Đảm bảo sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả

Hướng tới mục tiêu sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả, thời gian qua ngành Y tế đã tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng thuốc; đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát việc kê đơn, bán thuốc theo đơn, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cơ sở y tế trong sử dụng thuốc điều trị cho bệnh nhân.

Tính đến hết năm 2020, tỉnh Quảng Ninh có 14 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh dược phẩm; 12 cơ sở bán buôn thuốc; 1 cơ sở bán buôn dược liệu, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền; hơn 600 cơ sở bán lẻ thuốc. Để kiểm soát việc bán thuốc an toàn cho người dân, hằng năm, Sở Y tế kiểm tra định kỳ đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc, các quầy thuốc, nhà thuốc trên địa bàn.

Hiện các cơ sở bán buôn thuốc đều được Sở Y tế thẩm định và cấp giấy chứng nhận đạt nguyên tắc, tiêu chuẩn “Thực hành tốt phân phối thuốc - GDP”. Các nhà thuốc, quầy thuốc cũng tuân thủ nghiêm quy định "thực hành tốt nhà thuốc”, trong đó có việc bán thuốc theo đơn đối với một số loại thuốc. Đến nay, các cơ sở bán lẻ thuốc đã được kết nối liên thông với các bệnh viện, cơ sở y tế trong tỉnh để thuận tiện hơn cho việc thực hiện bán thuốc theo đơn.

Cùng với đó, hằng năm Sở Y tế đều có văn bản gửi UBND các địa phương, các cơ sở kinh doanh dược trên địa bàn về việc tăng cường công tác phòng chống thuốc, dược liệu giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc; yêu cầu các đơn vị trong ngành đẩy mạnh kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn, nhà thuốc bệnh viện, kịp thời xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Đặc biệt, Sở Y tế luôn quan tâm đẩy mạnh hoạt động dược, dược lâm sàng, chú trọng việc bồi dưỡng kiến thức dược, sử dụng thuốc cho các dược sĩ, bác sĩ công tác tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Các bệnh viện cũng chủ động thành lập đoàn kiểm tra định kỳ, đột xuất về tình hình sử dụng, kê đơn tại các khoa điều trị cũng như khoa Dược của bệnh viện; chú trọng tập huấn cho bác sĩ về những loại thuốc không sử dụng cho bệnh nhân có các bệnh tiền sử, loại thuốc tránh kê đơn cùng nhau vì có những tác dụng phụ nguy hiểm khi kết hợp...

Hiện trên địa bàn tỉnh có 24 cơ sở khám chữa bệnh triển khai hoạt động dược lâm sàng; trong đó có 20 cơ sở trực thuộc Sở Y tế, 1 cơ sở trực thuộc UBND tỉnh, 1 cơ sở trực thuộc ngành Than và 2 cơ sở y tế tư nhân. Đối với các cơ sở này, Sở Y tế đã tăng cường tập huấn cho cán bộ y tế về việc sử dụng thuốc; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc kê đơn và bán thuốc theo đơn.

Các bệnh viện, trung tâm y tế có chức năng khám, chữa bệnh trên địa bàn đều thành lập Hội đồng thuốc và điều trị, gồm đại diện ban giám đốc, khoa dược và các trưởng khoa lâm sàng. Hội đồng họp hằng quý để thống nhất danh sách các loại thuốc cần mua phù hợp với chức năng, mô hình, cơ cấu bệnh tật và tuyến bệnh viện.

Nguồn thuốc của các cơ sở y tế được nhập từ các đơn vị trúng thầu trong danh mục tổ chức thầu cấp quốc gia, cấp tỉnh và các đơn vị có trong danh mục dữ liệu quốc gia về đấu thầu dược (còn hiệu lực). Một số loại thuốc mà các đơn vị trúng thầu không có, nhưng cần cho bệnh viện thì được các cơ sở y tế trên địa bàn thông báo chào hàng cạnh tranh để lựa chọn nhà cung cấp. Các đơn vị trúng thầu cung cấp thuốc đều là các đơn vị lớn, chất lượng thuốc đảm bảo, được sàng lọc kỹ càng. Thuốc cấp vào bệnh viện đều có kèm phiếu kiểm nghiệm chất lượng của lô thuốc.

Các cơ sở y tế còn thực hiện nghiêm đề án “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”, qua đó tăng cường sử dụng thuốc sản xuất trong nước, hạn chế sử dụng các thuốc biệt dược đắt tiền. Tỉ lệ sử dụng thuốc nội tuyến tỉnh năm 2020 trên địa bàn đạt 40% và tỉ lệ sử dụng thuốc nội tuyến huyện đạt 65%.

Cùng với đó, các đơn vị y tế cũng tích cực theo dõi tác hại không mong muốn của thuốc sử dụng thực tế trên bệnh nhân. Nếu loại thuốc nào gây phản ứng bất thường trên nhiều bệnh nhân sẽ được lấy mẫu chuyển về các trung tâm kiểm nghiệm hợp pháp của Bộ Y tế để kiểm nghiệm lại chất lượng thuốc; đồng thời, các đơn vị báo cáo thường xuyên tác hại không mong muốn của thuốc về Sở Y tế và Trung tâm Kiểm soát chất lượng thuốc quốc gia (Bộ Y tế).

Việc kiểm soát chặt chẽ sử dụng thuốc an toàn trên địa bàn giúp người dân càng yên tâm, tin tưởng hơn khi chẳng may ốm đau. Tuy nhiên, theo các cơ sở y tế, các bộ, ngành cần có giải pháp tháo gỡ khó khăn trong hoạt động đấu thầu thuốc bệnh viện; đồng thời ngành Y tế tỉnh cần tiếp tục có kế hoạch dài hơi về nguồn nhân lực dược, nhất là dược lâm sàng để hoạt động dược trên địa bàn ngày càng chất lượng, hiệu quả hơn.