Công ty Than Hòn Gai: Hành trình 60 năm

Công ty Than Hòn Gai - TKV được thành lập chỉ sau khi Vùng mỏ được giải phóng mười ngày (15-5-1955). Trải qua 60 năm với rất nhiều thăng trầm, vượt qua khó khăn, Công ty vẫn luôn giữ vững truyền thống năng động, sáng tạo trong sản xuất, xứng đáng là cái nôi của giai cấp công nhân Việt Nam, nơi sinh ra ngành công nghiệp khai thác than của nước nhà...

Phút giải lao trên khai trường của thợ mỏ Công ty Than Hòn Gai. Ảnh: Thanh hiện (CTV)

Tự hào truyền thống cách mạng

Từ năm 1881 các nhà địa chất người Pháp đã tiến hành khảo sát, thăm dò và công bố những tài liệu đầu tiên về bể than Đông Bắc. Đến tháng 8-1888, Công ty mỏ than Bắc kỳ SFCT của Pháp ra đời và theo đó lớp công nhân mỏ đầu tiên cũng hình thành, đặt nền móng đầu tiên cho công nghệ khai thác than. Sau khi Pháp rút khỏi Vùng mỏ, ngày 15-5-1955, Xí nghiệp Quốc doanh than Hòn Gai (nay là Công ty Than Hòn Gai) ra đời. Xí nghiệp đã tiếp quản toàn bộ cơ sở sản xuất của Công ty mỏ than Bắc kỳ của Pháp. Trong khoảng 3 năm vừa tiếp quản, vừa khôi phục, vừa đào tạo cán bộ... Xí nghiệp đã làm chủ công nghệ và sản xuất được gần 3 triệu tấn than. Kết thúc 3 năm khôi phục và phát triển, Xí nghiệp đã vinh dự được đón Bác Hồ về thăm Khu mỏ Hồng Quảng. Đến năm 1960 sản lượng than khai thác đã tăng hơn 2 lần so với năm 1955. Trong những năm tháng chống chiến tranh phá hoại, cùng với nhiệm vụ sản xuất, Xí nghiệp Quốc doanh than Hòn Gai đã kiên cường đánh trả máy bay Mỹ, góp sức người, sức của vào sự nghiệp giải phóng đất nước. Xí nghiệp Quốc doanh than Hòn Gai còn thành lập một Binh đoàn, gọi là Binh đoàn Than để chi viện cho miền Nam...

Với 60 năm tiếp quản và phát triển, Than Hòn Gai đã 12 lần thay đổi mô hình quản lý từ Xí nghiệp Quốc doanh than Hòn Gai, Mỏ than Hòn Gai, Công ty than Hòn Gai, Xí nghiệp liên hiệp than Hòn Gai, Liên hiệp than Hòn Gai... và đến nay là Công ty Than Hòn Gai (thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam). Điều đáng nói, trong 12 lần thay đổi mô hình quản lý có 6 lần mang tên Công ty Than Hòn Gai với nhiều thế hệ cán bộ lãnh đạo, thợ mỏ, trí thức được rèn luyện và phát triển đi lên từ mảnh đất này. Than Hòn Gai có giai đoạn quản lý cả khu mỏ Hòn Gai, Cẩm Phả, với trên 20 đầu mối, trên 10.000 công nhân; sản lượng khai thác có năm đạt gần 6 triệu tấn than. Đó là những năm tháng hào hùng, tô đậm thương hiệu Than Hòn Gai với truyền thống “Kỷ luật và đồng tâm” của những người thợ mỏ...

Thợ lò Công ty Than Hòn Gai đang lắp đặt thiết bị khai thác hiện đại.

Tự tin bước vào thời kỳ đổi mới

Năm 1986, bước vào thời kỳ đổi mới, Than Hòn Gai đã đứng vững và vượt qua mọi thử thách khắc nghiệt của cơ chế thị trường. Ngày 10-10-1994, Tổng Công ty Than Việt Nam ra đời, đánh dấu mốc son phát triển của ngành than Việt Nam. Từ năm 1996-1998 Tổng Công ty lần lượt tách các mỏ Hà Tu, Núi Béo, Hà Lầm thành công ty độc lập. Công ty Than Hòn Gai lúc đó là đơn vị thành viên của Tổng Công ty Than Việt Nam và quản lý các Xí nghiệp: Tân Lập, Cao Thắng, Giáp Khẩu và 917. Đây là những mỏ nhỏ, nghèo tài nguyên... và Công ty phải đối đầu với bao khó khăn, thử thách mới. Một lần nữa Than Hòn Gai lại vượt qua, lại ghi thêm một chiến công. Năm 2004 than sản xuất vượt ngưỡng 1 triệu tấn và cũng là Công ty đầu tiên thuỷ lực hoá 100% lò chợ. Năm 2005 Tập đoàn Than Việt Nam (nay là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam) được thành lập. Kể từ ngày 1-7-2008, Tập đoàn hợp lý hoá, sắp xếp lại một số công ty, theo đó Công ty Than Hòn Gai tập trung khai thác tại khu vực Hòn Gai và được bổ sung thêm Xí nghiệp Than Thành Công thay cho Xí nghiệp Than Tân Lập.

Trong những năm gần đây ngoài việc tăng cường đầu tư xây dựng các dự án nhằm đẩy mạnh sản xuất, cải thiện điều kiện làm việc, bảo vệ môi trường, Than Hòn Gai còn làm tốt công tác chăm lo đời sống cho người lao động, thực hiện chế độ chính sách đối với người lao động: 100% CBCN-LĐ được khám sức khoẻ định kỳ, nghỉ phép theo quy định, ngoài ra Công ty cũng rất quan tâm bố trí sắp xếp để những CBCN-LĐ có sức khoẻ yếu đi điều dưỡng theo kế hoạch của Tập đoàn, tổ chức cho CBCN-LĐ đi tham quan du lịch. Bên cạnh đó, các phong trào thi đua, phong trào văn hoá, thể thao cũng phát triển rộng khắp... Tất cả những điều đó đã góp phần làm nên thành công của Than Hòn Gai. Trong đó, phải kể đến kết quả nổi bật, đó là hết năm 2009, Than Hòn Gai đã bứt ra khỏi tốp cuối, vươn lên tốp đầu và được Tập đoàn công nhận là đơn vị đứng đầu về tăng trưởng. Từ đó đến nay Công ty không ngừng đầu tư nâng cao năng lực sản xuất. Năm 2014, sản lượng than nguyên khai của Công ty đạt 2,75 triệu tấn (trong đó hầm lò đạt 1,625 triệu tấn, lộ thiên 1,125 triệu tấn, lương bình quân đạt 9,1 triệu đồng/người/tháng). Bước vào năm 2015, Công ty Than Hòn Gai tập trung phấn đấu hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu sản lượng. Theo đó, than sản xuất 2,9 triệu tấn (hầm lò: 1,7 triệu tấn, lộ thiên 1,2 triệu tấn). Tổng doanh thu 3.352 tỷ đồng; tiền lương bình quân 10,3 triệu đồng/người/tháng.

Những ngày cuối tháng 4 lịch sử này, khắp các công trường, đơn vị khai thác than của Công ty Than Hòn Gai sôi động khí thế thi đua lao động sản xuất, lập thành tích chào mừng 40 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30-4; 60 năm Ngày Giải phóng Khu mỏ 25-4 và chào mừng ngày thành lập đơn vị mình, 15-5-2015 với nhiều niềm tin, hy vọng.

Thu Nguyên