Hưởng ứng ngày Khoa học công nghệ Việt Nam 18/5 Khoa học công nghệ - Động lực phát triển của Quảng Ninh

Sự phát triển vượt bậc của khoa học và công nghệ (KH&CN) trong thời kỳ cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã ghi dấu ấn quan trọng trên các ngành, lĩnh vực thúc đẩy Quảng Ninh phát triển kinh tế - xã hội. Nhân ngày Khoa học công nghệ Việt Nam, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã có cuộc trao đổi với đồng chí Phạm Xuân Đài, Giám đốc Sở KH&CN Quảng Ninh.

- Xin đồng chí cho biết những kết quả trong việc nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ khoa học vào các ngành, lĩnh vực trọng tâm của tỉnh trong thời gian qua?

Trong thời gian qua, Sở Khoa học và Công nghệ tập trung tham mưu triển khai nhiều nhiệm vụ khoa học và công nghệ gắn với phát triển từng lĩnh vực trọng tâm của tỉnh. Kết quả của các nhiệm vụ khoa học đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Hiện nay, hệ thống văn bản điện tử của Quảng Ninh đã được kết nối liên thông 4 cấp với hệ thống của Văn phòng Chính phủ. 100% đơn vị cấp huyện, cấp xã đã quản lý và điều hành tác nghiệp trên hệ thống phần mềm điện tử; tiếp nhận và luân chuyển hồ sơ điện tử trong phạm vi toàn tỉnh, góp phần quan trọng trong việc chỉ đạo, điều hành của tỉnh kịp thời, tiết kiệm.

Kết quả các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học được chuyển giao kịp thời giúp các tổ chức, doanh nghiệp ứng dụng và làm chủ 50 quy trình kỹ thuật sản xuất. Các nhiệm vụ trong lĩnh vực nông nghiệp tập trung ứng dụng kỹ thuật sản xuất giống đáp ứng nhu cầu phát triển lâm nghiệp bền vững; hình thành các vườn vật liệu cung cấp cây giống từ các nguồn giống được công nhận.

Các sản phẩm nông sản tiếp tục được hỗ trợ xây dựng, phát triển thương hiệu gắn với truy xuất nguồn gốc (lúa nếp cái hoa vàng Đông Triều, trà hoa vàng, chè Đường Hoa, mực Cô Tô, sá sùng, chả mực Hạ Long, vải chín sớm Phương Nam, na dai Đông Triều...) đã giúp tăng giá bán bình quân 15-20%; bảo đảm điều kiện phân phối trong các siêu thị lớn (GoViet, Winmart) và trên các chợ thương mại điện tử; góp phần làm thay đổi nhận thức của người dân từ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ sang sản xuất theo hướng tập trung, nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm.

Các nhiệm vụ  khoa học lĩnh vực y tế tập trung chuyển giao công nghệ từ các bệnh viện tuyến Trung ương giúp các bệnh viện tuyến tỉnh làm chủ kỹ thuật mới trong khám và điều trị góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí của bệnh nhân và giảm tải cho bệnh viện tuyến Trung ương: Ứng dụng hệ thống Telemedicine (y học từ xa) vào công tác hội chẩn, tư vấn, khám, chữa bệnh với 30 điểm cầu; ứng dụng thành công, làm chủ kỹ thuật phẫu thuật nội soi vô sinh và soi buồng tử cung trong chẩn đoán và điều trị vô sinh, ứng dụng công nghệ thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) trong điều trị vô sinh tại Bệnh viện Sản Nhi; ứng dụng kỹ thuật phẫu thuật tim hở và phẫu thuật mạch máu đã điều trị thành công trên 48 ca tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh; ứng dụng kỹ thuật trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) trong hỗ trợ tim phổi cho bệnh nhân nặng đã hỗ trợ điều trị kịp thời các bệnh nhân Covid-19 nặng; ứng dụng công nghệ điều trị chấn thương sọ não nặng trở thành kỹ thuật thường quy tại bệnh viện, mỗi năm mổ thành công cho hơn 20 bệnh nhân tại Bệnh viện Bãi Cháy.

Ngoài ra, các lĩnh vực chuyển đổi số, du lịch, kinh tế biển cũng đều được ứng dụng khoa học và công nghệ, nhanh chóng nắm bắt xu thế mới để phát triển nhanh và bền vững.

Để đạt được kết quả trên ngành đã tham mưu cho tỉnh tập trung triển khai những cơ chế, chính sách liên quan nhằm tăng cường hơn nữa tiềm lực, khả năng ứng dụng KH&CN vào tất cả các ngành, lĩnh vực như thế nào, thưa đồng chí?

