Không dán thẻ thu phí tự động, ô tô không được đi vào đường cao tốc?

Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang chuẩn bị thí điểm sẽ không thu phí thủ công mà hoàn toàn thu phí tự động không dừng trên tuyến cao tốc Hà Nội-Hải Phòng.

Thí điểm tại cao tốc Hà Nội - Hải Phòng

Dự kiến, từ 1/4/2022, tuyến cao tốc Hà Nội- Hải Phòng được chọn triển khai thí điểm thu phí tự động không dừng, không có thu phí thủ công. Chỉ có phương tiện dán thẻ và nạp tiền sử dụng dịch vụ mới được lưu thông trên tuyến đường này.

Về vấn đề này, đại diện nhà đầu tư tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng VIDIFI cho rằng, nếu thực hiện được thu phí không dừng toàn tuyến sẽ giúp doanh nghiệp giảm được nhiều chi phí và cũng là biện pháp phòng chống dịch bệnh COVID-19 rất hữu ích...

Thực tế tại các trạm thu phí hiện nay có hiện tượng làn thu phí không dừng thông thoáng còn làn thu phí hỗn hợp thì lượng xe xếp hàng để chờ được qua trạm kéo dài thường xuyên từ 300m đến 500m…

Nguyên nhân của tình trạng trên là do lượng phương tiện xe sử dụng thu phí không dừng còn thấp.

Thống kê từ đầu năm đến nay, lưu lượng xe sử dụng làn thu phí không dừng (ETC) tại cao tốc Hà Nội – Hải Phòng chỉ chiếm khoảng 30% tổng lưu lượng, nhiều xe có dán thẻ nhưng khi sử dụng lại hết tiền, thẻ bị hỏng, lỗi, dán sai vị trí không đọc được thẻ, xe không dán thẻ đi nhầm làn…

Đại diện VIDIFI cho biết, dù đơn vị đã chủ động phối hợp với đơn vị cung cấp dịch vụ không dừng như: Bố trí điểm dán thẻ không dừng tại các Trạm thu phí, cử nhân viên phối hợp hỗ trợ xử lý thẻ lỗi, thẻ hỏng, sự cố tại làn.., tuy nhiên lưu lượng xe sử dụng ETC còn thấp nên hiệu quả sử dụng làn thu phí ETC tại các trạm thu phí chưa cao.

Đại diện VIDIFI cho rằng, để thực hiện từ chối phục vụ xe không dán thẻ đi vào làn ETC đi vào cao tốc cần phải chuẩn bị đầy đủ cơ sở pháp lý thực hiện, tăng cường xử phạt khi người tham gia giao thông không tuân thủ, tuyên truyền cho người dân biết trước khi áp dụng.

Theo một chuyên gia giao thông, với lưu lượng 30% xe đi vào là ETC trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, nếu từ chối phục vụ xe không dán thẻ thu phí tự động sẽ gây bức xúc cho chủ phương tiện nếu không tính toán thận trọng.

Tương tự, tại tuyến cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, bình quân mỗi ngày có khoảng 60.000 lượt xe/ngày. Sau hơn 1 năm thực hiện thu phí tự động không dừng đã cho hiệu quả và độ chính xác cao, phương tiện qua làn lưu thông không dừng đều nhanh chóng, thuận tiện và không xảy ra ách tắc.

Tuy nhiên, lượng phương tiện dán thẻ và sử dụng dịch vụ chỉ chiếm 1/3 tổng số phương tiện lưu thông qua đây. Theo thống kê, chỉ khoảng 40% xe qua làn ETC trong tổng số lưu lượng phương tiện qua trạm. Nhiều chủ phương tiện chưa dán thẻ, hoặc đã dán nhưng tài khoản không đủ tiền vẫn đi vào làn ETC, gây ùn tắc.

Xử phạt xe không đủ điều kiện đi vào làn không dừng

Ông Bùi Trình, Tổng Giám đốc Công ty CP Giao thông số Việt Nam (VDTC) - đơn vị đầu tư dự án thu phí không dừng cho biết cho biết, hiện nay toàn quốc có khoảng 4,5 triệu xe ô tô, trong đó có khoảng 3,5 triệu phương tiện có nhu cầu dán thẻ lưu thông trên các tuyến cao tốc, quốc lộ có trạm ETC.

Tính đến ngày 26/11, có khoảng 2,2/3,5 triệu xe đã dán, đăng ký dán thẻ sử dụng dịch vụ ePass và VETC, mật độ lưu lượng ETC đi qua các trạm thu phí từ 30 - 70%.

Về kết nối liên thông giữa hai nhà đầu tư thu phí tự động không dừng (BOO1, BOO2) đang hoạt động ổn định, tuy nhiên có một số lỗi xe qua trạm xuất phát từ hệ thống (Frontend) do một số nhà đầu tư BOT tự đầu tư, tự vận hành chưa có các bộ tiêu chuẩn đánh giá, hệ thống giám sát tập trung từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền tương tự như các dịch vụ Viễn thông, CNTT khác. Điều này dẫn đến xe dán thẻ, nạp tiền hoặc liên kết tài khoản ngân hàng gặp khó khăn khi đi qua các trạm thu phí.

Hiện Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã yêu cầu các nhà đầu tư BOT thiết kế bổ sung hệ thống, mua sắm trang thiết bị để hoàn thành việc tăng số làn theo quy định vào quý I/2022. Đây là trách nhiệm của các nhà đầu tư BOT phải thực hiện.

Dự án nào không thực hiện sẽ đóng các làn thu phí thủ công. Tiến tới, tại các trạm thu phí chỉ có 1 làn hỗn hợp.

Ông Trình cho rằng, để thu phí tự động không dừng thực sự phát huy hiệu quả, cơ quan nhà nước có thẩm quyền tăng cường giám sát, xử phạt đối với các chủ phương tiện không đủ điều kiện, không dán thẻ lưu thông qua các làn thu phí không dừng.

Ngoài ra, Bộ GTVT cần sớm ban hành các bộ tiêu chuẩn về vận hành, khai thác để đảm bảo sự hoạt động ổn định, đồng bộ từ trạm lên Trung tâm tính cước.

Các nhà đầu tư BOT, nhà cung cấp dịch vụ thu phí phải tuân thủ các quy trình vận hành, theo dõi thường xuyên hệ thống và duy trì vận hành ổn định…

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam Nguyễn Mạnh Thắng cho hay, Tổng cục sẽ chỉ đạo các nhà cung cấp dịch vụ ETC tập trung tuyên truyền nâng cao ý thức người dân dán thẻ và sử dụng thu phí không dừng. Trong đó, sẽ đẩy mạnh tuyên truyền về xử phạt xe không đủ điều kiện đi vào làn không dừng theo Nghị định 100.

Hiện, Tổng cục Đường bộ đang sửa đổi Nghị định 100 để quy định rõ thế nào là xe không đủ điều kiện đi vào làn ETC như xe không dán thẻ, tài khoản không có hay không đủ tiền và việc này sẽ thuận tiện hơn cho công tác xử phạt của lực lượng chức năng.

Tổng cục Đường bộ cũng đề nghị các ngân hàng tiếp tục miễn phí nạp tiền vào tài khoản thu phí không dừng để khuyến khích các chủ phương tiện sử dụng dịch vụ này.