Du lịch Quảng Ninh: Vẫn chưa xứng với tiềm năng

Là một tỉnh có nhiều tiềm năng về du lịch, Quảng Ninh không chỉ nổi tiếng với di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long mà vùng đất này còn có nhiều danh lam, thắng cảnh, di tích lịch sử hấp dẫn khác. Đây chính là nguồn tài nguyên phong phú để phát triển du lịch. Trong những năm qua du lịch Quảng Ninh đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Lượng du khách đến với Quảng Ninh không ngừng gia tăng. Song, hiệu quả doanh thu từ du lịch vẫn còn hạn chế. Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, nếu so với nguồn tài nguyên, sự phát triển của du lịch tỉnh ta lâu nay vẫn chưa thật sự tương xứng với những gì mà thiên nhiên hào phóng ban tặng cho vùng đất này...

Theo số liệu thống kê trong giai đoạn 2001-2010, tổng số du khách đến Quảng Ninh tăng bình quân 11,84%/năm, trong đó khách quốc tế tăng 13,48%/năm; tổng doanh thu du lịch tăng bình quân 24,5%. Nhìn vào con số này, cho thấy, tốc độ tăng trưởng của du lịch tương đối cao nhưng chủ yếu là tăng về số lượng. Doanh thu chưa tương xứng với số lượng khách du lịch, tỷ trọng khách sử dụng các dịch vụ chất lượng cao và chi tiêu cao còn thấp. Điều đáng nói, thời gian lưu trú của du khách tại các địa điểm du lịch còn ít (tính bình quân trung bình 1,5 ngày/khách). Nếu xét theo 6 tiêu chí, bao gồm: giá cả, cơ sở hạ tầng, chất lượng môi trường, du lịch nhân văn, tiến bộ công nghệ và nguồn nhân lực, thì năng lực cạnh tranh của du lịch Quảng Ninh còn hạn chế, nhất là so với các trung tâm du lịch thuộc các tỉnh miền Nam và miền Trung.

Khách du lịch quốc tế tại khu du lịch Bãi Cháy (TP Hạ Long).

Điều đó cho thấy tính chuyên nghiệp trong kinh doanh du lịch của tỉnh ta chưa cao, phát triển chưa thật bền vững. Mặc dù, thời gian qua, du lịch Quảng Ninh đã khai thác, phát huy được một số sản phẩm du lịch đặc trưng như: Tour tham quan Vịnh Hạ Long, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch biển, du lịch giải trí, du lịch văn hoá, lễ hội, tâm linh, du lịch thương mại, tham quan các di tích lịch sử… Bên cạnh đó, không gian du lịch cũng từng bước được mở rộng, kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật bước đầu được đầu tư hiện đại tạo ra nhiều điểm du lịch mới như Bãi Cháy, Tuần Châu, Trà Cổ, Vân Đồn, Yên Tử... Thế nhưng, có thể nhận thấy rằng, sức hấp dẫn của du lịch Quảng Ninh chủ yếu dựa vào những lợi thế tự nhiên sẵn có, sản phẩm và dịch vụ tại các điểm đến du lịch tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn nghèo nàn, đơn điệu, chưa tạo được tính đặc thù, chất lượng của nhiều dịch vụ chưa được đảm bảo. Các khu du lịch thiếu nhiều dịch vụ hỗ trợ như: Dịch vụ vui chơi giải trí, văn hoá, mua sắm... Từ đó mới dẫn đến chuyện, phần lớn khách du lịch quốc tế Quảng Ninh chỉ ở được 1-2 ngày là đi đến điểm du lịch  khác. Bởi lẽ, ở lại thêm cũng không biết làm gì ngoài đi tham quan Vịnh và ngắm biển. Thêm nữa, công tác quy hoạch và đầu tư sản phẩm du lịch còn hạn chế. Tình trạng xây dựng các công trình không đảm bảo theo quy hoạch được duyệt còn xảy ra ở một số điểm du lịch, vẫn còn nhiều dự án triển khai chậm, đầu tư phát triển sản phẩm du lịch mất cân đối, nặng về cơ sở lưu trú, thiếu các dịch vụ hỗ trợ. Kiến trúc không gian đô thị và khu du lịch tại TP Hạ Long và một số trung tâm du lịch khác chưa khai thác được giá trị cảnh quan thiên nhiên và các nét văn hoá bản địa. Nhìn chung phần lớn các sản phẩm du lịch được xây dựng một cách tự phát, thiếu đồng bộ nên hay bị trùng lặp không thể hiện được bản sắc đặc trưng, độc đáo của địa phương. Cùng với đó, môi trường du lịch bị tác động bởi nhiều ngành kinh tế, nguồn nhân lực phục vụ du lịch hiện có chưa đáp ứng được yêu cầu. Công tác quản lý nhà nước còn chưa theo kịp tốc độ phát triển và bộc lộ một số hạn chế...

Trước những tồn tại này, để nâng cao chất lượng du lịch, thu hút khách du lịch đến với Quảng Ninh, thời gian qua, đặc biệt là trong năm 2012 này, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả nhằm đổi mới, cải thiện chất lượng dịch vụ, tạo môi trường kinh doanh du lịch lành mạnh. Trong đó, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là lập quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Quảng Ninh giai đoạn 2012-2020, định hướng 2030; xây dựng đề án nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo trên Vịnh Hạ Long...

Quảng Ninh đang hướng tới mục tiêu phát triển đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, là động lực quan trọng cho kinh tế - xã hội của tỉnh; nâng tầm Hạ Long - Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch hấp dẫn mang đẳng cấp quốc tế; tạo biến đổi về chất cho du lịch tỉnh nhà, đồng thời đảm bảo các yêu cầu phát triển bền vững... Để đạt được điều đó, xem ra ngành du lịch còn rất nhiều việc phải làm…

Thu Nguyên