Công bố Quyết định về đặc xá năm 2021 của Chủ tịch nước

Chủ tịch nước quyết định thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/2021). 

Sáng 2/7, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức buổi họp báo công bố Quyết định về đặc xá năm 2021 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải nêu rõ đặc xá là một trong những chế định pháp lý được quy định tại Điều 88 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được thể chế hóa bằng Luật Đặc xá năm 2007 và nay là Luật Đặc xá năm 2018.

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã tiến hành nhiều đợt đặc xá tha tù cho những phạm nhân có quá trình cải tạo lao động, học tập tốt, trở về với cộng đồng và xã hội.

Theo ông Lê Khánh Hải, trong năm 2021 diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước như Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc, chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước đối với người phạm tội, kết quả thực hiện công tác đặc xá và tình hình thực tế công tác thi hành án phạt tù thời gian qua, căn cứ Điều 88, Điều 91 Hiến pháp năm 2013 và Luật Đặc xá năm 2018, theo đề nghị của Chính phủ ngày 30/6/2021, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định số 1161/2021/QĐ-CTN về đặc xá năm 2021.

Theo Quyết định này, Chủ tịch nước quyết định thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/2021). Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2021.

Đối tượng đặc xá bao gồm người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

Điều kiện được đề nghị đặc xá

Về điều kiện được đề nghị đặc xá, Quyết định nêu rõ người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù...

Ngoài ra, để được đề nghị đặc xá, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng; đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù về tội phạm không phải là tội phạm tham nhũng...

Trường hợp phải thi hành nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với tài sản không thuộc sở hữu của Nhà nước thì phải được người được thi hành án đồng ý hoãn thi hành án hoặc không yêu cầu thi hành án đối với tài sản này. Bên cạnh đó, khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự.

Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây: Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự trong thời gian chấp hành án phạt tù trước khi có quyết định tạm đình chỉ; Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù...

Quyết định cũng quy định rõ các trường hợp không được đề nghị đặc xá; đặc xá trong trường hợp đặc biệt. Theo đó, Chính phủ chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức có liên quan lập hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt theo Điều 22, Điều 23 của Luật Đặc xá để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.

Dân chủ, khoa học, khách quan, công bằng

Tại buổi họp báo, trả lời câu hỏi của phóng viên, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an, khẳng định đặc xá theo Quyết định của Chủ tịch nước được thực hiện trên nguyên tắc dân chủ, khoa học, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, đúng pháp luật.

Ngay sau buổi công bố này, Hội đồng tư vấn đặc xá và các cơ quan chức năng sẽ tổ chức các khâu để xét duyệt đề nghị đặc xá theo đúng quy định của pháp luật và Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước.

Liên quan đến các phạm nhân là người nước ngoài, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cho biết, hiện nay, các trại giam đang giam giữ khoảng 600 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài bao gồm 28 quốc tịch và một số không xác định được quốc tịch.

“Những phạm nhân có quốc tịch nước ngoài cũng được đối xử bình đẳng như các phạm nhân có quốc tịch Việt Nam trong đợt đặc xá lần này nếu đủ điều kiện," Thiếu tướng Lê Quốc Hùng khẳng định.

Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cũng cho biết hiện nay Việt Nam có khoảng trên 100.000 phạm nhân đang thi hành án tại các cơ sở cải tạo. So với các nước xung quanh Việt Nam có sự tương đồng về dân số, địa lý thì tỷ lệ phạm nhân của Việt Nam thấp hơn rất nhiều.