Nhớ mãi "Sơn ca Đất mỏ" Lương Ngọc Diệp

LTS. Chiều ngày 17/4/2024, nhận được tin ca sĩ Lương Ngọc Diệp (SN 1987) nguy kịch, bạn hữu và công chúng yêu nhạc Quảng Ninh thầm khấn nguyện một phép màu nào đó sẽ đến với chị nhưng cuối cùng, phép màu đó đã không xảy ra. Nữ ca sĩ trút hơi thở cuối cùng vào rạng sáng ngày 18/4/2024 để lại bao niềm tiếc thương cho người hâm mộ. Khi còn sống, ca sĩ Lương Ngọc Diệp từng nhiều năm là cộng tác viên, nữ ca sĩ khách mời trong các chương trình nghệ thuật và giám khảo các cuộc thi âm nhạc của Đài PT- TH Quảng Ninh, nay là Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh.

Sinh năm 1987 tại xã Hồng Phong, huyện An Dương, TP Hải Phòng nhưng Lương Ngọc Diệp có duyên và thành danh tại Vùng mỏ Quảng Ninh. Các sân khấu ca nhạc lớn nhỏ của Quảng Ninh trong khoảng hơn 10 năm gần đây dường như không thể thiếu vắng Ngọc Diệp.

Ca sĩ Lương Ngọc Diệp là con gái út trong gia đình. Thời trung học, Diệp từng được chọn vào lớp chuyên Anh của nhà trường. Diệp thi vào Đại học Ngoại ngữ Hà Nội nhưng thiếu điểm. Mọi người khuyên Diệp nên chờ đợi kỳ thi năm sau. Đó là khoảng thời gian buồn bã nhất đối với cô gái cá tính mạnh và nhiều hoài bão. Diệp vẫn không thôi nuôi dưỡng niềm đam mê học tập.

Chưa được học lên đại học, Ngọc Diệp quyết định kiếm sống bằng học nghề vẽ gốm. Công việc đang suôn sẻ bỗng bà dì ruột của Diệp đang làm ở Vùng mỏ động viên đứa cháu gái về Quảng Ninh. Vậy là đường đời của cô đã hoàn toàn rẽ sang ngả khác. Năm 2005, Diệp bắt đầu vào làm tại Công ty Than Quang Hanh.

Tại môi trường văn nghệ quần chúng ngành Than, giọng ca trong trẻo và đầy cảm xúc của Ngọc Diệp, mặc dù chưa hề qua một trường lớp đào tạo nghệ thuật nào, đã được bạn bè, đồng nghiệp biết đến. Trưởng thành từ phong trào nghệ thuật quần chúng ngành Than, ca sĩ Lương Ngọc Diệp sớm bộc lộ giọng ca đầy nội lực của mình và ghi được dấu ấn sâu đậm với công chúng Quảng Ninh qua hàng loạt giải thưởng.

Năm 2006, tại Hội diễn nghệ thuật quần chúng TKV, Ngọc Diệp đã xuất sắc giành Huy chương Vàng đơn ca. Đây cũng là dấu mốc bắt đầu sự toả sáng của Ngọc Diệp trên con đường ca hát không chuyên của mình.

Với mong muốn tìm kiếm những cơ hội thuận lợi hơn cho công việc sau này, năm 2006, Ngọc Diệp quyết tâm học lên đại học và đỗ vào Trường Đại học Mỏ - Địa chất học chuyên ngành Quản trị kinh doanh.

Năm 2007, từ Công ty Than Quang Hanh, Lương Ngọc Diệp chuyển về làm nhân viên Văn phòng Công ty Tuyển than Hòn Gai. Dù đã đi làm rồi nhưng Diệp vẫn thể hiện niềm khát khao và những nỗ lực học tập. Ngọc Diệp tốt nghiệp Đại học Mỏ - Địa chất năm 2010. Năm 2011, Ngọc Diệp thi tiếp Khoa Tiếng Anh, Đại học Thái Nguyên và đã kết thúc chương trình học tập trong năm 2013. Trong khi theo học tại trường này, hè năm 2012, Diệp vẫn nộp đơn thi và lại đậu tiếp khoa Tiếng Trung, Đại học Ngoại ngữ Hà Nội.