+ Trong thời gian qua, Sở KH&CN đã thực hiện tốt công tác tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành kịp thời các cơ chế, chính sách nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi thúc đẩy phát triển hoạt động khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh: Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành 3 nghị quyết: Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 5/5/2012, Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 13/3/2017 về phát triển khoa học và công nghệ và Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 28/4/2023 về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030.

Bên cạnh đó HĐND tỉnh ban hành 2 nghị quyết: Nghị quyết số 43/2016/NQ-HĐND ngày 7/12/2016 và Nghị quyết số 313/2020/NQ-HĐND ngày 9/12/2020 về cơ chế tài chính khuyến khích, hỗ trợ tổ chức, cá nhân trong hoạt động KH&CN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; UBND tỉnh đã ban hành quy định về quản lý nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh; quy định định mức xây dựng, phân bổ dự toán kinh phí đối với nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh có sử dụng ngân sách nhà nước.

Các cơ chế chính sách có vai trò quan trọng thúc đẩy, huy động tốt nguồn lực đầu tư, từng bước nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh: Số cán bộ nghiên cứu khoa học đạt 13 người trên vạn dân; chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh xếp thứ 4; hình thành 2 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Đông Triều và Đầm Hà; thành lập, đầu tư xây dựng Trường Đại học Hạ Long và thu hút 6 cơ sở giáo dục đóng trên địa bàn (2 trường đại học và 4 trường cao đẳng); phát triển 22 tổ chức khoa học và công nghệ; hình thành 23 doanh nghiệp KH&CN (đứng thứ 4 toàn quốc); hệ thống các bệnh viện với trang thiết bị hiện đại, nhân lực chất lượng cao; hỗ trợ xây dựng 39 phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn LAS, VILAS, 4 phòng nuôi cấy mô hiện đại; các dự án đầu tư tập trung công nghệ mới, hiện đại.

- Trên đà phát triển của cuộc cách mạng công nghệ số, xin đồng chí cho biết thời gian tới cần tập trung vào những giải pháp gì trong hoạt động KHCN để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương theo hướng hiệu quả, bền vững?

+ Để đạt được mục tiêu đến năm 2030, “Quảng Ninh thuộc nhóm các địa phương đi đầu cả nước về ứng dụng, chuyển giao khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, với tiềm lực, trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đạt mức tiên tiến ở một số lĩnh vực quan trọng” theo yêu cầu Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 28/4/2023, thời gian tới, ngành KH&CN sẽ tập trung triển khai một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất là tập trung tham mưu triển khai Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 28/4/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030; Quyết định số 80/QĐ-TTg ngày 11/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thứ hai là tiếp tục rà soát, trình ban hành một số cơ chế, chính sách đủ mạnh và phù hợp để khuyến khích phát triển hoạt động KH&CN; huy động mọi nguồn lực tập trung phát triển, nâng cao tiềm lực KH&CN và đổi mới sáng tạo; nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Quỹ phát triển KH&CN tỉnh.

Thứ ba là hoàn thiện, trình phê duyệt các dự án, đề án, chương trình KH&CN trọng tâm: Đề án nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ công các đơn vị sự nghiệp KH&CN; Chương trình hỗ trợ phát triển doanh nghiệp KH&CN; hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025; Chương trình phát triển thị trường KH&CN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030; Khu trình diễn, giới thiệu, mô hình, thực nghiệm ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, lưu trữ nguồn gen tại Tiên Yên; các khu khám phá khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; các trạm, điểm quan trắc môi trường phóng xạ.

Thứ tư là tăng cường nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ khoa học gắn với phát triển các ngành, lĩnh vực trọng tâm của tỉnh: Công nghiệp chế biến, chế tạo; chuyển đổi số; kinh tế biển; y tế, nông nghiệp, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; lĩnh vực dịch vụ; quốc phòng - an ninh...

Cuối cùng là đẩy mạnh hợp tác, liên kết quốc tế về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo đó sẽ tăng cường phối hợp với các trường đại học, cơ sở nghiên cứu nhằm huy động nguồn lực, công nghệ phù hợp với điều kiện địa phương. Tích cực tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế thúc đẩy kết nối cung cầu công nghệ, nhất là công nghệ sạch, tiên tiến, tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường.

Ngành KH&CN Quảng Ninh sẽ nêu cao tinh thần, trách nhiệm, quyết tâm, quyết liệt thực hiện 5 nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm nêu trên để thật sự giúp doanh nghiệp, người dân nâng cao năng suất lao động và chất lượng cuộc sống. Qua đó sẽ góp phần xây dựng Quảng Ninh trở thành điểm đến của công nghệ và đổi mới sáng tạo, thu hút đầu tư và sớm trở thành tỉnh kiểu mẫu giàu mạnh, văn minh.

 - Xin cảm ơn đồng chí!