Đề xuất bảo hiểm y tế trả tiền khám sàng lọc một số bệnh ung thư, tiểu đường, huyết áp

Bộ Y tế đề xuất ưu tiên mở rộng chi trả bảo hiểm y tế bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư vú, tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm gan C và B.

Hiện bảo hiểm y tế chỉ chi trả cho việc điều trị bệnh, không chi trả các chi phí khám sàng lọc.

Đề xuất chi trả bảo hiểm y tế khi khám sàng lọc bệnh

Theo dự thảo Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, Bộ Y tế đề xuất ưu tiên mở rộng chi trả bảo hiểm y tế bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư vú, tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm gan C và B.

Bộ Y tế đánh giá việc mở rộng chi trả khám sàng lọc nhằm đánh giá nguy cơ và điều trị ngăn ngừa sự xuất hiện, tiến triển của một số bệnh. Việc phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời giúp giảm chi phí điều trị trong tương lai.

Theo thống kê năm 2023, chi phí điều trị cho 6 nhóm bệnh ung thư thường gặp (ung thư vú, phổi, gan, đại tràng, dạ dày, tiền liệt tuyến) từ quỹ bảo hiểm y tế là 6.186 tỉ đồng.

Riêng với bệnh đái tháo đường type 2, năm 2021 ước tính số bệnh nhân đái tháo đường ở Việt Nam gần 4 triệu người, trong đó 50% chưa được chẩn đoán. Năm 2023, có hơn 15.500.000 lượt khám chữa bệnh với chi phí lên đến 6.766 tỉ đồng/năm, chiếm 5,6% tổng chi quỹ.

Đối với bệnh tăng huyết áp, năm 2023 có gần 23 triệu lượt khám chữa bệnh với chi phí là 6.015 tỉ đồng/năm, chiếm 4,9% tổng chi quỹ.

Theo Bộ Y tế, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm chi phí điều trị các biến chứng và điều trị giai đoạn muộn của bệnh, tác động tiết kiệm cho quỹ bảo hiểm y tế.

Cụ thể, với sàng lọc đái tháo đường type 2, chi phí cần chi trả trung bình 141 tỉ đồng/năm trong 10 năm đầu tiên triển khai. Đồng thời, ngân sách cần chi trả cho việc điều trị các ca bệnh phát hiện từ sàng lọc là 2.089 tỉ đồng/năm. Sau 10 năm triển khai sẽ tiết kiệm được trung bình 162 tỉ đồng/năm.

Với sàng lọc tăng huyết áp, chi phí cần chi trả trung bình 88 tỉ đồng/năm trong 10 năm đầu tiên triển khai sàng lọc cho người từ 18 tuổi. Khi phát hiện các trường hợp mắc bệnh, ước tính sẽ cần chi trả là 27.940 tỉ/năm chi phí điều trị. Sau 10 năm triển khai sẽ tiết kiệm được trung bình 1.216 tỉ đồng/năm.

Sàng lọc ung thư cổ tử cung, chi trả trung bình 3.000 tỉ/năm, trong khoảng thời gian 10 năm đầu triển khai sẽ mang lại lợi ích về mặt kinh tế gấp 19 - 21 lần chi phí đầu tư.

Sàng lọc ung thư vú chi trả trung bình 2.100 tỉ đến 5.000 tỉ/năm tùy thuộc vào phương pháp sàng lọc. Tuy nhiên, chi phí này sẽ giảm đi đáng kể nếu giới hạn nhóm tuổi phụ nữ được sàng lọc.

Thực hiện theo lộ trình, giai đoạn phù hợp

Theo Bộ Y tế, quỹ bảo hiểm y tế có tăng chi cho việc bổ sung quyền lợi trong giai đoạn 3 năm đầu khi triển khai, nhưng lại có thể bù đắp bằng việc tiết kiệm chi phí điều trị bệnh nặng, kỹ thuật cao, chi phí lớn. Đặc biệt, chi phí điều trị thường cao hơn gấp nhiều lần chi phí chẩn đoán sớm (trường hợp bệnh nặng chi phí hiện nay lên đến hàng tỉ đồng mỗi đợt điều trị).

Bộ Y tế nhận định giải pháp mở rộng chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh giúp tăng khả năng bảo đảm tài chính cho người dân. Đặc biệt, người dân sẽ được quỹ bảo hiểm y tế chi trả góp phần đạt được mục tiêu giảm tỉ lệ chi tiền túi hiện là 43% xuống còn khoảng 23% vào năm 2025.

Khi so sánh giữa tác động tích cực và tác động tiêu cực về kinh tế thì các tác động tích cực của giải pháp mang lại nhiều giá trị bền vững, các tác động tiêu cực là chi phí cần thiết và có thể bù đắp bằng các giá trị tích cực.

Vì vậy, Bộ Y tế đề xuất giải pháp này có tính khả thi và ổn định cân đối quỹ, đồng thời cũng phù hợp với pháp luật bảo hiểm y tế của các nước trên thế giới như Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, nhiều nước châu Âu…

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đề xuất chi trả bảo hiểm y tế cho chế phẩm dinh dưỡng đặc biệt cho trẻ dưới 6 tuổi suy dinh dưỡng cấp tính nặng; sữa mẹ thanh trùng hiến tặng cho trẻ sinh non, nhẹ cân; điều trị lác cho người dưới 18 tuổi; chi trả vật tư y tế như chân tay giả, máy trợ thính; bổ sung dịch vụ chẩn đoán, sàng lọc sơ sinh (sàng lọc thalassemia trước sinh, sàng lọc suy giáp).

Theo đó, việc mở rộng phạm vi quyền lợi sẽ được thực hiện theo lộ trình phù hợp khả năng cân đối của quỹ bảo hiểm y tế và ưu tiên vào các bệnh có nguy cơ mắc cao, gánh nặng bệnh tật lớn hiện nay.