Trong giai đoạn này, dù rất bận rộn vừa đi làm vừa đi học nhưng Ngọc Diệp vẫn tích cực tham gia các hội diễn văn nghệ quần chúng của ngành Than - Khoáng sản và đã liên tục dành được các huy chương vàng đơn ca. Sẵn có năng khiếu cộng với những “cua” học thanh nhạc ngắn hạn, sự kèm cặp của cố ca sĩ - Nghệ sĩ Vùng mỏ Bích Hoà, vợ của nhạc sĩ Đỗ Hòa An và học chính từ phong trào văn nghệ quần chúng của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Ngọc Diệp ngày càng trưởng thành để giành vị trí cao trong nhiều cuộc thi.

Trong Cuộc thi tiếng hát Hữu nghị Việt - Trung do Đài PT-TH Quảng Ninh (nay là Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh) tổ chức năm 2010, Lương Ngọc Diệp dành giải nhất của tỉnh và khu vực Miền núi - Duyên hải phía Bắc, giải nhì toàn quốc và giải ba quốc tế tại Quảng Tây, Trung Quốc.

Ngay sau đó, nữ ca sĩ ra mắt Album “Hạ Long sớm”, sản phẩm âm nhạc ra đời sau những nỗ lực lao động sáng tạo cùng toàn bộ ekip. Đĩa nhạc gồm 8 ca khúc viết về Hạ Long: “Hạ Long sớm” của Vũ Việt Hồng, “Khúc quan họ trên vịnh Hạ Long” của Lê Nguyên Thêm, “Chiều Hạ Long” của  An Thuyên, “Ký ức biển” của Vũ Việt Hồng, “Trên biển trời Đông Bắc” của Trần Chung, “Cẩm Phả của tôi” của Nguyễn Đức Nhuận, “Xa khơi” của Nguyễn Tài Tuệ và “Đừng ví em là biển” của Trần Thanh Tùng.

Với “Hạ Long sớm”, Lương Ngọc Diệp muốn thể hiện tình yêu của mình dành cho Hạ Long và vùng đất, con người Quảng Ninh - quê hương thứ hai của Diệp. Sản phẩm âm nhạc này đã đem đến cho công chúng yêu âm nhạc những cảm xúc đẹp. Đồng thời, album cũng góp phần làm sinh động thêm đời sống âm nhạc của Vùng mỏ.

Không ngừng theo đuổi giấc mơ học tập để phát triển chuyên môn thanh nhạc, Lương Ngọc Diệp đã quyết định tiếp tục du học cao học thanh nhạc biểu diễn tại Học viện Nghệ thuật Quảng Tây, một trong bốn học viện nghệ thuật lớn nhất Trung Quốc. Bằng tình yêu văn hoá, lịch sử và âm nhạc Việt Nam, Lương Ngọc Diệp đã thực hiện luận văn thạc sĩ của mình với đề tài nghiên cứu về trường ca "Người Hà Nội" của cố nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi. Dưới sự dìu dắt của giáo sư Cung Tiểu Bình, Lương Ngọc Diệp là một trong 3 lưu học sinh tốt nghiệp xuất sắc của Học viện.

3 năm du học ở Trung Quốc không quá dài nhưng cũng đủ để Ngọc Diệp tích lũy sự tinh tế và cảm thụ trong âm nhạc, tìm tòi, học hỏi những tinh hoa để thể hiện ca khúc một cách hợp lý nhất, để truyền tải cảm xúc gần gũi tới người nghe.

