Đấu tranh mạnh với tội phạm công nghệ cao

Sự phát triển của công nghệ thông tin với các ứng dụng mạng xã hội ngày càng phổ biến kéo theo mặt trái là tội phạm sử dụng công nghệ cao có chiều hướng gia tăng với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, phạm vi hoạt động rộng, bị hại thuộc nhiều thành phần trong xã hội, gây thiệt hại lớn cho người dân. Trong đó, đặc biệt nổi lên là tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. 

Cuối tháng 12/2023, Đội Cảnh sát hình sự (Công an TP Hạ Long) triệt phá thành công chuyên án mang bí số 986S, bắt giữ đối tượng Vũ Văn Sản (SN 1986, địa chỉ thường trú tại TX Quảng Yên) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” dưới hình thức mua bán hàng hải sản trên mạng xã hội, theo khoản 2, Điều 174 Bộ luật Hình sự. Trước đó, từ tin tố giác của nhiều người dân, xét thấy vụ việc có tính chất nghiêm trọng, gây hoang mang dư luận, Công an TP Hạ Long đã xác lập chuyên án để đấu tranh làm rõ vụ việc. Quá trình điều tra, xác minh gặp nhiều khó khăn, bởi đối tượng có thông tin không rõ ràng, số tiền lừa đảo chuyển qua hàng trăm giao dịch khó xác định, nhưng với quyết tâm truy tìm bằng được đối tượng, Công an TP Hạ Long đã xác minh dòng tiền, xác minh đối tượng, không để lọt bất cứ dấu hiệu nào.

Sau quá trình trinh sát, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Đội Cảnh sát hình sự (Công an TP Hạ Long) đã tổ chức bắt giữ thành công đối tượng Vũ Văn Sản khi đang lẩn trốn và tiếp tục thực hiện hành vi lừa đảo tại một ấp nhỏ trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Tổng số tiền đối tượng này lừa đảo chiếm đoạt lên đến 700 triệu đồng, thông qua 20 tài khoản ngân hàng “ảo” mua trên mạng, 35 sim số điện thoại các loại để đăng ký nhiều tài khoản zalo, facebook “ảo”, 2 laptop, 5 điện thoại di động thông minh và 3 thẻ ngân hàng Công an TP Hạ Long đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Vũ Văn Sản theo quy định của pháp luật.

Tại cơ quan công an, đối tượng Vũ Văn Sản khai nhận do quá trình làm ăn gặp nhiều khó khăn, bản thân cũng từng làm nghề buôn bán hải sản, có sẵn hình ảnh hàng hóa, nên đã nghĩ ra chiêu thức lừa đảo bằng cách chào hàng thông qua mạng xã hội, rồi gửi hình ảnh đóng hàng, nhưng thực tế không gửi hàng, sau khi nhận được tiền cọc thì chặn mọi liên lạc hòng chiếm đoạt tiền. Đáng chú ý, Vũ Văn Sản từng có tiền án về tội trộm cắp tài sản khi làm việc tại tỉnh Thái Nguyên khoảng 10 năm trước.

Đây là một trong 2 vụ án, 4 tin báo về tội phạm liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng được Công an TP Hạ Long tiếp nhận, phát hiện, xử lý trong hơn 1 tháng qua kể từ khi triển khai cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo vệ Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024. 

Trung tá Nguyễn Văn Phú, Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự (Công an TP Hạ Long) cho biết: Quá trình điều tra, xác minh các vụ án lừa đảo trên không gian mạng gặp rất nhiều khó khăn. Các đối tượng thường lợi dụng mạng xã hội để tiếp cận thông tin, thói quen của người sử dụng, sau đó, bằng các kịch bản đã chuẩn bị sẵn, tiếp cận và thực hiện hành vi lừa đảo ở địa bàn khác, vì thế việc tìm ra đối tượng chủ mưu, hoặc trực tiếp thực hiện hành vi lừa đảo đều rất khó khăn. Trong số các nạn nhân, có cả những người già, người trẻ, người có địa vị xã hội, mà chỉ khi mất số tiền lớn với nhiều giao dịch rồi mới nhận ra mình đã bị lừa. 

Trong năm 2023, công an toàn tỉnh đã tiếp nhận 61 tin tố giác, xác lập, triệt phá 5 chuyên án về tội phạm sử dụng công nghệ cao. Qua công tác điều tra, xử lý tội phạm cho thấy, đặc trưng của tội phạm này là hoạt động không biên giới, độ ẩn cao, hậu quả tức thì, tác động xấu đến tình hình ANTT trên địa bàn. Các đối tượng hoạt động ngày càng tinh vi hơn, nghiên cứu kỹ về đặc điểm tâm lý của bị hại, chủ yếu đánh vào điểm yếu và lòng tham làm việc nhẹ, hưởng lương cao, đầu tư ít hưởng nhiều, mua rẻ bán đắt.

Theo Thượng tá Đinh Ngọc Văn, Trưởng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an tỉnh), phương thức và thủ đoạn của loại tội phạm này không mới, nhưng ngày càng tinh vi. Phạm vi gây án rộng, đa phần trong các vụ việc, máy chủ hầu hết đặt tại nước ngoài. Từ đây, các đối tượng dùng thiết bị, công cụ tấn công các cá nhân để lừa đảo, sau khi chiếm đoạt được tiền, chúng lập tức chuyển qua nhiều tài khoản thuộc các ngân hàng ở các chi nhánh khác nhau, đồng thời, thay đổi thông tin để che giấu, nhằm đối phó với lực lượng điều tra. Trong khi đó, vấn nạn "sim rác" và tài khoản ngân hàng ảo, không chính chủ vẫn đang được các đối tượng lợi dụng triệt để để thực hiện hành vi lừa đảo.

Để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, ngăn chặn loại tội phạm này, trong thời gian tới Công an tỉnh sẽ tiếp tục chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền, Ban Chỉ đạo 138 các cấp huy động cả hệ thống chính trị tập trung tuyên truyền sâu rộng đến mọi tầng lớp nhân dân về 24 thủ đoạn tội phạm công nghệ cao thường sử dụng trong lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, để người dân nâng cao cảnh giác.

Bên cạnh đó, lực lượng công an toàn tỉnh chủ động nắm tình hình, tập trung lực lượng đấu tranh, điều tra khám phá nhanh các vụ án có liên quan đến tội phạm sử dụng công nghệ cao; tăng cường công tác quản lý người nước ngoài; đồng thời đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao.