Hội tụ ở vùng đất địa đầu Đông Bắc

Không phải tất cả người dân Quảng Ninh đều hiểu rõ về 3 đột phá chiến lược mà tỉnh đã triển khai cụ thể là những gì. Nhưng một điều chắc chắn, nếu hỏi về những thay đổi của tỉnh thời gian qua, họ sẽ tự hào mà chia sẻ với bạn bè, du khách về hệ thống hạ tầng đột phá của tỉnh với cao tốc, cảng biển, sân bay quốc tế hay sự góp mặt của nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới đã có mặt tại tỉnh. Bởi đó là những thành quả rõ nét mà mỗi người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư cảm nhận được bằng "mắt thấy, tai nghe" và đã, đang được thụ hưởng…

“Trái ngọt” từ tư duy đổi mới, đột phá 

Nhìn lại quá trình xây dựng, phát triển, nhất là trong những năm đổi mới vừa qua, Quảng Ninh - mảnh đất được Bác Hồ đặt tên, nơi sở hữu nhiều tiềm năng, thế mạnh nổi trội được cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng ví như “Một Việt Nam thu nhỏ” đã từng bước khẳng định được vị thế của mình. Không chỉ là trung tâm kết nối vùng, cực tăng trưởng quan trọng khu vực phía Bắc mà Quảng Ninh còn trở thành một trong những tỉnh đi đầu trong công cuộc đổi mới sáng tạo, địa chỉ đỏ trong bản đồ thu hút đầu tư tại Việt Nam.

Quảng Ninh được Trung ương tin tưởng, được các nhà đầu tư lựa chọn là do tỉnh luôn có tinh thần đổi mới, sáng tạo, có truyền thống "Kỷ luật và Đồng tâm" của người dân Vùng mỏ, tinh thần kế thừa nối tiếp qua nhiều thế hệ. Trên cơ sở đường lối, chủ trương của Trung ương, xuất phát từ thực tiễn, Quảng Ninh đã vận dụng sáng tạo, định hình tư duy phát triển, hoạch định chủ trương, chiến lược tạo đột phá bắt đầu từ việc nhận diện đầy đủ các tiềm năng, thế mạnh, giá trị riêng biệt, nổi trội của tỉnh. Đây cũng là động lực quan trọng mà tư duy lãnh đạo các thế hệ của tỉnh đã nhận diện đúng, trúng và có chính sách can thiệp phù hợp để biến tiềm năng thành động năng, cao hơn là chuyển hóa thành nguồn lực và động lực cho phát triển.

Điển hình, trong triển khai 3 đột phá chiến lược theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương, với quan điểm “giao thông đi trước một bước”, tỉnh đã nhanh chóng tiếp cận, xác định điểm nghẽn và hành động bằng việc đổi mới phương thức huy động, khơi thông, kết nối nguồn lực bằng cách kiên trì thực hiện có hiệu quả đầu tư theo hình thức đối tác công - tư. Nhờ đó, giai đoạn 2015 đến nay, tỉnh đã huy động được gần 130.000 tỷ đồng vốn đầu tư dành cho phát triển kết cấu hạ tầng, tạo sự bứt phá về hạ tầng giao thông, đô thị, du lịch, dịch vụ...

Đến nay, hệ thống kết cấu hạ tầng được đẩy nhanh xây dựng, hiện đại hóa, sở hữu nhiều công trình riêng có như sân bay do tư nhân đầu tư, trục cao tốc dọc tỉnh dài nhất Việt Nam và cảng tàu khách chuyên biệt cùng nhiều công trình quan trọng khác… Các công trình của Quảng Ninh khi triển khai đều được tính toán, cân nhắc với kiến tạo cảnh quan - kiến trúc phù hợp nhằm thúc đẩy liên kết vùng, lãnh thổ, tạo nên những hành lang, không gian phát triển mới.

Tư duy đổi mới, đột phá, hành động của Quảng Ninh còn được thể hiện rõ nét trong giai đoạn khó khăn nhất, đó là 3 năm ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, chuỗi cung ứng đứt gẫy, giá cả tăng cao, hoạt động du lịch, xuất nhập khẩu được coi là thế mạnh của tỉnh bị gián đoạn… song Quảng Ninh đã nhanh chóng định vị lợi thế, xác định công nghiệp chế biến, chế tạo sẽ đóng vai trò chủ đạo, tạo ra giá trị gia tăng lớn đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Do vậy, ngay trong giai đoạn đó, tỉnh đã dành ưu tiên, ban hành Nghị quyết về phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Đây là quyết sách đúng đắn, kịp thời, bước đi mạnh mẽ nhằm cơ cấu lại khu vực công nghiệp, giữ vững sức sản xuất và bảo vệ nhà đầu tư. Biện pháp cụ thể của Quảng Ninh đã giúp tốc độ tăng trưởng của tỉnh vẫn duy trì ổn định ở mức 2 con số ngay cả trong bối cảnh dịch bệnh. Đặc biệt, trong năm 2022 tăng trưởng kinh tế của tỉnh tiếp tục đạt 10,28%, là năm thứ 7 liên tiếp đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số, lập nên kỳ tích trong giai đoạn mới.

