Đọc sách từ trong sách

“Ô cửa từ trang sách” là tập tản văn mới nhất của nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Hưng, hiện đang công tác tại ấn phẩm Thời Nay, Báo Nhân Dân. Khác với những tập tản văn trước đây của anh thường viết về những miền đất và con người, “Ô cửa từ trang sách” viết về những cuốn sách của nhiều nhà văn, nhà thơ, cây bút nổi tiếng, trong đó có nhiều người là đồng nghiệp, là anh em bạn hữu thân thiết của Nguyễn Quang Hưng.

Tập tản văn tập hợp các bài viết điểm sách của Nguyễn Quang Hưng trong nhiều năm qua, không chỉ là giới thiệu, mời gọi bạn đọc đến với những cuốn sách, mà còn là sự đồng điệu, như lời nhà phê bình văn học Nguyễn Hoài Nam nhận xét: “là sự chia sẻ của Nguyễn Quang Hưng với các tác giả mà anh yêu thích. Và mặt khác, chúng cũng là những chỉ dẫn cần thiết giúp cho đọc giả bình thường khỏi bị lạc trong mịt mù rừng chữ…”

Những cuốn sách được Nguyễn Quang Hưng đề cập đến trong “Ô cửa từ trang sách” rất phong phú, từ sách khảo cứu, tiểu thuyết, thơ, cho đến tản văn… Trong sách, có sách của các tác giả thế hệ trước, tiền bối của Hưng như các nhà thơ, nhà văn Phan Quang, Hữu Thỉnh, Nguyễn Quang Thiều, Lê Huy Quang, Mai Văn Phấn, Bùi Kim Anh, Vũ Từ Trang, Nguyễn Thanh Kim, Lê Phương Liên, Võ Thị Xuân Hà, Y Ban, Hữu Việt, PGS, TS Nguyễn Thị Minh Thái..., những cây bút thế hệ sau như Đỗ Bích Thúy, Nguyễn Đình Tú, Phong Điệp, Phùng Văn Khai, Thụy Anh, Xuân Thủy, Di Li… Ngoài ra, phải kể đến rất nhiều bạn văn, bạn thơ của Nguyễn Quang Hưng, như các đồng nghiệp cùng tòa soạn Báo Nhân Dân: Lữ Mai, Khúc Hồng Thiện…, các bạn văn, bạn thơ Nguyễn Đình Tú, Nguyễn Xuân Thủy, Đỗ Anh Vũ, Bùi Việt Phương… Tập sách còn giới thiệu những tác phẩm khảo cứu rất có giá trị như “Phạm Thái toàn tập” của Trần Trọng Dương khảo cứu, hiệu chú, “Phác họa Nghê, gã linh vật bên rìa” của Trần Hậu Yên Thế, Nguyễn Đức Hòa, Hồ Hữu Long, chuyên khảo “Thị hiếu thẩm mỹ công chúng văn học Việt Nam đương đại” của Vũ Thị Thu Hà…

Mảng tiểu thuyết được Nguyễn Quang Hưng khá chú trọng với các tiểu thuyết của các tác giả Nguyễn Quang Thiều, Phùng Văn Khai, Nguyễn Đình Tú, Vũ Từ Trang, Phong Điệp…, có tác giả có tới 3-4 bài giới thiệu các tác phẩm khác nhau như “Xác phàm”, “Giọt sầu đa mang”, “Bãi săn”... của Nguyễn Đình Tú, hay các tập truyện ngắn, tản văn, thơ, tiểu thuyết, ghi chép của nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều “Tiếng đập cánh của chim thần”, “Cô gái áo xanh”, “Mùi của ký ức”, “Trong căn phòng một người bại liệt”, “Người kể chuyện lúc nửa đêm và những giấc mộng”, “Sự mất ngủ của lửa”, “Trong ngôi nhà của mẹ” (Viết chung với tác giả Trịnh Văn Sỹ”)…

Nguyễn Quang Hưng cho biết, trang báo dành cho mục đọc sách nói chung thường có những hạn chế nhất định về diện tích, số chữ, cho nên các bài đọc sách thường đòi hỏi ngắn gọn, ngôn ngữ súc tích, cách thể hiện sinh động. Mỗi bài viết khi ấy được xác định và đặt kỳ vọng như một lát cắt thú vị, một điểm xuyết nổi bật trong khối nội dung dày dặn, nhiều tầng lớp ý nghĩa của tác phẩm. Đó như một lời mời gọi hấp dẫn mà ở đó, tác giả bài viết cố gắng tạo được sự cuốn hút cho bạn đọc.

Chính vì thế, những bài viết đọc sách của Hưng thường ngắn mà gợi, nhỏ gọn nhưng bao quát, vừa phải mà có nét thú vị. “Điều này thật khó với tác giả viết bài đọc sách và đương nhiên không phải khi nào cũng thực hiện thành công. Nhưng đó cũng chính là một cách sinh động để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu sách văn chương, văn hóa nghệ thuật của bạn đọc phổ thông; nhu cầu đăng tải, duy trì chuyên mục, giữ cho trang báo sự gần gũi, dễ đón nhận, tiện theo dõi đối với công chúng. Cũng như, mong muốn nữa là tạo dấu ấn của chuyên mục đọc sách trong lòng bạn đọc”, Nguyễn Quang Hưng nói.

Điều đặc biệt ở những bài viết này, như TS Vũ Thị Thu Hà, Viện Nghiên cứu văn học chia sẻ, là “được viết từ nhãn quan của một nhà báo yêu sách, yêu nghệ thuật. Nguyễn Quang Hưng đã dùng xúc cảm của một thi sĩ để yêu thương, dùng lý trí, sự tỉnh táo của một nhà báo để suy tư, vì thế người đọc được chiêm ngưỡng một bức tranh đời sống đa màu sắc”.

Với “Ô cửa từ trang sách”, Nguyễn Quang Hưng đã mở ra cánh cửa rộng lớn, đưa những cuốn sách thú vị đến với người đọc.