Tốt nghiệp về nước, bên cạnh ca hát, Lương Ngọc Diệp còn xuất hiện với tư cách một nữ nhạc sĩ chững chạc về nghề cùng hàng loạt ca khúc trữ tình, lãng mạn và mang dấu ấn sáng tạo riêng. Lương Ngọc Diệp bắt đầu xuất hiện với vai trò nhạc sĩ sáng tác từ năm 2019 với một số sáng tác cho thiếu nhi, viết tặng con gái và để rồi bất ngờ nhận ra, mình có hứng thú đặc biệt với công việc này. Có lẽ với Diệp, thời điểm đó chính là lúc những rung cảm nội tâm đủ mạnh mẽ, cảm xúc đủ chín muồi và cơ duyên đã đến nên dễ dàng bước vào con đường sáng tác một cách rất tự nhiên.

Cuộc sống đôi khi không phải là màu hồng đối với những người nghệ sĩ. Với Diệp cũng vậy. Nhiều khó khăn thách thức nỗ lực của ca sĩ, nhạc sĩ trẻ. Gác lại những khó khăn và thăng trầm trong cuộc sống, Lương Ngọc Diệp hoà cảm xúc của mình với âm nhạc do chính mình sáng tác. Với 20 sáng tác viết về các đề tài Phật giáo, về tình yêu, người lính, tình yêu đôi lứa và viết cho trẻ em, Lương Ngọc Diệp ngày càng khẳng định nội lực trong sáng tác âm nhạc. Từ hát nhạc người sang hát nhạc mình, lĩnh vực mới giúp Lương Ngọc Diệp khám phá và thăng hoa cùng miền xúc cảm đang độ sung sức nhất.

Một số ca khúc của Lương Ngọc Diệp sau khi công bố đã nhận được nhiều lời khen ngợi, động viên của công chúng, các văn nghệ sĩ đàn anh. Có thể kể đến ca khúc như: “Xuân bình an” viết cho trẻ em; ca khúc “Tán thán Phật nguyện” viết về đạo Phật; ca khúc “Dĩ vãng yêu thương" viết về những hoài niệm tình yêu đôi lứa .v.v..

Người yêu nhạc nhận ra điểm dễ nhận thấy trong mỗi ca khúc của Lương Ngọc Diệp dường như chính tác giả đang kể lại câu chuyện của cuộc đời, của cảm xúc bằng ngôn ngữ âm nhạc riêng, đằm thắm, tha thiết của một người phụ nữ đã từng trải qua những thăng trầm trong cuộc sống. Đó là các ca khúc “Dại khờ”, Ngọc Diệp muốn chia sẻ nỗi lòng người con gái với bao khắc khoải, day dứt về một tình yêu đã qua. Hay như trong ca khúc “Chờ”, cô viết về nỗi lòng của người vợ chờ chồng ra chiến trận mãi mãi không trở về bằng những giai điệu da diết, đầy sức lay động.

Năm 2020 là năm đáng nhớ của Ngọc Diệp cho sự khởi đầu về sáng tác của cô. Bên cạnh ca khúc “Tán thán Phật nguyện” được đông đảo khán giả đón nhận, Ngọc Diệp còn khẳng định bản thân bằng một loại ca khúc đa thể loại khác.

Hai năm sau, vào năm 2022, Lương Ngọc Diệp ra mắt CD Vol 2 với tên gọi “Mơ yêu”. CD thứ hai của cô tập hợp 6 ca khúc mới nhất gồm có: “Mơ yêu”, “Nhớ”, “Ngẫm”, “Chờ”, “Dại khờ” và “Yêu bốn mùa”. Toàn bộ các ca khúc này đều do Ngọc Diệp tự sáng tác và biểu diễn. Đây là CD thứ hai của chị sau CD "Hạ Long sớm" ra mắt công chúng yêu nhạc Quảng Ninh từ 10 năm trước đó.

