ĐBQH phải là những người ưu tú nhất trong các tầng lớp nhân dân

Đồng bào cả nước ta đang bước vào cuộc bầu cử Quốc hội (QH) lần thứ 12 để chọn lựa những người thay mặt cho cả nước đảm đương việc nước ở tầm cao nhất bởi QH là cơ quan quyền lực hàng đầu quốc gia dân chủ. Đây là một tiến bộ của nền văn minh hiện đại, hàng trăm nước trên thế giới đã thông qua con đường này để thể hiện vai trò làm chủ của người dân thuộc đủ thành phần và tầng lớp, nam và nữ.

 

Cũng là dịp để quốc dân đánh giá những người thay mặt cho mình quyết định những vấn đề trọng đại, ảnh hưởng đến vận nước và ảnh hưởng đến đời sống của mọi công dân. Đương nhiên, mỗi lần bầu cử QH phải đánh dấu bước tiến của nền chính trị quốc gia và lần bầu cử sau bao giờ cũng có những đổi mới tất yếu mà trọng tâm là quyền của người dân được cải thiện ở những mức nhất định. Nó tùy thuộc ở sự phát triển của nền kinh tế xã hội, của dân trí trong khung cảnh thích hợp. Thời chiến tranh, thời đất nước còn chia cắt, cuộc bầu cử QH có những hạn chế nhất định, ta chấp nhận thực tế ấy. Ngày nay, chiến tranh đã qua lâu rồi, đất nước đã thống nhất, trình độ dân trí đã được nâng lên một bước rõ rệt, đời sống cải thiện, cho nên lần bầu cử này phải phản ánh được những chuyển động rất cơ bản như thế. Việt Nam đang là thành viên của một thế giới mở, cái thước đo sự hùng mạnh của Việt Nam chính là đời sống dân chủ nói chung mà tập trung cao nhất là mỗi kỳ bầu cử QH.

Một nguyên lý cần tuân thủ chính là tính tự do và dân chủ, quyền quyết định trong tay cử tri. Một QH tiêu biểu tức là một QH được bầu cử trong sáng, minh bạch, mỗi lá phiếu do tự nguyện, xuất phát từ sự đánh giá của cử tri với những người mình chọn lựa, và trong trường hợp đó, những cá nhân ưu tú nhất sẽ được chọn lựa để giải quyết trong nhiệm kỳ nguyện vọng của những người sử dụng lá phiếu. QH không phải là mặt trận liên hiệp dù QH phải tính đến tính đa dạng trong cư dân, nhưng nhóm cư dân nào cũng phải trình trước cử tri người ưu tú nhất. Cái đại kỵ là đại biểu được chỉ định trước và thật buồn khi một số đại biểu chắc chắn đắc cử dù chưa hẳn nổi bật về tài đức trong hàng triệu công dân.

Ủy ban Thường vụ QH đã có những điều chỉnh để tiếp cận hơn với nền dân chủ, nhưng công bằng mà nói quy chế vẫn chưa đáp ứng nguyện vọng của cử tri. Cứ nhìn các QH nhiệm kỳ trước - tôi nói từ sau đổi mới đến nay - chúng ta khó yên tâm với số phiếu biểu quyết các vấn đề trọng đại bởi một lẽ dễ hiểu là số khá đông đại biểu QH rất ít thậm chí chưa một lần xuất hiện tại diễn đàn QH để chứng minh tính đại diện chân chính của mình. Chắc chắn đây là công việc cần không ngừng cải tiến để QH lần lần tiêu biểu cho ý chí, nguyện vọng của người dân. Chuyện trọng đại như thế này dĩ nhiên không thể giải quyết nhanh chóng, nhưng nó cần được mổ xẻ, rút kinh nghiệm từ quy trình hiệp thương đôi khi mang tính hình thức. Chúng ta hy vọng mỗi kỳ bầu cử QH sẽ cho một kinh nghiệm để lần sau tốt hơn.

Có như vậy, cuộc bầu cử QH mới đúng là ngày hội của toàn dân...