Doanh nghiệp tiên phong phát triển giống thông bản địa

Công ty CP Thông Quảng Ninh (trụ sở phường Phương Đông, TP Uông Bí) là doanh nghiệp chuyên chế biến, xuất khẩu nhựa thông và các sản phẩm khác chế biến từ nhựa thông (tùng hương, tinh dầu thông, colophan, keo nhựa thông...). Tổng sản phẩm tùng hương và sản phẩm chế biến từ nhựa thông của Công ty mỗi năm trên dưới 20.000 tấn, chiếm khoảng 70% thị phần toàn quốc, trong đó phần lớn đều xuất khẩu tại các thị trường Á, Âu.

Từ đặc thù sản xuất của mình, trong nhiều năm qua, Công ty CP Thông Quảng Ninh triển khai chương trình hỗ trợ người dân nhân rộng diện tích cây thông. Các hạng mục hỗ trợ là về giống, về quy trình kỹ thuật, về chi phí trồng, chăm sóc cây trong 3 năm ban đầu. Đồng thời Công ty cam kết thu mua toàn bộ sản lượng nhựa sau thu hoạch theo giá thị trường...

Tính đến thời điểm này, hàng ngàn héc ta rừng thông trên toàn tỉnh đã được hình thành từ nguồn hỗ trợ giống, vốn của Công ty CP Thông Quảng Ninh, trong đó trên 1.600ha rừng thông được trồng giai đoạn 2015-2018 đến nay đang phát triển rất tốt, một số rừng đang vào tuổi cận trưởng thành, có thể cho khai thác nhựa trong thời gian tới. Rất nhiều diện tích rừng thông được trồng từ những năm 2020 đến nay cũng phát triển rất tốt. Tại huyện Bình Liêu, diện tích rừng thông được trồng từ nguồn hỗ trợ của Công ty CP Thông Quảng Ninh là trên 1.100ha, tất cả đều là tài sản, nguồn tạo kế sinh nhai cho người dân bám dọc các xã, thôn, bản biên giới.

Ông Dương Văn Thơm, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thông Quảng Ninh cho biết: Cây thông với tư cách là nguồn nguyên liệu thì luôn cho giá trị kinh tế cao. Bởi gỗ thông dùng cho sản xuất giấy, làm trụ mỏ, cột điện, gỗ bao bì...; nhựa thông tinh chế được dầu thông và colophan để sử dụng trong công nghiệp hóa mỹ phẩm, keo giấy, chất cách điện trong công nghiệp điện, làm sơn... Đặc biệt đây là loại cây sống lâu năm, thời gian cho khai thác nhựa từ 30-50 năm... Vì vậy trồng thông không chỉ tạo ra vùng nguyên liệu bền vững, không chỉ giữ đất giữ nước, bảo vệ môi trường mà còn là kế sinh nhai, nguồn thu nhập cho người dân. Có rừng thông người dân yên tâm bám đất, bám biên, bảo vệ chủ quyền, phát triển cuộc sống ở vùng biên giới. Từ những lý do này mà chúng tôi không ngại bỏ kinh phí để hỗ trợ người dân. Đây cũng là chương trình được Công ty xác định sẽ triển khai bền vững và ngày càng đầu tư với nguồn lực tương xứng hơn.

Đáng nói, trong chương trình hỗ trợ phát triển rừng thông của mình, Công ty CP Thông Quảng Ninh ưu tiên phát triển giống thông bản địa Quảng Ninh, cụ thể là giống thông nhựa lùn Yên Lập và giống thông mã vĩ, vốn có những ưu điểm vượt trội và tính riêng có so với các giống thông khác trong toàn quốc. Điều này thúc đẩy hiệu quả chương trình giữ giống gốc nông nghiệp ưu thế mà tỉnh Quảng Ninh quan tâm triển khai nhiều năm qua.

Theo các nhà nghiên cứu lâm nghiệp, trong họ hàng các loài thông trồng để lấy nhựa ở Việt Nam thì thông nhựa Quảng Ninh là loài thông cho nhiều nhựa nhất, khoảng 5-6kg/cây/năm, nhiều cây đã khai thác 8-10kg/cây/năm và cho khai thác nhựa quanh năm. Trong đó, cây thông lùn (thông chân vịt) xuất xứ Yên Lập mang đặc tính lâm học sức chống chịu cao, sinh trưởng nhanh, hình thân đẹp, cho sản lượng nhựa nhiều gấp 2-3 lần so với dạng thông cao (thông cau), doanh thu từ nhựa thông là 150-200 triệu đồng/ha/năm.

Hiện nay, dọc dải rừng biên giới Bình Liêu, Hải Hà, Móng Cái, trên khắp các vùng núi cao Ba Chẽ đều xanh ngắt những cánh rừng thông vươn lên giàu sức sống. Làm giàu thêm vốn rừng thông Quảng Ninh với tổng diện tích trên 40.000ha, trong đó rừng thông sản xuất là trên 18.000ha. Rừng thông ở đây giữ đất, giữ nước, tạo vành đai bảo vệ tự nhiên, tạo kế sinh nhai lâu dài, nguồn thu nhập ổn định cho bà con.