Gió mùa, tìm món ngon từ trái gấc

“Ăn mày mà đòi xôi gấc”, câu ví von xưa đủ cho thấy cái quí của trái gấc vườn nhà. Qủa gấc không chỉ nấu xôi đẹp mắt mà cây gấc trong đời sống ngày thường từ hạt, lá, cùi đã cho bao thức ngon, món lạ.

Tháng 9, tháng 10, gió mùa sang, gấc chín đỏ, treo lúc lỉu, người xưa để bảo quản gấc chỉ biết treo gác bếp, ngày nay, các bà nội trợ đã biết tách lấy thịt gấc, cho vào ngăn đá tủ lạnh, vậy là có gấc ăn quanh năm mà không lo hỏng.

Trái gấc đỏ- thứ quả gần gũi với người dân Việt Nam

Gấc được biết đến nhiều nhất với món xôi gấc. Gạo nếp ngon ngâm nước qua đêm, trộn đều với hạt gấc xóc thêm chút rượu trắng, bóp đều rồi cho lên chõ đồ. Xôi chín, đánh đều xôi với đường trắng, dừa nạo, ngon hơn nữa cho thêm bánh đậu xanh, đĩa xôi đỏ rực, thơm lừng bánh đậu trở thành món ăn hấp dẫn.

Có màu đỏ tự nhiên nên các món từ trái gấc là lựa chọn số 1 của các gia đình Việt Nam những ngày lễ, tết, dịp trọng đại. Đêm giao thừa, sáng mồng một, ai trong gia đình cũng ăn chút xôi gấc, mong may mắn cả năm. Ngày ăn hỏi, phong tục nhiều vùng còn có con lợn quay, mâm xôi gấc, mong duyên đỏ cho đôi vợ chồng. Cũng từ màu đỏ “trời cho” từ trái gấc, người ta còn sáng tạo ra bánh dầy gấc, chè gấc, bánh chưng gấc. Gần đây, có dịp qua Ninh Giang, Hải Dương, thực khách còn có dịp được thử món bánh gấc thơm lừng gói lá chuối nơi đây. Bánh gấc đỏ tươi, dẻo thơm bột nếp trộn thịt gấc, ngọt ngào nhân đậu xanh, mứt bí đã trở thành quà ngon, lạ của đất Hải Dương.

Lá gấc là thứ rau hay. Món xào thơm lừng của rươi tháng 9 cùng củ niễng, vỏ quýt, trứng gà và lá gấc non mang đến cho người ăn vị ngai ngái đặc trưng.

Người già thường nói, trồng gấc là trồng cây thuốc quí trong nhà. Cho thìa mật ong vào trái gấc, để nguyên cả trái hấp cách thủy, bài thuốc dân gian hữu hiệu cho người bị huyết áp thấp. Hạt gấc đen đem nướng, đập giập, ngâm rượu như một thứ “mật gấu thực vật” chữa bong gân, sưng khớp rất mau lành…

Gió mùa về. Vỉa hè nhiều phố đã kín người ngồi sớm mai bên thúng xôi gấc nghi ngút khói. Chợt nhớ da diết món cá rô kho cùi gấc beo béo, ngầy ngậy của mẹ mùa đông.