Góc thư họa ở di tích Bạch Đằng

Đã từ rất lâu, nghệ thuật thư pháp đi sâu vào tâm thức của người Việt như một món ăn tinh thần không thể thiếu. Người xưa xem việc luyện chữ rất quan trọng trong việc xây dựng, hình thành nhân cách con người. Tại Quảng Ninh, nghệ thuật thư pháp đang trở thành một trải nghiệm mới cho du khách nhí khi đến với Di tích Quốc gia đặc biệt Bạch Đằng.

Thư pháp từ xưa đã là một thú chơi tao nhã và nghệ thuật. Thú chơi này lúc đầu mới chỉ lưu hành trong nội bộ các bậc nho gia “văn hay chữ tốt”. Sau nghệ thuật thư pháp ngày càng thu hút khá nhiều văn sĩ và đông đảo những người yêu chữ nghĩa. Thư pháp, hiểu một cách đơn giản đó là phương pháp viết chữ theo kiểu hội họa, tạo ra những tác phẩm có giá trị biểu đạt cao về mặt tư tưởng, cảm xúc và nghệ thuật. Thư pháp kết hợp với tranh vẽ thì gọi là thư họa. 

Thú chơi chữ ở Quảng Yên có từ xa xưa. Người Quảng Yên xưa xin chữ còn tìm đến ông đồ để cảm nhận được sự tài hoa của nghệ thuật thư pháp. Ông Phạm Chiến Thắng, Trưởng Ban Quản lý Di tích Quốc gia đặc biệt Bạch Đằng, cho biết: Quảng Yên xưa có cụ giáo Giai, cụ lang Quế, thầy Trần Tăng Bí, cụ giáo Hinh, cụ Nhã, thầy Khuê Bích... viết chữ rất đẹp. Với thế hệ trẻ ngày nay, nhiều học sinh, sinh viên Quảng Yên yêu thích tìm hiểu những chữ “đăng khoa”, "đỗ đạt"...

Nhiều bác cao tuổi xin chữ "bình", "an", “tâm”, chữ “hiếu”, chữ “thọ”, “an khang thịnh vượng”, “thành đạt”... Người ta tìm học chữ “nhẫn” vì để thành công cần sự nhẫn nại, kiên trì. Khi ta luyện chữ cũng chính là luyện tâm, “vì con tim vui mà múa bút”. Việc rèn chữ cần tạo sân chơi nhiều hơn để các cháu học sinh có cơ hội hòa mình vào các giá trị văn hóa truyền thống, tránh xa thế giới ảo như mạng xã hội, game với các hệ lụy không mong muốn.

Theo Đề án Phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt Bạch Đằng, ông Phạm Chiến Thắng đề xuất xây dựng điểm dịch vụ về viết thư pháp và chụp ảnh với trang phục cổ trang tại di tích, đặc biệt có mô hình lều chõng, bút nghiên của “sĩ tử đi thi” và “vinh quy bái tổ” nhằm cổ vũ sự nghiệp khuyến học, khuyến tài của thị xã. Ban cũng đề nghị hàng năm được phối hợp trao giải tôn vinh học sinh giỏi các cấp của thị xã tại di tích Bạch Đằng, đăng cai lễ tuyên dương học sinh giỏi của tỉnh. Bắt đầu từ tháng 9/2022, tại miếu Vua Bà đã triển khai xây dựng mô hình viết thư pháp và chụp ảnh với trang phục cổ trang tại di tích.

Hiện tại đã có 2 gian hàng thư họa độc đáo của nhà thư pháp Ngọc Mưa và họa sĩ Nghiêm Vinh. Nhà thư pháp Đàm Quang Ngọc, nghệ danh là Ngọc Mưa quê ở phường Tân An, TX Quảng Yên, là người chuyên vẽ thư họa, chế tác tranh sứ nghệ thuật, hoành phi câu đối. Anh từng có gian hàng thư pháp ở Yên Tử. Gần đây, anh lại có một gian hàng thư họa ở miếu Vua Bà. Ngọc Mưa là ông đồ vẽ đẹp, lại thêm tính tình cởi mở nên được nhiều du khách quý mến, đặt mua chữ, mua tranh. 

Họa sĩ Nghiêm Vinh quê gốc ở TX Quảng Yên, được biết đến với dòng tranh độc bản và ký họa chân dung. Ông đã gắn bó với nghề vẽ từ sớm. Và trong suốt chặng đường gắn bó với nghề của mình, họa sĩ Nghiêm Vinh thường xuyên về quê hương Quảng Yên để vẽ tranh và viết thư pháp. Ông hiện có một gian hàng thư họa tại miếu Vua Bà. Họa sĩ Nghiêm Vinh cũng đã lên ý tưởng mở một cuộc triển lãm thư họa Bạch Đằng giang, nhằm thu hút những nhà thư pháp và họa sĩ nổi tiếng tại di tích Bạch Đằng.

Ông Phạm Chiến Thắng bày tỏ: "Chúng tôi mong muốn ngày càng có thêm nhiều du khách đến với Quảng Yên, không chỉ tham quan di tích mà còn xin chữ, mua tranh để cho nét chữ đẹp sẽ đến với nhiều người hơn, cũng là lan tỏa sự yêu mến văn hóa Quảng Yên xưa".