Khai thác hiệu quả cơ cấu dân số vàng

Những năm qua, với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền, công tác dân số đã huy động được sự tham gia của toàn xã hội. Nhờ đó, mục tiêu đạt mức sinh thay thế tại tỉnh đã đạt được sớm hơn dự kiến và duy trì gần 10 năm qua. Chất lượng dân số ngày càng được nâng lên, góp phần vào sự nghiệp phát triển KT-XH của tỉnh.

Chị Vũ Thị Hưng (ngoài cùng, bên trái), cộng tác viên dân số khu 3, phường Bạch Đằng, TP Hạ Long, tuyên truyền vận động người dân trên địa bàn thực hiện chính sách dân số.

Theo báo cáo của Sở Y tế, công tác dân số và KHHGĐ những năm qua đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng cả về nhận thức và kết quả thực hiện. Tỉnh Quảng Ninh đã khống chế được tỷ lệ tăng dân số, đạt và duy trì mức sinh thay thế. Cụ thể, tỷ suất sinh của tỉnh đã giảm rõ rệt, từ 19,45‰ vào năm 2000 xuống còn 17,04‰ vào năm 2016. Tỷ lệ tăng dân số giảm từ 1,17% năm 2005 xuống còn 1,1% vào năm 2016. Tổng tỷ suất sinh (số con trung bình mỗi phụ nữ) giảm mạnh từ trên 4 con vào năm 1993 xuống còn 2,09 con vào năm 2011 – đạt mức sinh thay thế.

Bên cạnh đó, năm 2016, dân số của Quảng Ninh là 1,242 triệu người. Mật độ dân số của tỉnh là 190 người/km2, thấp nhất trong 11 tỉnh nhóm đồng bằng sông Hồng và thấp hơn mật độ dân số chung của toàn quốc. Mặt khác, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên năm 1993 là 27,1% giảm xuống còn 4,48% vào năm 2016, nằm trong tốp đầu các tỉnh có tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên hằng năm thấp trong toàn quốc.

Cùng với đó, cơ cấu dân số của Quảng Ninh theo độ tuổi có sự thay đổi theo hướng tích cực. Số người trong độ tuổi lao động của tỉnh ngày càng tăng, đến năm 2016 là 843.979 người, chiếm tỷ lệ 67,83 tổng số dân. Mặt khác, tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm 10,67%. Như vậy, Quảng Ninh đang trong giai đoạn cơ cấu dân số vàng, nhưng cũng bắt đầu của thời kỳ già hóa dân số. Không chỉ vậy, chất lượng dân số của tỉnh cũng được nâng lên đáng kể. Tỷ lệ nam, nữ kết hôn được khám sức khỏe tiền hôn nhân năm 2016 là 48,1%; tỷ lệ chấp nhận các biện pháp tránh thai tăng nhanh, từ năm 1993 là 54%, năm 2007 là 71% và đến năm 2016 là 73,9%. Số trẻ sơ sinh được sàng lọc trước sinh năm 2016 là 11,65%.

Chị Vũ Thị Hưng, cộng tác viên dân số khu 3, phường Bạch Đằng, TP Hạ Long, chia sẻ: “Chất lượng dân số của khu dân cư tôi phụ trách đã có nhiều chuyển biến. Hầu hết phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ của khu phố đều thực hiện các biện pháp tránh thai an toàn như đặt vòng, tiêm thuốc tránh thai, sử dụng bao cao su… Những đợt Trạm Y tế phường tổ chức cho trẻ em tiêm phòng, hay uống Vitamin A, tôi đều đến để tuyên truyền, thông báo, vận động chị em lưu ý đưa con đi đúng lịch”.

Nhân viên Trạm Y tế phường Đông Triều, TX Đông Triều, khám bệnh cho người dân trên địa bàn.

Trên cơ sở những thành tựu đã đạt được, thời gian tới, ngành Y tế tỉnh sẽ tập trung giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với sự phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, ngành tiếp tục vận động giảm sinh ở những khu vực có mức sinh cao, từng bước có chính sách vận động khuyến khích sinh ở khu vực đã có mức sinh xuống thấp nhằm duy trì mức sinh thay thế; đưa tỷ lệ giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên. Mục tiêu cụ thể đến năm 2030, tỉnh phấn đấu duy trì vững chắc mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con). Quy mô dân số của tỉnh là 1,45 triệu người. Tỷ lệ giới tính khi sinh đạt dưới 109 bé trai/100 bé gái. Bên cạnh đó, 100% dân số được đăng ký, quản lý trong hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư thống nhất trên quy mô toàn quốc…

Được biết, để đạt những mục tiêu này, một trong những giải pháp quan trọng mà ngành Y tế tỉnh đặt ra là khai thác có hiệu quả cơ cấu dân số vàng. Trong đó, chú trọng tạo nhiều việc làm mới, xuất khẩu lao động, chăm lo nâng cao sức khỏe cho nhân dân. Mặt khác, ngành cũng đề xuất giải pháp phải thích ứng với quá trình già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực, điều tiết mức sinh, phát huy thế mạnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để đồng bộ hóa hệ cơ sở dữ liệu.

Lan Anh

[links()]