Nhà báo Ngô Bá Lục, Phó Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Sao Star, chia sẻ: Có lẽ với người hâm mộ cả nước, cái tên Lương Ngọc Diệp còn xa lạ, nhưng với khán giả yêu nhạc Quảng Ninh thì cái tên ấy không còn lạ lẫm, thậm chí còn có rất nhiều người hâm mộ giọng hát này. Bằng chứng là buổi ra mắt CD vol2 có chủ đề “Mơ yêu” khán giả đã đến chật kín khán phòng để cổ vũ Lương Ngọc Diệp và thưởng thức tiếng hát của cô. Tôi thực sự là nể và khâm phục Lương Ngọc Diệp - một ca sĩ, nhạc sĩ, tự chủ hoàn toàn về kinh tế, tự bỏ tiền ra sản xuất CD, thuê nhạc sĩ nổi tiếng để phối khí như Tấn Phong (TP Hồ Chí Minh), Huyền Trung, Nguyễn Hữu Vượng (Hà Nội), Vũ Việt Hồng (Quảng Ninh). Từng mê giọng hát của Diệp từ 10 năm trước, một giọng hát bản năng nồng nàn và bỏng cháy, giờ giọng hát ấy đằm hơn, đàn bà hơn, tinh tế hơn khi trải qua nhiều thăng thầm của cuộc sống. CD “Mơ yêu” thực sự dễ chịu, đó là những cảm xúc bay bổng lãng mạn của tình yêu, cũng không gào thét hay bi lụy. “Mơ yêu” cả buồn cũng đẹp, vui cũng xinh, nhè nhẹ lâng lâng như thứ rượu ngọt ngào ngấm dần và say đắm.

Đến nay, Lương Ngọc Diệp cũng là ca sĩ duy nhất ở Quảng Ninh có 2 CD ra mắt công chúng yêu nhạc. Cũng trong năm 2022, nhạc sĩ Lương Ngọc Diệp còn sáng tác ca khúc "Ký ức về anh" được ca sĩ Lưu Hồng Nhung thể hiện và làm MV rất thành công. Lương Ngọc Diệp cũng vinh dự được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Vùng mỏ, được kết nạp là hội viên Hội Văn học nghệ thuật Quảng Ninh, hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam.

Nhạc sĩ Lê Đăng Vệ, hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, nhớ lại: Diệp với giọng nữ cao, mỏng nhưng đầy tình cảm, tinh tế. Cách nay đã hơn chục năm, nhiều người đã biết đến Diệp qua ca khúc "Cẩm Phả của tôi" của cố nhạc sĩ Đức Nhuận. Theo học lớp thanh nhạc tổ chức tại Cung Văn hoá Lao động Việt Nhật, Ngọc Diệp học với sự hướng dẫn của NSND Ngọc Khang. Sau những lớp tập huấn, chuyên môn của Diệp tốt dần lên nhiều... Hoạt động ca hát của Diệp đã sang trang mới. Tôi nhớ về Diệp là nhớ về một ca sĩ mà tinh thần vươn lên rất cao trong chuyên môn. 

Lương Ngọc Diệp trút hơi thở cuối cùng lúc 0 giờ 22 phút ngày 18/4/2024 vì bạo bệnh, khép lại cuộc hành trình 37 năm rong chơi giữa cuộc đời với thế giới của những thanh âm đẹp đẽ. Chim sơn ca đã ngừng hót để lãng du vào giấc mơ vĩnh hằng, giấc mơ của tình yêu âm nhạc, tình yêu cuộc đời đắm say đến cuồng nhiệt. Khi sơn ca ngừng hót thì vẫn còn lại trong tâm trí bạn bè, đồng nghiệp và công chúng yêu nhạc Quảng Ninh nỗi nhớ niềm thương về một cô gái sống nhiệt thành, hồn nhiên vô tư, hài hước, cá tính, hết mình vì công việc và vì tình yêu âm nhạc của mình.