Giải mã bộ phim vừa đại thắng Oscar 2023 với 7 tượng vàng

Vượt nhiều đối thủ, “Everything Everywhere All at Once” được Oscar 2023 vinh danh với 7 tượng vàng, bao gồm giải quan trọng nhất “Phim truyện xuất sắc”.

Lễ trao giải Oscar lần thứ 95 vừa khép lại với chiến thắng thuộc về Everything Everywhere All at Once (EEAAO) – phim độc lập đến từ hãng phát hành A24. Trước đó, tác phẩm được phần lớn giới phê bình đánh giá là “ngựa chiến” tại mùa giải năm nay, dẫn đầu đường đua với tổng 11 đề cử. Cuối cùng, phim đại thắng với 7 giải thưởng, vượt mặt nhiều đối thủ mạnh như All Quiet on the Western Front hay Avatar: The Way of Water để giành tượng vàng Phim truyện xuất sắc.

Dù không quá bất ngờ, chiến thắng áp đảo của EEAAO tạo nên hiệu ứng truyền thông khá tốt. Đơn cử, Dương Tử Quỳnh ghi dấu là đại diện châu Á đầu tiên thắng Nữ chính xuất sắc tại Oscar. Hai đạo diễn trẻ Daniel Kwan và Daniel Scheinert cũng được đánh giá cao khi đánh bại nhiều “ông lớn” như Steven Spielberg, James Cameron.

Ý tưởng kịch bản độc đáo

Trong phim, minh tinh Dương Tử Quỳnh vào vai Evelyn Wang - một phụ nữ gốc Á đang mở tiệm giặt là ở California, Mỹ. Thế nhưng, cuộc đời nhân vật không hề suôn sẻ. Hàng ngày, nhân viên thuế Deirdre Beaubeirdre (Jamie Lee Curtis) thường xuyên liên lạc, yêu cầu bà phải đến công ty kiểm toán để giải quyết vấn đề tài chính.

Chưa kể, Evelyn liên tục cảm thấy mệt mỏi khi phải sống trong gia đình ba thế hệ. Chồng Waymond Wang (Quan Kế Huy) gần đây có những biểu hiện bất thường. Cha ruột (James Hong) thì già cả, bệnh tật. Con gái Joy (Stephanie Hsu) lại công khai đồng tính giữa lúc Evelyn như đang muốn nổ tung vì bất lực.

Thế rồi một ngày, tất cả bỗng thay đổi khi Waymond tiết lộ rằng anh đến từ vũ trụ khác, tìm cách liên lạc với Evelyn để thực hiện nhiệm vụ đặc biệt. Hiện có thế lực hắc ám đang âm mưu phá hủy thế giới, cắt đứt mối liên hệ giữa mọi vũ trụ mà Evelyn là người duy nhất có thể ngăn chặn hiểm họa. Từ đó, bà tìm cách kết nối với bản thể chính mình ở đa vụ trụ, dưới sự hướng dẫn của Waymond.

Phim có ý tưởng đơn giản nhưng khai thác một đề tài thú vị là đa vũ trụ (multiverse) - vốn là món ăn lạ với người yêu điện ảnh. Kịch bản pha trộn nhiều thể loại, từ hành động, hài, tâm lý tình cảm cho đến giật gân. Bên cạnh đó, các nhà làm phim cũng cài cắm nhiều tư tưởng, triết lý nhân sinh. Chẳng hạn, nhan đề phần nào thể hiện sự hỗn loạn trong cuộc sống của Evelyn Wang. Nhưng khi mọi thứ rối như tơ vò, con người nên bình tĩnh và hướng nội, từ đó tập cách vượt qua giông bão.

Thông qua hành trình của nhân vật chính, đạo diễn khéo léo mổ xẻ mâu thuẫn giữa các thế hệ. Khi biết con gái là người đồng tính, Evelyn tỏ ra thờ ơ và không hài lòng, thậm chí từ chối ủng hộ tình yêu của con. Thế nhưng, bản thân bà trước đây cũng từng bị cha ruột không đồng ý khi kết hôn với chồng Waymond. Tính cách của Evelyn cũng phần nào phản ánh tư tưởng cổ hủ của người phương Đông, ít chịu thay đổi dù đang sống ở xã hội phương Tây. Chính câu chuyện phức tạp, lớp lang nhưng giàu ý nghĩa đã giúp EEAAO thắng Oscar ở hạng mục Kịch bản gốc xuất sắc.