Đây cũng là lý do vì sao những năm qua, Quảng Ninh luôn được nhà đầu tư quan tâm lựa chọn là điểm đến và 5 năm liên tiếp đứng đầu chỉ số PCI; nằm trong nhóm dẫn đầu các chỉ số cải cách hành chính (PAR Index), (SIPAS), (PAPI)… Bên cạnh các nhà đầu tư hàng đầu Việt Nam như Sun Group, Vingroup, Thành Công, TH True milk, Tuần Châu... đều chọn Quảng Ninh để mở rộng phát triển, tỉnh còn thu hút được khoảng 150 dự án FDI từ các nhà đầu tư tới từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, tổng vốn đăng ký gần 8,23 tỷ USD. Trong đó có các thương hiệu hàng đầu như Foxconn, Amata…

Những nỗ lực của Quảng Ninh đã để lại dấu ấn rất sâu đậm trong đời sống xã hội, rất đáng trân trọng, tự hào, không chỉ góp phần củng cố niềm tin của nhân dân, mà còn tạo được sự đồng thuận khi triển khai các chủ trương, mô hình dự án phát triển KT-XH mới.

Khát vọng vươn tầm cao mới

Trong chuyến thăm và làm việc tại Quảng Ninh tháng 4/2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Với vị thế quan trọng, Quảng Ninh cần phát huy tốt hơn nữa vai trò tiên phong trong đổi mới của vùng đồng bằng Bắc Bộ, cực tăng trưởng của khu vực phía Bắc; khai thác tốt lợi thế cạnh tranh tạo ra từ các hệ thống giao thông chiến lược mới hoàn thành để thúc đẩy mạnh mẽ liên kết vùng, hình thành nên các vùng động lực, hành lang phát triển mới”.

Hiện thực hoá chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, tỉnh Quảng Ninh đã nhanh chóng tổ chức Hội nghị quán triệt và bắt tay triển khai thực hiện. Trong đó nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt được tỉnh xác định là phải phát huy tốt hơn nữa vị trí chiến lược, vị thế trung tâm của tỉnh. Trong quá trình thực hiện, cần rõ người, rõ việc, rõ kết quả và rõ lộ trình hoàn thành từng công việc; vừa tập trung vào những vấn đề cấp bách đặt ra, vừa chú trọng các chủ trương lớn mang tính chiến lược, lâu dài; nội lực là căn bản, ngoại lực là quan trọng, kết hợp chặt chẽ nội lực với ngoại lực tạo ra nguồn lực tổng hợp tối ưu.

Theo đó, từ hạ tầng giao thông đồng bộ, Quảng Ninh đã hình thành chuỗi mắt xích quan trọng để có thể khai thác được thế mạnh riêng của từng khu vực, hình thành mô hình liên kết kinh tế tiểu vùng, bù đắp những thiếu hụt mà mỗi địa phương đang tìm kiếm, như: Cửa khẩu của Móng Cái, Bình Liêu, diện tích mặt bằng và nguồn lao động của Đầm Hà, Hải Hà tại trục kinh tế phía Đông với Cảng biển của Hạ Long, Cẩm Phả, 5 KCN với nhiều sản phẩm chế biến, chế tạo tại TX Quảng Yên.

Hiện các KCN đang bắt đầu hình thành, tuy nhiên với ưu điểm đầu tư đồng bộ, có thể kết nối nhanh nhất tới cảng biển, cửa khẩu, nguồn nhân lực, tạo ra chuỗi cung ứng sản xuất, đáp ứng nhiều sản phẩm kết hợp, chuỗi kinh tế hỗ trợ để cùng phát triển, hình thành cộng đồng doanh nghiệp mạnh, tạo không gian phát triển mới... Vì thế, các KCN tại Quảng Ninh đang có tỷ lệ lấp đầy rất nhanh. 

Không chỉ tạo điều kiện phát triển nội tỉnh, hạ tầng giao thông Quảng Ninh còn mang tính chất liên vùng khi tháng 7/2022, 4 địa phương Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương và Hưng Yên đã cùng ký kết Thỏa thuận hợp tác kết nối kinh tế trục cao tốc phía Đông dựa trên cơ sở trục đường cao tốc Hà Nội - Móng Cái dài gần 300km, trong đó, Quảng Ninh đóng góp gần 2/3 chiều dài tuyến với hệ thống cao tốc dọc tỉnh dài 176km. Trục cao tốc này còn kết nối hàng loạt KCN, các đô thị... nối liền 3 sân bay quốc tế (Nội Bài, Cát Bi, Vân Đồn) và hệ thống các cảng biển quốc tế, tạo ra một vùng có tổng diện tích tự nhiên gấp 3 lần Thủ đô Hà Nội, 5 lần TP Hồ Chí Minh và 8 lần TP Đà Nẵng.

Chuỗi liên kết này sẽ giúp các tỉnh phá được rào cản bất lợi trong phát triển, nâng cao vị thế trong khu vực và cả nước, tác động mạnh tới giao thương, vận tải hàng hoá, phát triển du lịch, thu hút đầu tư, tạo công ăn việc làm cho người dân; rút ngắn khoảng cách giao thông góp phần giảm cước phí vận tải, giảm chi phí đầu tư, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp, thúc đẩy kinh tế phát triển.

Hiện Quảng Ninh đang là một trong những địa phương dẫn đầu về tốc độ phát triển và hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng KT-XH đồng bộ, hiện đại bảo đảm liên thông, tổng thể. Điều này góp phần thúc đẩy liên kết vùng, hợp tác hóa lãnh thổ, tạo những hành lang, không gian phát triển mới, được tính toán, cân nhắc với kiến tạo cảnh quan - kiến trúc công trình mang dấu ấn bản sắc địa phương. Đây chính là động lực để hiện thực hoá khát vọng vươn tới những tầm cao mới với mục tiêu trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, là một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện của phía Bắc vào năm 2025 và là tỉnh kiểu mẫu giàu đẹp, văn minh, hiện đại, thành phố trực thuộc trung ương vào năm 2030.