Đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sang EU

Liên minh châu Âu (EU) là thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn và quan trọng của Việt Nam. Tuy nhiên, yêu cầu về chất lượng sản phẩm cũng như sự cạnh tranh tại thị trường này ngày càng cao, đòi hỏi doanh nghiệp xuất khẩu phải thích ứng hiệu quả.

4 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam tới các thị trường thuộc khu vực châu Âu đạt 2,55 tỷ USD, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm 2023. Thị phần xuất khẩu nông, lâm, thủy sản Việt Nam sang châu Âu chiếm 13,4% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Tín hiệu tăng trưởng

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường EU sau 2 tháng giảm sâu đã phục hồi tăng trưởng trở lại trong tháng 4/2024. EU là thị trường nhập khẩu chính ghi nhận tăng trưởng tốt nhất trong tháng 4 năm nay, đạt 38 triệu USD, tăng 28% so với cùng kỳ. Lũy kế 4 tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu tôm sang EU đạt 119 triệu USD, gần tương đương cùng kỳ năm ngoái.

Giá trị xuất khẩu sang các thị trường đơn lẻ chính trong khối đều tăng trưởng 2 con số. Xuất khẩu sang Đức, Hà Lan và Bỉ tăng lần lượt 29%, 37% và 39%; xuất khẩu sang Đan Mạch tăng mạnh 88%. Với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) dự kiến là khoảng 7% trong những năm tới, EU là thị trường tiêu thụ tôm mang lại nhiều cơ hội. Do đó, các doanh nghiệp cần đổi mới và đa dạng sản phẩm để duy trì khả năng cạnh tranh tại thị trường này.

Với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) dự kiến là khoảng 7% trong những năm tới, EU là thị trường tiêu thụ tôm mang lại nhiều cơ hội. Do đó, các doanh nghiệp cần đổi mới và đa dạng sản phẩm để duy trì khả năng cạnh tranh tại thị trường này.

Về mặt hàng rau quả, thông tin từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, EU hiện là thị trường nhập khẩu hàng rau quả lớn nhất thế giới, nhưng nhập khẩu từ Việt Nam vẫn quá thấp.

Theo số liệu của cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat), trị giá nhập khẩu hàng rau quả của EU trong năm 2023 đạt 136,3 tỷ USD, tăng 8,2% so với năm 2022. Trong đó, nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm 0,22% tổng trị giá nhập khẩu. Tháng 1/2024, trị giá nhập khẩu hàng rau quả của EU đạt 11,9 tỷ USD, tăng 11,41% so với tháng 1/2023. Trong đó, trị giá nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm 0,16% tổng trị giá nhập khẩu.

Lũy kế 3 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang EU đạt 72,1 triệu USD, đạt 24,3% kim ngạch 2023. Cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam gia tăng xuất khẩu rau quả vào thị trường EU vẫn còn rất lớn.

Theo số liệu thống kê của cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat), trị giá nhập khẩu hàng rau quả của EU trong năm 2023 đạt 136,3 tỷ USD, tăng 8,2% so với năm 2022. Trong đó, nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm 0,22% tổng trị giá nhập khẩu. Tháng 1/2024, trị giá nhập khẩu hàng rau quả của EU đạt 11,9 tỷ USD, tăng 11,41% so với tháng 1/2023. Trong đó, trị giá nhập khẩu từ Việt Nam chỉ chiếm 0,16% tổng trị giá nhập khẩu.

Đối với mặt hàng cà-phê, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cho biết, theo thống kê từ Liên đoàn Cà-phê châu Âu, EU có mức tiêu thụ cà-phê bình quân đầu người cao nhất thế giới. Quy mô thị trường cà-phê châu Âu dự tính đạt 47,88 tỷ USD vào năm 2024 và dự báo sẽ đạt 58,14 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng bình quân 3,96% trong giai đoạn 2024-2029.

Quý I/2024, xuất khẩu cà-phê Việt Nam sang EU đạt 778,9 triệu USD, đạt 18,8% kim ngạch năm 2023, với khối lượng 241,9 nghìn tấn, đạt 13,4% lượng năm 2023. Trong quý I/2024, trị giá xuất khẩu cà-phê sang hầu hết các thị trường truyền thống tăng mạnh. Cụ thể, xuất khẩu cà-phê sang các thị trường Italia và Tây Ban Nha tăng lần lượt từ 9% và 4,94% trong quý I/2023 lên 10,18% và 7,81% trong quý I/2024.

Nâng chất lượng để tăng kim ngạch

Bà Phùng Thị Kim Thu, Chuyên gia thị trường tôm (VASEP) nhận định: Trên thị trường EU, tôm Việt Nam phải cạnh tranh mạnh với tôm Ecuador. Ecuador có lợi thế tôm giá rẻ, đáp ứng xu thế người tiêu dùng EU, lại có chi phí vận chuyển thấp hơn. Ecuador hiện vẫn là nguồn cung tôm lớn nhất cho thị trường EU. Thị trường EU đòi hỏi tôm nuôi đạt tiêu chuẩn an toàn ASC; bên cung ứng có giải pháp giảm phát thải (nuôi, chế biến); truy xuất nguồn gốc tận gốc (thành phần thức ăn tôm, tôm bố mẹ...); phúc lợi động vật (tôm bố mẹ không cắt mắt khi sinh sản nhân tạo, nuôi mật độ vừa phải).

Chính vì vậy, doanh nghiệp xuất khẩu tôm vào EU cần có chiến lược tiếp cận thị trường bài bản hơn, đẩy mạnh hơn nữa hoạt động quảng bá tiếp thị hình ảnh sản phẩm của mình. Hiện, các thị trường như Đức, Hà Lan, Bỉ... đang có xu hướng chuyển đổi sang các dạng sản phẩm tôm tiện lợi hơn, sản phẩm tôm giá trị gia tăng. Còn các thị trường Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Italia, Pháp..., giá cả đóng vai trò quan trọng trong việc xác định động lực thị trường nên các sản phẩm tôm chân trắng có giá phải chăng sẽ được ưa chuộng nhiều hơn.

Trong khi đó, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cũng nhận định, nhiều thách thức đang đặt ra đối với ngành hàng rau quả khi EU là thị trường đòi hỏi chất lượng khắt khe hàng đầu thế giới. Người tiêu dùng EU chú trọng đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, sản phẩm không tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp cần đầu tư thêm về công nghệ, kỹ thuật bảo quản nhằm tạo ra các sản phẩm chất lượng tốt hơn thì mới có cơ hội tăng thị phần tại thị trường EU. Mặt khác, khi xuất khẩu được vào thị trường này, các sản phẩm rau quả Việt Nam cũng sẽ có thêm lợi thế vì dễ dàng xuất khẩu được sang nhiều thị trường khác nhờ tiêu chí chất lượng, an toàn.