Tháo gỡ vướng mắc trong việc cung ứng thuốc, vật tư y tế

Thời gian gần đây, tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế diễn ra tại nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước đã gây ảnh hưởng lớn đến công tác khám, chữa bệnh (KCB), khiến người dân lo lắng. Trước thực tế đó, ngành y tế Quảng Ninh đã và đang triển khai các biện pháp nhằm đảm bảo cung ứng đầy đủ cơ số thuốc, vật tư y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch và KCB cho nhân dân trên địa bàn. 

Đây cũng là một trong những nội dung làm “nóng” nghị trường Kỳ họp thứ 9 HĐND tỉnh khoá XIV, nhiệm kỳ 2021-2026 diễn ra trung tuần tháng 7 vừa qua. Đại biểu Trần Thị Thiêm (Tổ đại biểu huyện Đầm Hà) đã nhấn mạnh đến việc cần quan tâm hơn nữa nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, cũng như chính sách đãi ngộ đối với ngành y tế. Qua đó, nâng cao chất lượng KCB cho nhân dân, đảm bảo đời sống cho đội ngũ y, bác sĩ.

Đại biểu Đinh Trung Kiên (Tổ đại biểu Vân Đồn - Cô Tô) cũng đưa ra ý kiến cần nhanh chóng tháo gỡ khó khăn cho ngành y trong công tác trang sắm vật tư, sinh phẩm y tế phục vụ KCB, phòng dịch. Đặc biệt, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Nga (Tổ đại biểu TX Quảng Yên) đã nêu rõ tình trạng thiếu thuốc, sinh phẩm, vật tư y tế ở nhiều địa phương trong cả nước. Nguyên nhân là do đấu thầu mua sắm tập trung các loại thuốc thông thường, vật tư y tế trong danh mục BHYT tại các cơ sở khám, chữa bệnh công lập còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, chậm các thủ tục đấu thầu. Qua đó, ảnh hưởng xấu đến công tác KCB và chăm sóc sức khỏe nhân dân, khiến người bệnh phải chịu nhiều thiệt thòi.

Theo báo cáo của Sở Y tế, hiện tại, về cơ bản các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn tỉnh đã đảm bảo thuốc cho công tác điều trị đến hết tháng 9/2022. Vì năm 2021 và đầu năm 2022, Sở Y tế đã phối hợp với BHXH tỉnh chỉ đạo Trung tâm kiểm nghiệm tổ chức đấu thầu mua sắm tập trung cấp địa phương cho các cơ sở KCB trên địa bàn tỉnh. Qua đó đã lựa chọn được 1.205 loại thuốc trúng thầu, gói thầu có hiệu lực đến hết tháng 9/2022.

Căn cứ kết quả đấu thầu, các cơ sở KCB đã tổ chức ký kết hợp đồng mua sắm thuốc phục vụ điều trị. Tuy nhiên, báo cáo cũng cho biết, hiện nay các đơn vị có tình trạng thiếu một số thuốc thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia, như thuốc điều trị ung thư, tim mạch, tiểu đường, huyết áp... và một số thuốc biệt dược gốc. Mặt khác, một số thuốc của nhà thầu trúng thầu gói thầu mua sắm tập trung thuốc cấp địa phương năm 2021-2022 bị gián đoạn cung ứng, hoặc ngừng cung ứng do doanh nghiệp không nhập được hàng. Dự báo sau tháng 9/2022, việc đấu thầu mua sắm thuốc các đơn vị y tế công lập còn nhiều khó khăn.

Đối với vật tư y tế, về cơ bản, các cơ sở y tế của tỉnh vẫn đảm bảo cung ứng đủ trang thiết bị, vật tư, hóa chất cho công tác KCB. Đối với các vật tư kỹ thuật cao, vật tư dùng cho một số bệnh đặc biệt như hóa chất hỗ trợ sinh sản; vật tư khớp, thận nhân tạo, lọc máu, tim mạch... hầu hết các đơn vị đã tổ chức đấu thầu, nhưng chưa lựa chọn được nhà thầu. Bên cạnh đó, việc thực hiện triển khai đấu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, hóa chất tại các đơn vị y tế gặp không ít khó khăn về cả cơ sở pháp lý và thực tiễn.

