qua thi gói bánh cốc mò, bánh chưng dài, xôi ngũ sắc... Đây cũng là điểm hẹn văn hóa của người Sán Chỉ xã Húc Động.

Vậy là khi có đường sẽ xích dần khoảng cách miền Soóng cọ trong huyện và khác huyện, không chỉ giúp thông thương đi lại mà còn giúp cho việc bảo tồn văn hóa các dân tộc và du lịch được đẩy mạnh hơn.