Không cần sổ hộ khẩu vẫn làm được Phiếu lý lịch tư pháp

Gần đây, người dân ở TP.HCM đã phản ánh về khó khăn trong việc xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Lý do là cơ quan chức năng yêu cầu "phải có hộ khẩu bản gốc" và "về địa phương xin giấy xác nhận thường trú". Vậy, có cần phải có hộ khẩu mới làm được Phiếu lý lịch tư pháp hay không?

Theo quy định, hồ sơ đề nghị cấp Phiếu lý lịch tư pháp phải nộp gồm: (1) Tờ khai theo mẫu; (2) Bản chụp hoặc bản sao có chứng thực chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu; (3) Sổ hộ khẩu hoặc giấy chứng nhận thường trú, tạm trú, thẻ tạm trú.

Tuy vậy, kể từ ngày Luật Cư trú có hiệu lực từ ngày 1.7.2021, các trường hợp thực hiện thủ tục đăng ký thường trú; điều chỉnh thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú… cơ quan có thẩm quyền sẽ thu hồi sổ hộ khẩu và không cấp lại.

Do đó, nếu trường hợp sổ hộ khẩu đã bị thu hồi mà vẫn yêu cầu phải có hộ khẩu mới giải quyết thủ tục hành chính nói chung và cấp Phiếu lý lịch tư pháp nói riêng liệu có hợp lý?

Hiện nay, mặc dù sửa đổi nội dung liên quan đến hồ sơ xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp nhưng nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Kon Tum không còn yêu cầu người dân phải nộp sổ hộ khẩu hay giấy tờ chứng minh nơi thường trú, tạm trú.

Theo đó, khi nộp hồ sơ người dân chỉ phải nộp Tờ khai theo mẫu và Bản chụp (kèm bản chính đối chiếu) hoặc bản sao có chứng thực chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu còn giá trị.

Việc xác định nơi thường trú, tạm trú của người đề nghị cấp Phiếu lý lịch tư pháp là do người đó tự khai và chịu trách nhiệm về lời khai đó. Thực tế, để tra cứu thông tin về án tích (có hay không có tiền án) của cá nhân thì chỉ cần căn cứ vào các giấy tờ chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu là đủ.

Theo tôi, việc cung cấp thông tin về nơi cư trú chỉ để xác định thẩm quyền thụ lý, giải quyết cho người dân. Chẳng hạn, người dân có hộ khẩu thường trú ở TP.HCM sẽ do Sở Tư pháp TP.HCM giải quyết.

Bởi tỉnh, thành nào thụ lý, giải quyết cũng đều phải xác minh tại Trung tâm lý lịch tư pháp Quốc gia hoặc Tòa án Quân sự Trung ương (đối với người tham gia quân đội) hoặc tra cứu tàng thư tại V06, Cục Hồ sơ nghiệp vụ (Bộ Công an).

Do đó, có thể khẳng định không cần có sổ hộ khẩu, người dân vẫn có thể đề nghị cấp Phiếu lý lịch tư pháp bình thường, không có vướng mắc, khó khăn gì.