Cụ thể, thiếu cơ sở, căn cứ để xây dựng dự toán mua sắm, dự toán giá gói thầu, giá cung ứng hàng hóa có thể phụ thuộc vào số lượng mua sắm, cũng như vị trí địa lý, quãng đường cung ứng hàng hóa; việc tìm kiếm đơn vị thẩm định giá trang thiết bị y tế rất khó khăn; trang thiết bị mua sắm bổ sung thông qua đấu thầu không đồng bộ với trang thiết bị y tế hiện có... Dự kiến trong thời gian tới có thể xảy ra tình trạng thiếu trang thiết bị, vật tư, hóa chất, do không thể tổ chức mua sắm hoặc có tổ chức mua sắm nhưng không lựa chọn được nhà thầu, hoặc không có nhà thầu tham dự.

Theo Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Trọng Diện, trước thực trạng này, Sở Y tế đã đưa ra một số giải pháp cụ thể. Trước mắt, đối với thuốc thiếu do Trung tâm mua sắm tập trung quốc gia chưa công bố kết quả đấu thầu và kết quả đàm phán giá từ năm 2021, Sở Y tế đã hướng dẫn các đơn vị tổ chức đấu thầu trong thời gian chờ kết quả đấu thầu tập trung thuốc quốc gia, hiện nay các đơn vị vẫn đang tiếp tục thực hiện đấu thầu mua sắm.

Về lâu dài, để đảm bảo ổn định việc cung ứng thuốc cuối năm 2022 và các năm tiếp theo, Sở Y tế đã có văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị khẩn trương triển khai đấu thầu mua sắm thuốc theo văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh. Bên cạnh đó, Sở cũng tổ chức họp với các đơn vị để đánh giá thực trạng và tháo gỡ vướng mắc cho các cơ sở y tế trong công tác cung ứng thuốc.

Đặc biệt, Sở Y tế đã tổ chức tập huấn nghiệp vụ đấu thầu mua sắm thuốc, trong đó có mời thêm chuyên gia cao cấp về đấu thầu thuốc của Bộ Y tế tập huấn cho hơn 200 cán bộ tham gia công tác đấu thầu thuốc tại các đơn vị. Đồng thời, chỉ đạo các phòng chuyên môn thành lập nhóm chuyên gia của ngành để hướng dẫn, hỗ trợ các đơn vị gặp khó khăn trong đấu thầu thuốc.

Đến nay, sau khi lấy ý kiến các sở, ngành, để tạo thuận lợi, rút ngắn thời gian trong việc thực hiện thủ tục hành chính về phê duyệt kế hoạch đấu thầu thuốc của các đơn vị, Sở Y tế đã trình Chủ tịch UBND tỉnh về phân cấp, ủy quyền, trong đó đề xuất ủy quyền cho Giám đốc Sở Y tế phê duyệt kế hoạch đấu thầu đối với các thuốc không thuộc danh mục mua sắm tập trung cấp địa phương và cấp quốc gia.

Đối với trang thiết bị y tế, Sở đã đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế, Bộ KH&ĐT sớm ban hành hướng dẫn đặc thù cho công tác đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế. Đặc biệt, ban hành quy định nội dung “Thông tin trúng thầu” của các trang thiết bị y tế phải được cập nhật đầy đủ (cấu hình kỹ thuật, hãng sản xuất, xuất xứ...) trên các trang thông tin của Bộ Y tế, Bộ KH&ĐT, BHXH Việt Nam để có cơ sở xây dựng giá kế hoạch một cách phù hợp, chính xác.

Sở cũng đề nghị Bộ Y tế hướng dẫn về việc xây dựng giá kế hoạch đối với trang thiết bị y tế mới, lần đầu tiên được đưa vào sử dụng trên thị trường. Đồng thời, ban hành mức giá trần của trang thiết bị, vật tư, hóa chất như đối với thuốc để các cơ sở y tế có cơ sở tham khảo thông tin và xây dựng giá gói thầu; có hướng dẫn cụ thể hơn về việc xây dựng đơn giá kế hoạch cao hơn giá trúng thầu đã công bố...