Lối kể, diễn xuất ấn tượng

EEAAO là phim khoa học viễn tưởng với phần kỹ xảo đóng vai trò quan trọng. Thế nhưng, dự án gây bất ngờ vì toàn bộ phần hiệu ứng vi tính được thực hiện bởi ê-kíp nghiệp dư gồm 9 người, kể cả 2 đạo diễn Daniel Kwan và Daniel Scheinert.

Cái hay của các nhà làm phim là dẫn dắt câu chuyện hợp lý, khiến phim không bị rối mà vẫn rất dễ tiếp cận với khán giả đại chúng. Họ cố gắng tiết kiệm mọi chi phí nhưng vẫn tạo ra một tác phẩm thu hút, có hiệu ứng hình ảnh không thua kém bom tấn. Khâu cắt dựng, biên tập cũng được thực hiện chăm chút, giúp tăng cảm xúc người xem. Đó là lý do dự án thắng giải Dựng phim xuất sắc (cho Paul Rogers) và giải Đạo diễn xuất sắc (cho bộ đôi Daniel Kwan và Daniel Scheinert).

Ngoài ra, diễn xuất cũng là điểm giúp phim hấp dẫn hơn. Dự án quy tụ dàn diễn viên gốc Á bao gồm những gương mặt quen thuộc như Dương Tử Quỳnh, James Hong lẫn người mới như Stephanie Hsu. Trong đó, Dương Tử Quỳnh có cơ hội trổ tài biến hóa trong nhiều cảnh quay. Minh tinh gốc Malaysia phải cùng lúc thể hiện nhiều bản ngã Evelyn khác nhau, ứng với từng vũ trụ. Bà vừa thể hiện tốt các cảnh đánh đấm, võ thuật, lại vừa chinh phục được khán giả trong những phân đoạn tâm lý, đòi hỏi nhiều kỹ thuật. Điều đó giúp ngôi sao Ngọa hổ tàng long vượt mặt Cate Blanchett để giành tượng vàng Nữ chính xuất sắc.

Phim cũng đưa tên tuổi diễn viên gốc Việt Quan Kế Huy trở lại, sau 20 năm lùi về hậu trường ở Hollywood. Trước đó anh được biết đến là diễn viên nhí nổi tiếng qua vai phụ trong Indiana Jones and the Temple of Doom (1984). Lần này, anh gây ấn tượng với vai người chồng chân phương mà giàu tình cảm, hoàn toàn xứng đáng với giải Nam phụ xuất sắc. Ngoài ra, diễn xuất của Jamie Lee Curtis cũng được đánh giá cao, giúp bà thắng giải Nữ phụ xuất sắc ngay lần đầu được đề cử.

Thực tế, chiến thắng của EEAAO tại Oscar 2023 là điều có thể dự đoán từ trước. Bởi lẽ phim từng "càn quét" 4 giải tiền Oscar quan trọng gồm PGA (giải Hiệp hội Nhà sản xuất Mỹ), DGA (giải Hiệp hội đạo diễn Mỹ), WGA (giải Hiệp hội Biên kịch Mỹ) và Critics Choice Awards (giải Hiệp hội Phê bình Phim Phát sóng Mỹ). Đa số các cây viết của Variety, Hollywood Reporter, New York Times…. đều đánh giá tác phẩm sẽ thắng Phim truyện xuất sắc lẫn nhiều giải khác.

Hơn nữa, tác phẩm còn chiến trọn tình cảm của khán giả lẫn giới phê bình, đạt đến 95% “tươi” trên Rotten Tomatoes và 8.0/10 điểm trên IMDb. Khi ra rạp, phim cũng thắng lớn khi thu gần 110 triệu USD, cao hơn rất nhiều so với kinh phí xấp xỉ 20 triệu USD. Do đó, việc tác phẩm được vinh danh tại Oscar là điều dễ hiểu, không hề tạo ra tranh cãi mà lại nhận được sự ủng hộ từ nhiều đối tượng.